تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,489,964 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,217,495 |
بررسی روند تغییرات فـراوانی روزهای هـمراه با یخبندان های فراگیر و نیمه فراگیر ایران | ||
جغرافیا و برنامهریزی | ||
مقاله 16، دوره 19، شماره 54، بهمن 1394، صفحه 303-327 اصل مقاله (509.78 K) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
پیمان محمودی* 1؛ محمود خسروی* 1؛ سیدابوالفضل مسعودیان* 2؛ بهلول علیجانی* 3 | ||
1اقلیم شناسی، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان | ||
2اقلیم شناسی، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه ریزی، دانشگاه اصفهان | ||
3اقلیم شناسی و مدیر قطب علمی تحلیل فضای مخاطرات محیطی، دانشگاه تربیت معلم، تهران | ||
چکیده | ||
در این پژوهش جهت شناسایی و آشکارسازی روند تغییرات فراوانی روزهای همراه با یخبندانهای فراگیر و نیمهفراگیر ایران، دادههای مربوط به دمای حداقل روزانه 663 ایستگاه هواشناسی همدید و اقلیمشناسی کشور برای بازه زمانی 1962 تا 2004 و برای ماههای اکتبر تا آوریل از سازمان هواشناسی کشور دریافت شد. پس از دریافت دادهها و آماده کردن پایگاه دادههای دمای حداقل کشور، نقشههای همدمای کشور برای هر روز از 1/1/1962 تا 31/12/2004 بهمدت 9116 روز بهروش کریگینگ میانیابی شد. در ادامه بر اساس یک اصل مکانی، یخبندانها به سه دسته یخبندانهای فراگیر (وقوع همزمان در بیش از 65 درصد از مساحت ایران)، یخبندانهای نیمهفراگیر (وقوع همزمان یخبندان در بین 25 تا 65 درصد از مساحت ایران) و یخبندانهای محلی (وقوع همزمان یخبندان در کمتر از 25 درصد از مساحت ایران) تقسیمبندی شدند. سپس با استفاده از دو روش تخمینگر شیب سنس و رگرسیون خطی فراوانی روزهای همراه با یخبندانهای فراگیر و نیمهفراگیر در سه مقیاس ماهانه، فصلی و سالانه بررسی شد. نتایج نشان داد که روند تغییرات فراوانی روزهای همراه با یخبندانهای فراگیر ایران در ماههای دسامبر، ژانویه، فصل زمستان و سالانه دارای روند کاهشی معنادار از لحاظ آماری بوده است. اما برای فراوانی روزهای همراه با یخبندانهای نیمهفراگیر مشاهده شد که تنها در ماه ژانویه روند تغییرات معنادار بوده است و جهت تغییرات آن نیز مثبت بوده است. یعنی در طول 43 سال مورد مطالعه بر تعداد روزهای همراه با یخبندانهای نیمهفراگیر افزوده شده است. بنابراین زمانی که از تعداد یخبندانهای فراگیر در ماه ژانویه کاسته شده است از این طرف بر تعداد یخبندانهای نیمه فراگیر افزوده شده است. همین قانون برای دیگر مقیاسهای ماهانه، فصلی و سالانه نیز حکمفرما بوده است. | ||
کلیدواژهها | ||
یخبندان فراگیر؛ یخبندان نیمه فراگیر؛ تخمینگر شیب سنس؛ رگرسیون خطی؛ ایران؛ روند | ||
مراجع | ||
ـ اسماعیلی، رضا؛ حبیبی نوخندان، مجید و غلامعباس فلاح قالهری (1389)، «ارزیابی تغییرات طول دوره رشد و یخبندان ناشی از نوسانات اقلیمی مطالعه موردی: خراسان رضوی»، پژوهشهای جغرافیای طبیعی، شماره 73، پاییز، صص 82-69. ـ اسماعیلی، رضا؛ عطائی، هوشمند و غلامعباس فلاح قالهری (1390)، «ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر مکان توسعه دو گونه هسته دار بادام و زردآلو (مطالعه موردی: خراسان رضوی)»، نشریه دانش کشاورزی و تولید پایدار، جلد 2/21، شماره 1، صص 162-145. ـ جهانبخش، سعید و سیما ترابی (1383)، «بررسی و پیشبینی تغییرات دما و بارش در ایران»، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 74، صص 125-104. ـ حجام، سهراب؛ خوشخو، یونس؛ شمسالدین وندی، ر. (1387). «تحلیل روند تغییرات بارندگیهای فصلی و سالانه چند ایستگاه منتخب در حوزه مرکزی ایران با استفاده از روشهای ناپارامتری»، پژوهشهای جغرافیائی، شماره 64، تابستان، صص 168-157. ـ دارند، محمد (1390)، «تحلیل همدید سرماهای فرین ایرا»ن، رساله دکتری اقلیمشناسی، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامهریزی، دانشگاه اصفهان، 122 ص. ـ رحیمزاده، فاطمه و احمد عسکری (1383)، «نگرشی بر تفاوت نرخ افزایش دمای حداقل و حداکثر و کاهش دمای شبانه روزی دما در کشور»، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 73، صص 171-155. ـ رزمی، رباب (1389)، «تـغییر رژیم بارنـدگی آذربایجان ایران»، پایاننامه کارشـناسی ارشـد اقلیمشناسی، به راهنمایی دکتر حسین عساکره، دانشگاه زنجان، 185 ص. ـ صداقت کردار، عبدا... و فاطمه رحیمزاده (1386)، «تغییرات طول دوره رشد گیاهی در نیمه دوم قرن بیستم در کشور. فصلنامه پژوهش و سازندگی، شماره 75، تابستان، صص 193-182. ـ عزیزی، قاسم و محمود روشنی (1387)، «مطالعه تغییر اقلیم در سواحل جنوبی دریای خزر به روش من - کندال»، پژوهشهای جغرافیائی، شماره 64، تابستان، صص 28-13. ـ علیجانی، بهلول؛ محمودی، پیمان؛ عبدالجبار چوگان (1392)، «بررسی روند تغییرات بارشهای سالانه و فصلی ایران با استفاده از روش ناپارامتریک «برآوردکننده شیب سنس». پژوهشهای اقلیمشناسی (پذیرش قطعی و در نوبت چاپ). ـ علیجانی، بهلول، پیمان محمودی و علی پناهی (1390)، «مطالعه جابجایی هستههای زمانی و مکانی دماهای حداقل در غرب و شمالغرب ایران»، مجله جغرافیا و برنامهریزی محیطی، سال 22، شماره پیاپی 41، شماره 1، صص 68-53. ـ علیجانی، بهلول؛ نجار سلیقه، محمد؛ محمودی، پیمان و الهبخش ریگی چاهی (1389)، «بررسی تغییرات کمینهها و بیشینههای سالانه دما در ایران»، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، دوره 24، شماره 98، صص 20-1. ـ کوچکی، عوض، حمیدرضا شریفی و اسکندر زند (1377)، «پیامدهای اکولوژیکی تغییر اقلیم»، چاپ اول، انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه فردوسی مشهد، 343 ص. ـ محمدی، حسین و فرحناز تقوی (1384)، «روند شاخصهای حدی دما و بارش در تهران»، پژوهشهای جغرافیایی، شماره 53، پائیز، صص 172-151. ـ مسعودیان، سیدابوالفضل (1383)، «بررسی روند دمای ایران در نیم سده گذشته. فصلنامه جغرافیا و توسعه»، شماره 2، صص 184-171. - Baron, W.R., G.A. Gordon, H.W. Borns, D.C. Smith (1984), “Frost-free record reconstruction for Eastern Massachusetts”, 1733-1980.Journal of Climate and Applied Meteorology, Volume 23, Issue 2, pages 317-319.
-Brinkmann, W.A.R. (1979), “Growing season length as an indicator of climatic variations?” Climate Change, Volume 2, Number 2, pages 127-138.
-Brown, J.A. (1976), “Shortening of growing season in the US Corn belt”, Nature, 260, pages 420-421.
-Cooter, E.J., & S.K. Leduc (1995), “Recent frost date trends in the Northern-Eastern USA.” International Journal of Climatology, Volume 15, Issue 1, pages 65-75.
-DeGaetano, A.T. (1996), “Recent trends in maximum and minimum temperature Threshold Exceedences in the northeastern United States”, Journal of Climate, Volume 9, Issue 7, pages 1646-1660.
-Easterling, D. R., J.L. Evans, P.Ya. Groisman, T.R. Karl, K.E. Kunkel, &P. Ambenje (2000), “Observed variability and trends in extreme climate events: A brief review”, Bulletin of the American Meteorological Society, Volume 81, Number 3, pages 417-426.
-Heino, R., F. Brazdi, E. Forland, H. Toumenvirta, H. Alexandersson, M. Bbeniston, C. Pfister, M. Rebetez, S. Roesner, G. Rosenhagen, &J. Wibig (1999), “Progress in the study of climatic extremes in Northern and Central Europe, Climate Change, Volume 42, Number 1, pages 151-181.
-Jaagus, J., &A. Ahas (2000), “Space-time variations of climatic seasons and their correlation with the phonological development of nature in Estonia”, Climate Research, Volume 15, pages 207-219.
-Menzel, A., & P. Fabian (1999), “Growing season extended in Europe”, Nature, 397, page 659.
-Parmesan, C., T.L. Root, &M.R. Willig (2000), “Impacts of extreme weather and climate on terrestrial biota”, Bulletin of the American Meteorological Society, Volume 81, Number 3, pages 443-450.
-Robeson, S.M. (2002), “Increasing growing- season Length in Illinois during the 20th century”, Climate Change, Volume 52, Number 12, pages 219-238.
-Salinger, M.J., &G.M. Griffits (2001), “Trends in New Zealand daily temperature and rainfall extremes”, International Journal of Climatology, Volume 21, Issue 12, pages 1437-1452.
-Schwartz, M.D., & B.E. Reiter (2000), “Changes in North American spring”, International Journal of Climatology, Volume 20, Issue 8, pages 929-932.
-Sen, P.K., (1968), “Estimates of the regression coefficient based on Kendall’s Tau”, Journal of the American Statistical Association. 63. pp 1379-1389.
-Sharrate, B.S. (1992), “Growing season trends in the Alaskan climate record”, Arctic, Volume 45, Number 2, pages 124-127.
-Skages, R.H., & D.G. Baker (1985), “Fluctuations in the length of the growing season in Minnesota”, Climate Change, Volume 7, Number 4, pages 403-414.
-Thiel, H. (1950), “Arank-invariant method of linear and polynomial regression analysis: part 3”, Proceeding of Koninalijke Nederlandse Akademie van Weinenschatpen A. 53, pp 1397-1412.
-Zhai, P., A. Sun, F. Ren, X. Liu, B. Gao, &Q. Zhang (1999), Changes of climate extremes in China, Climate Change, Volume 42, Number 1, pages 203-218. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,148 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,877 |