تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,489,629 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,217,158 |
بررسی مبناشناسی بحث تعارض اصل و ظاهر و موارد کاربردی آن در خصوص مهریه و نفقه | ||
مطالعات حقوق تطبیقی معاصر | ||
مقاله 3، دوره 9، شماره 16، فروردین 1397، صفحه 57-88 اصل مقاله (299.16 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/law.2018.8534 | ||
نویسندگان | ||
احسان عوض پور1؛ علی پورجواهری* 2؛ محمد علی حیدری3 | ||
1دانش آموخته دکتری، حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد | ||
2دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یاسوج، | ||
3دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد | ||
چکیده | ||
بحث اعتبار و تقدم اصل یا ظاهر بر دیگری در صورت تعارض موضوعی بحثبرانگیز و دارای جنبۀ علمی و کاربردی است. گاهی ظاهر مورد تأیید شرع و قانونگذار است که به آن امارۀ قانونی میگویند و گاهی ظاهر از آن نظر که موجب علم و اطمینان دادرس میشود، آن را امارۀ قضایی مینامند و هر دو این نوع ظواهر و امارات حجت و معتبر هستند. اما اگر ظاهر مستفاد و مستنبط از قراین و اوضاع و احوال موجود در آن موضوع باشد بدون اینکه مورد تأیید شرع یا موجب علم و اطمینان دادرس گردد (که به آن ظهور عرفی میگویند)، فقها و حقوقدانان در تقدم این ظاهر بر اصل تردید کردهاند. مشهور قائل به تقدم ظاهر بر اصل است (کلینی، طوسی، شهید ثانی و کاتوزیان و ...) و گروهی دیگر اصل را در این تعارض مقدم میدارند و هرکدام از دو گروه مدارک و مستندات خود را ارائه کردهاند. لذا هدف اصلی در این پژوهش مبناشناسی اعتبار ظهور عرفی و اصل از دیدگاه فقها و حقوقدانان و بررسی موارد کاربردی این مبحث در جریان دادرسی (ویژۀ دعاوی مهریه و نفقه) است تا مشخص شود که دادرس در هنگام برخورد با چنین مواردی در هنگام دادرسی کدام را بر دیگری ترجیح میدهد. | ||
کلیدواژهها | ||
اصل؛ ظاهر؛ مهریه؛ نفقه | ||
مراجع | ||
* قرآن کریم 1. آخوند خراسانی، محمدکاظم (1416ق)، کفایه الاصول، قم: مؤسسۀ نشر اسلامی. 2. آشتیانی، محمدحسن (1403ق)، بحر الفوائد فی شرح الفرائد، قم: کتابخانۀ آیتالله مرعشی نجفی. 3. آل بحرالعلوم، سید محمد (1403ق)، بلغه الفقهیه، چاپ چهارم، تهران: مکتبه الصادق. 4. ابن ادریس، محمدبن احمد (1429ق)، السرائر، قم: المطبعه العلمیه. 5. ابن بابویه، محمدبن علی (1413ق)، من لایحضره الفقیه، تهران: دارالکتب الاسلامیه. 6. اصفهانی، محمدحسین (1374)، نهایه الدرایه فی شرح الکفایه، قم: انتشارات سیدالشهدا. 7. امامی، سید حسن (1352)، حقوق مدنی، جلدهای 2و3و5، تهران: کتابفروشی اسلامی. 8. انصاری، مرتضی (1415ق)، مطارح الانظار، قم: مؤسسۀ الهادی. 9. بروجردی، حسین (1375ق)، نهایه الاصول، به قلم حسینعلی منتظری، نشر تفکر. 10. بروجردی، حسین (1412ق)، حاشیه علی کفایه الاصول، تقریر توسط بهاءالدین حجتی بروجردی، قم: مؤسسۀ انصاریان. 11. تنکابنی، میرزا محمد (1382ق)، تأسیسات در قواعد فقهی، دارالعلم بهبهانی. 12. جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1380)، ترمینولوژی حقوق، تهران: گنج دانش. 13. جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1348ق)، دانش نامه حقوق،جلد 1، چاپ دوم، تهران:انتشارات امیرکبیر. 14. جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1382)، واژهی عدل، تهران: گنج دانش. 15. حبیبیتبار، جواد (1380)، گام به گام با حقوق خانواده، تهران: نشر خرم. 16. حر عاملی، محمدبن حسن (1381ق)، وسائل الشیعه، چاپ ششم، تهران: منشورات مکتبه الاسلامیه. 17. حکیم، محمدتقی (1390ق)، الاصول العامه للفقه المقارن، قم: مؤسسۀ آل البیت. 18. سنگلجی، استاد علامه محمد (1329)، آئین دادرسی در اسلام، انتشارات دانشگاه تهران. 19. شهید اول، محمد مکی العاملی (1400ق)، قوائد الفوائد فی الفقه و الاصول و العربیه، تحقیق سید عبدالهادی الحکیم، قم: منشورات مکتبه المفید. 20. شهیدثانی، حسنبن زینالدین (1416ق)، تمهید القوائد، قم: مکتب الاعلام الاسلامی. 21. صدر، محمدباقر (1395ق)، المعالم الحدیده للاصول، تهران: مکتبه النجاح. 22. صدرزاده افشار، سید محسن (1370)، ادلۀ اثبات دعوا در حقوق ایران، تهران: مرکز نشر دانشگاهی. 23. صفایی، سید حسن و امامی، اسدالله (1376)، مختصر حقوق خانواده، تهران: انتشارات دادگستر. 24. طباطبایی، محمدکاظم (1420ق)، العروه الوثقی، قم: مؤسسۀ نشراسلامی. 25. طباطبایی، سید محمدحسین (1362ق)، دلیل المیزان فی تفسیر القرآن، تهران: بیان. 26. طباطبایی، سید محمدحسین (بی تا، ب)، حاشیه الکفایه، بنیاد علمی فرهنگی علامه طباطبایی. 27. طباطبایی، سید محمدحسین (بی تا، الف)، المناهل، قم: مؤسسۀ آل البیت. 28. طوسی، ابی جعفر محمدبن حسین (1418ق)، الخلاف، قم: مؤسسه نشر اسلامی. 29. عاملی، بهاءالدین (1390)، حبل المتین فی احکام الدین، چاپ اول، قم. 30. علامه حلی، حسنبن یوسف (1406ق)، نهایه الاحکام فی معرفه الاحکام، بیروت: دارالاضوء. 31. علامه حلی، حسنبن یوسف (1413ق)، قواعد الاحکام فی معرفه الحلال و الحرام، چاپ اول، قم: مؤسسۀ نشر اسلامی. 32. غروی اصفهانی، محمدحسین (1415ق)، نهایه الدرایه، مؤسسۀ آل البیت (ع). 33. فخرالمحققین، شیخ ابیطالب (1378)، ایضاح الفوائد فی شرح اشکالات القوائد، جلد 3، قم: علمیه. 34. فضلی، عبدالهادی (1420ق)، دروس فی اصول فقه امامیه، مؤسسۀ ام القری. 35. کاتوزیان، ناصر (1383)، اثبات و دلیل اثبات، جلد 1 و 2، تهران: نشر میزان. 36. کاتوزیان، ناصر (1377)، فلسفه حقوق، تهران: انتشارات سهامی انتشار. 37. کاتوزیان، ناصر (1382)، «سهم عدالت در قضاوت»، مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، ش 62. 38. کاتوزیان، ناصر (1381)، مقدمۀ علم حقوق و مطالعه در نظام حقوقی ایران، تهران: شرکت سهامی انتشار. 39. کاشف الغطاء، محمدحسین (بی تا)، تحریر المجله، تهران: مکتبه النجاح. 40. مازندرانی، شریف العلماء (بی تا)، ضوابط الاصول، تحقیق محمدشریف، بی جا. 41. محقق ثانی، علیبن حسین الکرکی (1409ق)، رسائل محقق کرکی، قم: مکتبه آیهالله العظمی المرعشی النجفی. 42. محقق حلی، ابوالقاسم نجمالدین جعفربن حسن (1389ق)، شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، جلدهای 1و2، نجف اشرف. 43. محقق داماد، سید مصطفی (1391)، قواعد فقه بخش مدنی مالکیت مسئولیت، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی. 44. محقق داماد، سید مصطفی (1381)، بررسی فقهی حقوق خانواده، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی. 45. مراغهای، میر عبدالفتاح (1417ق)، العناوین، قم: مؤسسۀ نشر اسلامی. 46. مظفر، محمدرضا (1403ق)، اصول فقه، بیروت: دارالنعمان. 47. معاونت آموزش و تحقیقات قوه قضائیه (1382)، مجموعه آراء فقهی در امور حقوقی (نکاح2)، جلد 4، قم. 48. محقق قمی، ابی القاسمبن حسن الجیلانی قمی (بی تا)، جامع الشتات، تهران: شرکت الرضوان. 49. محقق قمی (1290ق)، قوانین الاصول، جلد اول، انتشارات عبدالرحیم. 50. منتظری، حسینعلی (1415ق)، نهایه الاصول، قم: نشر قدس. 51. موسوی خمینی، روحالله (1376)، الاجتهاد و التقلید، مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی. 52. موسوی خمینی، روحالله (1410ق)، کتاب البیع، چاپ چهارم، قم: مؤسسۀ اسماعیلیان. 53. موسوی خمینی، روحالله (1372)، انوار الهدایه، تحقیق: مؤسسۀ امام خمینی. 54. موسوی خمینی، روحالله (1368)، تهذیب الاصول، نگارش جعفر سبحانی، جلد 2، قم: دارالفکر. 55. نجفی (صاحب جواهر)، محمدحسین (1366ق)، جواهرالکلام، جلد 31، تهران: کتابفروشی اسلامی. 56. نراقی، احمدبن محمد مهدی (1417ق)، عوائد الایام، چاپ اول، قم: مرکز نشر التابع المکتب الاعلام الاسلام. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,117 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 865 |