تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,035 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,540,821 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,245,051 |
ارزیابی ارتباط خشکسالی هواشناسی با افت سطح آب¬های زیرزمینی دشت تبریز | ||
جغرافیا و برنامهریزی | ||
مقاله 5، دوره 16، شماره 37، آبان 1390، صفحه 111-131 اصل مقاله (1.44 M) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
نویسنده | ||
فریبا کرمی* | ||
گروه پژوهشی جغرافیا، دانشگاه تبریز | ||
چکیده | ||
دشت تبریز در΄15˚46-΄30˚45 طول شرقی و΄17˚38-΄56˚37 عرض شمالی و در شرق دریاچه ارومیه واقع شده است. در دهههای اخیر، بطور منطقهای و در دشت تبریز خشکسالیهای متناوب و گاهی مستمر و شدیدی رخ داده است. همزمان سطح آب زیرزمینی دشت کاهش چشمگیری نشان میدهد. از اینرو به نظر میرسد، بین وقوع خشکسالیهای هواشناسی و افت سطح آبهای زیرزمینی بتوان رابطة معنیداری پیدا کرد. در این راستا، هـدف پژوهش حاضـر بررسـی خشکسالیهای دشت با شاخصSPI ، پیگیری روند بارشها، تحلیل هیدروگراف واحد آبهای زیرزمینی و ارزیابی تأثیر خشکسالیهای هواشناسی در افت آب زیرزمینی در دشت تبریز با استفاده از روش آمار دومتغیره میباشد. برای این منظور، از دادههای هواشناسی شامل متوسط بارش ماهانه ایستگاههای دشت تبریز در دورة آماری (83-1351) برای تعیین دورههای خشکسالی، دادههای ماهانه سطح آب چاههای مشاهدهای و پیزومتر دشت در دوره آماری (83-1370) برای نشان دادن نوسانات سطح آب زیرزمینی، نرمافزارهایArc/GIS ، Arc/View، Excell و Surferاستفاده شد. نتایج مطالعه نشان میدهد که در دوره آماری (83-1370) سطح آبهای زیرزمینی سیر نزولی داشته و 94/3 متر افت دارند. خشکسالی آبهای زیرزمینی نیز با دو ماه تأخیر نسبت به خشکسالی هواشناسی بروز میکند. | ||
کلیدواژهها | ||
خشکسالی هواشناسی؛ خشکسالی آب زیرزمینی؛ افت سطح آب¬های زیرزمینی؛ تحلیل هیدروگراف واحد؛ دشت تبریز | ||
مراجع | ||
1- درختی، کاوه، علینژاد، عزیز ( 1379)، «گزارش بیلان آب زیرزمینی دشت تبریز»، سازمان آب منطقهای آذربایجان شرقی. 2- رزاقمنش، مصطفی، سالمی، تلما، سراج، مانی (1385)، «بررسی کمی و کیفی آبهای زیرزمینی دشت تبریز»، همایش ملی مدیریت شبکههای آبیاری و زهکشی، دانشگاه شهید چمران اهواز. 3- کردوانی پرویز (1386)، «ژئوهیدرولوژی»، انتشارات دانشگاه تهران، شماره 2102، 359ص. 4- عزیزی، قاسم (1382)، «ارتباط خشکسالیهای اخیر و منابع آب زیرزمینی در دشت قزوین»، پژوهشهای جغرافیایی، شماره 46، صص 143-131. 5- محمدی، حسینمراد، شمسیپور، اکبر (1382)، «تأثیر خشکسالیهای اخیر در افت منابع آب زیرزمینی دشتهای همدان»، پژوهشهای جغرافیایی، شماره 45، صص130-115. 6- میرزایی، سید یحی، چیت سازان، منوچهر، چینی پرداز، رحیم (1384)، «استفاده از مدل باکس جنکیز در پیشبینی نوسانات هیدروگراف واحد آبخوان دشت شهرکرد»، بیست و چهارمین گردهمایی علوم زمین، سازمان زمین شناسی. 7- نشریه پیک آب (1387)، «افت سطح آبهای زیرزمینی در دشتهای استان آذربایجان شرقی»، سازمان آب منطقهای آذربایجان شرقی. 8- ندیری، عطاا... (1376)، «پیشبینی سطح آب زیرزمینی با استفاده از شبکههای عصبی در محدوده متروی شهر تبریز»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم طبیعی دانشگاه تبریز. 9- Asghari Moghaddam, A. (1991), “The Hydrology of Tabriz Area, Iran”, Ph.D Thesis, UniversityCollegeLondon, London.
10- Dracup, J.A., Lee, K.S., Paulson, E.G., (1980), “On the Definition of Droughts”, Water Resources Research, 16(2): 297-302.
11- Hisdal, H., Tallaksen, L.M., (2003), “Estimation of Regional Meteorological and Hydrological Drought Characteristics: A Case Study for Denmark”, Journal of Hydrology, 281:230-247.
12- Holz, G.K (2009), “Estimation of Regional Meteorological and Hydrological Drought Characteristics: A Case Study for Denmark”, Journal of Hydrology, 281:230-247.
13- Keery, J., Binley, A., Crook, N., Smith, J.W.N (2007), “Temporal and Spatail Variability of Groundwater Surface water Fluxes”, Journal of Hydrology, 336:1-16.
14- Machlia, A., Stojkovova, M., (2008), “Groundwater Drought in Different Geological Conditions”, XXIVth Conference of the Danubian Conteries.
15-Mencio, A., Mas Pla, J (2008), “Assessment by Multivariate Analysis of Groundwater Surface Interactions in Urbanized Mediterranean Streams”, Journal of Hydrology, 352: 355-366.
16- Peters, E., Van Lanen, H.A.J., Torfs, P.J.J.F., Bier, G. (2005), “Drought in Groundwater-drought Distribution and Performance Indicators”, Journal of Hydrology, 306:302-317.
17- Peters, E., Bier, G., Van Lanen, H.A.J., Torfs, P.J.J.F. (2006), “Propagation and Spatial Distribution of Drought in a Groundwater Catchment”, Journal of Hydrology, 321: 257-275.
18- Tallaksen, L.M., Van Lanen, HA.J. (2004), “Hydrological Drought”, Development in Water Science, Elsevier, Netherlands.
19- Todd, D.K., (1980), Groundwater Hydrology, John Wiley & Sons.
20- Van Lanen, H.A.J., Peters, E. (2000), “Definition Effects and Assessment of Groundwater Drought”, In: Vogt, J.V., Somma, F. (Eds.), Drought and Drought Mitigation in Europe, Kluwer, Dordrecht, pp.49-61.
21-Wilhite, D.A. Glantz, M.H., (1985), “Understanding the Drought Phenomenon: The Role of Definitions”, Water International 10 (3):111-120. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4,849 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,234 |