تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,035 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,539,808 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,243,661 |
مبانی آموزه تربیت سقراطی- افلاطونی در محاوره پروتاگوراس | ||
مجله پژوهش های فلسفی | ||
مقاله 8، دوره 16، شماره 40، آبان 1401، صفحه 127-148 اصل مقاله (1020.46 K) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jpiut.2022.53550.3375 | ||
نویسنده | ||
مجید صدرمجلس | ||
دانشیار گروه فلسفه، دانشگاه تبریز. تبریز، ایران | ||
چکیده | ||
در این نوشته می کوشیم مبانی آموزه تربیتِ سقراطی-افلاطونی را در محاوره پروتاگوراس بررسی کنیم. این محاوره، سقراط و پروتاگوراس را در آتن قرن پنجم پ. م. در حال بررسی و نقد آراء تربیتی رایج، به تصویر می کشد. چالش فکری آن دو با پیبردن به وجود نوعی تعارض میان آراء خویش، به نوعی بازنگری فکری و همگرائی فکری نسبی نیز روی مینهد. این همگرائی، درواقع موضعی است که افلاطون به عنوان نویسنده محاوره در برهه ای از دوره اولیه تفکر خویش به آن دست می یابد. نشانه همگرائی نسبی در پایان محاوره، عبارت است از این جمع بندیِ سقراط که اگر فضیلت معرفت باشد، آنگاه آموختنی است؛ افلاطون همین ادّعا را بعداً با اندکی توضیح و به صورت مشروط در محاوره منون نیز می آورد. گفتنی است که در بررسی مباحث محاوره پروتاگوراس، از چشم اندازی بهره می بریم که از پرسش آغازین و آموزه یادآوری در محاوره منون برگرفته شده است. اگر آموزه یادآوری را بر موضوعِ تربیت اطلاق کنیم؛ خواهد دید که به طور کلّی، امکانِ تربیت بر وجود استعداد طبیعی و تمرین، وابسته است. توجه به فضیلت نیز، محتوای ارزشی تربیت را مشخص می سازد. مرور مبانی معرفتشناختی و وجودشناختی در گفتوگوی سقراط و پروتاگوراس، کمک می کند تا تأثیر این دو نفر در شکل گیری تدریجی تربیتِ سقراطی-افلاطونی را نیز بهتر بفهمیم. پس از بیان مسأله و چشمانداز، بیشتر میکوشیم به بررسی و تحلیل مبانی زیر بپردازیم: جدائی معرفت و جهل؛ جدا نبودن مقام نظر از عمل؛ فضیلت به عنوان ویژگی واقعی و مؤثر در بروز رفتارها؛ وحدت فضیلت و معرفت همراه با انکار ضعفِ اراده؛ اجزاء فضیلت؛ امکان آموختن به معنی یادآوری؛ آموختنی بودن فضیلت به شرط معرفت بودن؛ مباحث منطقی مانند تناقض، تضاد، نسبت تساوی؛ توجه اجمالی به نفس و سعادت آن؛ فروکاستن خیر و شرّ به لذت و درد؛ لزوم استعدادهای متفاوت و تمرین برای تربیت. | ||
کلیدواژهها | ||
سقراط؛ پروتاگوراس؛ افلاطون؛ تربیت یا پایدیا؛ فضیلت؛ معرفت یا حکمت و نفس | ||
مراجع | ||
گاتری، دبلیو. کی. سی. (1400). تاریخ فلسفه یونان: روشن اندیشی سده پنجم، ترجمه حسن فتحی، ج 3. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. گمپرتس، تئودور. (13۷4). متفکران یونانی، ج 2، ترجمه محمدحسن لطفی، تهران: انتشارات خوارزمی. لائرتیوس، دیوژن. (1387). زندگی فیلسوفان برجسته، ترجمه بهزاد رحمانی، تهران: نشر مرکز. یگر، ورنر. (1376). پایدیا، ج 1 و 2، ترجمه محمدحسن لطفی، تهران: انتشارات خوارزمی. Curren, Randall. (1998). entry: History of Philosophy of Education, in: Routledge Encyclopedia of Philosophy, Vol 6, General Editor: E. Craig. Routledge Devereux, D. (2006). The Unity of the Virtues, in: A Companion to Plato, Edited by: Hugh H. Benson, Blackwell Publishing Ltd Gomperz, Theodor. (1996). Greek Thinkers, A History of Anceint Philosophy, Vol 2, Translatied by MohammedHassan Lotfi, Tehran: Kharezmi Press. {In Persian} Irwin, Trence. (1995). Plato’s Ethics, Oxford University press. Gager, Werner. (1997). Paideia, Vol 1 & 2, Translated by MohammedHassan Lotfi, Tehran: Kharezmi Press. {In Persian} Graham, W. Daniel. (2010). The Texts of Early Greek Philosophy, The Complete Fragments and Selected Testimonies of the Major Presocratics, part 2, Cambridge University Press. Guthrie, W. K. C. (2021). A History of Greek Philosophy; the Fifth century Enlightenment, Vol. 3. Tehran: University of Tehran Press. {In Persian} Kerferd, G. B. (1972). Protagoras, in: Encyclopedia of Philosophy, General Editor: P. Edwards. Macmillan Publishing, Co. Inc and the Free Press. Laertius, Diogenes. (2008). Lives of Eminent Philosophers, Translated by Behzad Rahmani, Tehran: Markaz Publication. {In Persian} Plato. (1997). Gorgias, (English Translation: Donald J. Zeyl) in: Plato Complete Works, Edited with Introduction and Notes by John M. Cooper and Associate Editor: D. S. Hutchinson, Hackett Publishing Company. Plato. (1997). Meno, (English Translation: G. M. A. Grube) in: Plato Complete Works, Edited with Introduction and Notes by John M. Cooper and Associate Editor: D. S. Hutchinson, Hackett Publishing Company. Plato. (1997). Protagoras, (English Translation: Stanley Lombardo and Karen Bell) in: Plato Complete Works, Edited with Introduction and Notes by John M. Cooper and Associate Editor: D. S. Hutchinson, Hackett Publishing Company. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 449 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 374 |