تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,035 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,539,712 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,243,558 |
فلسفه شیمی و سیر تحول آن در گذر زمان | ||
مجله پژوهش های فلسفی | ||
مقاله 20، دوره 16، شماره 40، آبان 1401، صفحه 325-335 اصل مقاله (674.25 K) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jpiut.2022.53095.3349 | ||
نویسنده | ||
حمیده حقیقت* | ||
استادیار گروه شیمی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
بر اساس معیارهایی شیمی یکی از بزرگترین رشتههای علمی در جهان است، علمی که به «تأثیر مستقیم مولکولها بر زندگی انسان» مربوط میشود و در نتیجه سوالات اخلاقی، سیاسی، فلسفی و معرفتی را مطرح می کند. در این مقاله با هدف بررسی فرایند توسعه این علم از بعد فلسفی و تاریخی با تکیه بر مطالعات کتابخانه ای و مقالات موجود، موضوعات و روندهای اصلی در تکامل دیدگاه فلسفی به این علم تشریح و رابطه بین فلسفه شیمی و فلسفه علم با تمرکز بر موضوعاتی در فلسفه شیمی که سبب تجدیدنظر یا توسعههای عمده در فلسفه علم شد مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. بررسی ها نشان داد تا همین اواخر، عملاً شیمی توسط فیلسوفان حرفهای علم به دلایل مختلفی از قبیل غفلت تاریخی از شیمی، تقلیل شیمی به فیزیک و عدم تمرکز بر روی ویژگی ها و ساختار شیمی نادیده گرفته شده بود و از اوایل دهه 1990، با سازماندهی اجتماعی شکل گرفته در آن و گسترش فعالیت های علمی به طور فزایندهای از مرزهای رشتهای به سمت تحقیقات مسئلهمحور، وضعیت به شدت تغییر کرد به طوری که فلسفه شیمی در حال حاضر یکی از پررونقترین رشته ها در فلسفه علم است. | ||
کلیدواژهها | ||
فلسفه شیمی؛ فلسفه علم؛ رابطه شیمی و فلسفه عمومی؛ تاریخ شیمی | ||
مراجع | ||
Baird, Davis. (1993)."Analytical chemistry and the "Big" scientific instrumentation revolution, Annals of Science, 50(3), 267–290. Brush, S.G. (1999). Dynamics of theory change in chemistry, parts 1 & 2. Studies in History and Philosophy of Science 30A, 21–79, 263–302. Burbidge, John W. (1996). Real Process: How Chemistry and Logic Combine in Hegel’s Philosophy of Nature, Toronto: Toronto University Press. Caldin, Edward Francis. (1959). Theories and the development of chemistry. British Journal for the Philosophy of Science, 10: 209–222. Caldin, Edward Francis. (2002). "The Structure of Chemistry in Relation to the Philosophy of Science", Hyle: International Journal for Philosophy of Chemistry, 8: 103-121. Danaher, William J. (1988). Insight in Chemistry, University Press of America. Engelhardt, Dietrich von. (1976). Hegel und die Chemie: Studie zur Philosophie und Wissenschaft der Natur um 1800, Wiesbaden: Pressler. Gavroglu, Kostas. (2000). Theoretical chemistry in the making: appropriating concepts and legitimising techniques. Special issue of Studies in History and Philosophy of Modern Physics 31(4). Janich Peter, Psarros Nikolaos. (1998). The Autonomy of Chemistry: 3rd Erlenmeyer-Colloquy for the Philosophy of Chemistry, Konigshausen & Neumann, Wu¨rzburg. Kovac, Jeffrey. (2015). Ethics in Science: the unique consequences of chemistry. Accountability in Research, 22(6): 312–329. Labarca, Martin M. & Lombardi, Olimpia. (2010). Why Orbitals Do Not Exist? Foundations of Chemistry, 12(2): 149-57. Laitko, Hubert. (1996). Chemie und Philosophie: Anmerkungen zur Entwicklung des Gebietes in der Geschichte der DDR. in: Psarros, N., Ruthenberg, K., and Schummer, J. (eds.), Philosophie der Chemie: Bestandsaufnahme und Ausblick. Würzburg: Königshausen & Neumann, 37–58. Laszlo, P. (2003). Foundations of Chemical Aesthetics. Hyle: International Journal for Philosophy of Chemistry, 9: 11–32. Liegener, Ch. and Del Re, G. (1987a). Chemistry versus physics, the reduction myth, and the unity of science. Zeitschrift fur allgemeine Wissenschaftstheorie, 18: 165–174. Liegener, Ch. and Del Re, G. (1987b). The relation of chemistry to other fields of science: atomism, reductionism, and inversion of reduction. Epistemologia, 10, 269–283. Manafu, Alexandru. (2014). How Much Philosophy in the Philosophy of Chemistry? Journal for General Philosophy of Science, 45: 33–44. Mauskopf, Seymour H. (1993). Chemical Sciences in the Modern World, Philadelphia: University of Pennsylvania Press. Mittasch, Alwin. (1948). Von der Chemie zur Philosophie, J. Ebner Verlag, Ulm, 747-759. Mittelstraß, Jurgen; Stock, Gunter. (1992). Chemie und Geisteswissenschaften: Versuch einer Annaherung. Akademie-Verlag. Mulder, Peter. (2010). On the Alleged Non-Existence of Orbitals. Studies in History and Philosophy of Modern Physics, 41: 178-182. Nye, Mary Jo. (1993). From Chemical Philosophy to Theoretical Chemistry: Dynamics of Matter and Dynamics of Disciplines 1800–1950, University of California Press. Paneth, F.A. (1962). The epistemological status of the chemical concept of element, parts I & II. British Journal for the Philosophy of Science, 13(49): 1-14, 13 (50): 144-160. (This was reprinted in Foundations of Chemistry, 5(2): 113-145.) Polanyi, Michael. (1958). Personal Knowledge: Towards a Post-critical Philosophy. University of Chicago Press. Primas, Hans. (1981). Chemistry, Quantum Mechanics and Reductionism: Perspectives in Theoretical Chemistry, Berlin: Springer. Primas, Hans. (2004). Can we reduce chemistry to physics? The World and I, 19(12). Psarros, Nikolaos. (1999). Die Chemie und ihre Methoden. Eine philosophische Betrachtung, Wiley-VCH. Reinhardt, Caresten. (2001). Chemical Sciences in the Twentieth Century: Bridging Boundaries, Wiley-VCH. Sendur Gulten, Polat Merve, Kazancı Coskun. (2017). Does a course on the history and philosophy of chemistry have any effect on prospective chemistry teachers’ perceptions? The case of chemistry and the chemist. Chemistry Education Research and Practice, 18 (4): 601–629. Scerri, Eric. R.; McIntyre, Lee. (1997). Synthese, 111: 213–232. Scerri, Eric R. (2012) Top-down causation regarding the chemistry-physics interface: a sceptical view. Interface Focus, 2(1): 20-25. Scerri, Eric Robert. (2011).What is an element? What is the periodic table? And what does quantum mechanics contribute to the question? Foundations of Chemistry, 14(1), 69–81. Scerri, Eric Robert. (2012). Has the Priodic Table been Successfully Axiomatized? in A. Woody, R. F. Hendry, & P. Needham, Handbook of the Philosophy of Science, 91–105, Oxford: Elsevier. Scerri, Eric Robert. (1991). The electronic configuration model, quantum mechanics and reduction. British Journal for the Philosophy of Science, 42, 309–325. Scerri Eric Robert. (1994). Has chemistry been at least approximately reduced to quantum mechanics? PSA Proceedings of the Biennial Meeting of the Philosophy of Science Association, 1: 160–170 Schummer, Joachim (1996) Realismus und Chemie. Philosophische Untersuchungen der Wissenschaft von den Stoffen, Ko¨nigshausen & Neumann. Schummer, Joachim. (1997). Scientometric studies of chemistry, parts 1-2, Scientometrics 39, 107–123, 125–140. Schummer, Joachim (ed.) (2001–2002). Ethics of Chemistry, Special Issue of Hyle, 7(2); 8(1). Schummer, Joachim; Spector, T. (2003). Aesthetics and visualization in chemistry, special issue of Hyle: International Journal for Philosophy of Chemistry, 9(1-2). Schummer, Joachim. (2003). The philosophy of chemistry, Endeavour, 27(1), 37-41. Schummer, Joachim. (2006). Philosophy of Chemistry, in D. Borchert, Encyclopedia of Philosophy (2 ed.). New York: Macmillan. Vasconi, Paola. (1999). Sistema delle Scienze Naturali e Unita` del la Conoscenza nell’ultimo Kant, Firenze, Olschki. Van Brakel, Jaap. (1999). On the Neglect of the Philosophy of Chemistry. Foundations of Chemistry, 1(2): 111–174. Van Brakel, Jaap. (2006). Kant’s Legacy for the Philosophy of Chemistry, in: D. Baird, E. Scerri; L. McIntyre (eds.), Philosophy of Chemistry, Netherlands: Springer, 242: 69-91. Van Brakel, Jaap. (2000). Philosophy of Chemistry: between the Manifest and the Scientific Image, Leuven: Leuven University press. Van Brakel, Jaap. (2014). Philosophy of Science and Philosophy of Chemistry. Hyle: an International Journal for the Philosophy of Chemistry, 20(1):11-57. Woolley, R.Guy. (1978). Must a molecule have a shape? Journal of the American Chemical Society, 100(4): 1073–1078. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,549 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 364 |