تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,489,217 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,216,892 |
سنجش و پهنه بندی کیفیت محیط مناطق شهری در بافت میانی مناطق شهری، با استفاده از مدل AHP و شاخص همپوشانی وزنی، مطالعه موردی بافت میانی شهر تبریز | ||
جغرافیا و برنامهریزی | ||
مقاله 1، دوره 22، شماره 64، شهریور 1397، صفحه 1-18 اصل مقاله (790.44 K) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
اکبر اصغری زمانی* 1؛ هیرش مصطفایی2 | ||
1هیأت علمی | ||
2جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه تبریز | ||
چکیده | ||
جنبههای خاص محیط به عنوان عناصر کلیدی مربوط به کیفیت زندگی فرد شناخته میشوند. به عبارت دیگر میتوان گفت کیفیت زندگی شهری در ارتباط مستقیم با کیفیت محیط آن است یعنی اگر کیفیت زندگی در شهر مناسب باشد، این امر به خاطر کیفیت بالای محیط شهر است. کیفیت محیط شهری یک مفهوم مبهم است که از عوامل انسانی و طبیعی که در مقیاسهای متفاوت فضایی عمل میکنند منتج میشود. به عبارت دیگر، کیفیت محیط شهری از عملکرد فاکتورهای به هم پیوستهای همچون جزایره حرارتی شهر، توزیع فضاهای سبز، تراکم ساختمانها، شکل و طرح آنها و کیفیت هوا تشکیل شده است. بر اساس این برداشت از کیفیت محیط در مناطق شهری تحقیق حاضر کوشیده است وضعیت آن را در بافت میانی شهرتبریز مورد بررسی قرار دهد. بر همین مبنا تحقیق حاضر براساس اهداف موردنظر، از نوع کاربردی بوده چرا که نتایج این تحقیق به برنامهریزان شهری جهت طراحی هر چه بهتر برنامهها و کاهش شکاف بین مناطق کمک خواهد کرد. و بر اساس ماهیت و روش، از نوع توصیفی- تحلیلی میباشد. در این تحقیق پس از گردآوری دادهها و اطلاعات از طریق منابع اسنادی و کتابخانهای، مشاهده و روشهای میدانی، دادههای طرحهای شهری، جهت تعیین معیارها پرسشنامههایی تهیه گردید و در اختیار متخصصین امر قرار گرفت سپس برای تعیین وزنها از مدل AHP استفاده شده و محاسبه نهایی وزنها در محیط نرم افزار EXPERT CHOICE انجام گرفت. بعد از این مرحله در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی از ابزارهایی مثل شاخص موران، روش همپوشانی وزن دهی شده،فواصل اقلیدوسی استفاده شد و نقشههای لازم استخراج، و مورد تحلیل قرار گرفت. یافتههای تحقیق نشان میدهد که حدود ۲۰ درصد از مساحت منطقه در وضعیت مطلوب و خیلی مطلوب، و نزدیک به ۶ درصد از مساحت منطقه در وضعیت مطلوبیت کم قرار دارد. اما نکته قابل توجه طبقه سوم است که نشان میدهد حدود ۷۴ درصد از مساحت منطقه در وضعیت مطلوبیت متوسط قرار دارد.با توجه به اینکه ۵ درصد از مساحت بافت میانی شهر تبریز در وضعیت نامطلوب و ۷۴ درصد در وضعیت مطلوبیت متوسط میباشد این پهنه در خطر نزول کیفیت محیط شهری قرار دارد. | ||
کلیدواژهها | ||
پهنهبندی؛ کیفیت محیط شهری؛ مناطق شهری؛ شهر تبریز | ||
مراجع | ||
تقوایی، علی اکبر، معروفی، سکینه،(۱۳۸۹) ، تاثیر فضاهای شهری بر ارتقا کیفیت محیط با تاکید بر نقش مساجد، مقاله برگزیده همایشهای بی المللی تهران. - خدایی،ز.، پورخیری،ع،(۱۳۸۸)، کیفیت محیط شهری و نقش آن در ارتقاء رضایت شهروندان، نشریه پژوهش نامه مدیریت و برنامهریزی شهر، شماره سوم،۱۲۹-۱۵. -رضایی، محمدرضا، مؤذن، سهراب، نفر، نرگس،(۱۳۹۲)، تحلیل رضایتمندی از شاخصهای کیفیت محیط در شهرهای جدید (مطالعة موردی: شهر جدید پرند)، پژوهشهای جغرافیای برنامه ریزی شهری، دورة ۲، شمارة۱. -رضوانی، محمدرضا، متکان، علی اکبر، منصوریان، حسینی، ستاری، محمدحسین،(۱۳۸۸)، توسعه وسنجش شاخصهای کیفیت زندگی شهری(مطالعه موردی: شهر نورآباد لرستان)، فصلنامه مطالعات و پژوهشهای شهری، سال اول، شماره دوم. -رفیعیان، مجتبی، علی اکبر تقوایی و ارونگ مالحت،(۱۳۸۹)،درآمدی بر بازسازی پس از سانحه و الزامات ارتقای کیفیت محیط سکونتی، مجله مرجع دانش، صفحات ۳۱-۲۰. -قدمی، مصطفی، حسینی اسمعیل کلاء، سمانه،(۱۳۹۰)، بررسی مولفههای کالبدی در کیفیت محیط شهری در نواحی مرکزی ساری، نخستین همایش ملی آرمان شهر ایران. -گلکار، کوروش(۱۳۷۹)، «مؤلفههای سازنده کیفیت طراحی شهری»، صفه (۳۲) ،۶۵-۳۸. -محمود زاده، حسن، ۱۳۸۹، کاربرد نرم افزار ARC GIS در برنامهریزی شهری، انتشارات علمیران تبریز -محمودی، مردم، کوچکی زاده، فاطمه،(۱۳۹۴)، شناخت و ارزیابی کیفیط محیط شهری در بافت میانی شهرها(مطالعه موردی : شهر اسدآباد)، دومین کنفرانس علمی پژوهشی افقهای نوین در علم جغرافیا و برنامهریزی، معماری و شهرسازی ایران. - Carmona, M, (2003), Pablic Places and Urban Spaces, Architectural Press, London.
- Carp, Frances & Zawadski, Rick & Shokrkon, Hossein, 1976, Dimension of Urban Environmental Quality, Environment and Behavior, Vol 8, no 2.
- Nichol, Janet. (2005), Modeling urban environmental quality in a tropical city, Landscape and Urban Planning, NO. 7.
- Panagopoulos,Thomas, Antonio Gonz alez Duque, Jose, Bostenaru Dan , Maria,(2015), Urban planning with respect to environmental quality and humanbeing.
- Smith, C., Levermore,G.,(2008), Designing urban spaces and building to improve sustainability and quality of life in a warmer word, Social Indicators Research 40.
- Van Poll, Ric (1997) The Perceived Quality of Urban Environment: A Multi-Attribute Evaluation, Unpublished doctoral dissertation, University of Groningen.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 644 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 570 |