تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,304 |
تعداد مقالات | 15,973 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,332,583 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,094,182 |
مطالعه تطبیقی آراء مرلوپونتی و آرنهایم در حیطه ادراک بصری و تبیین رهیافت آن در آموزش هنر (با رویکرد پدیدارشناختی) | ||
مجله پژوهش های فلسفی | ||
مقاله 15، دوره 16، شماره 39، شهریور 1401، صفحه 254-268 اصل مقاله (808.98 K) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jpiut.2022.51713.3218 | ||
نویسندگان | ||
سمیه چترائی* 1؛ مرضیه پیراوی ونک2؛ نادر شایگانفر2؛ پریسا داروئی3 | ||
1کارشناس ارشد پژوهش هنر، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران | ||
2دانشیار گروه پژوهش هنر، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران | ||
3استادیار گروه ارتباط تصویری، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران | ||
چکیده | ||
ادراک بصری نقش بسزایی در دستیابی ما به سطح بالایی از شناخت، ایفا میکند و ارتقای آن میتواند بیشترین تأثیر را بررویکیفیت تجارب زیباشناختی ما داشته باشد. برایناساس فهم ماهیت و سازوکار آن درجهت غِنای بیشتر، از الزامات حوزة آموزشهنر میباشد؛ بسیاری از تلاشها برای فهم چیستی ادراک و پدیدههای آن، حاصل اندیشههای پدیدارشناسان و روانشناسانگشتالت بوده است و موریس مرلوپونتی و رودلف آرنهایم، دو فیلسوف و نظریهپرداز برجسته در این حوزهاند که عمده آراء آنها تحتتأثیر این مکتب و با رویکرد پدیدارشناختی صورت گرفته است؛ نوشتار حاضر سعی دارد با تطبیق آراء این دو فیلسوف به شناخت گستردهتری از ماهیت ادراک دست یابد و رهیافت آنرا در حوزة آموزش هنر واکاوی نماید. این پژوهش با رویکرد پدیدارشناختی، به شیوة تحلیلی-تطبیقی و با بهرهگیری از اسناد معتبر و منابع کتابخانهای نگاشته شده است؛ یافتههای این نوشتار نشان میدهد مرلوپونتی و آرنهایم در اندیشهای یکسان بر این باورند که در ادراک بصری، جوهر عالم درون و بیرون، برخلاف آموزههای دوآلیستی دکارتی، در هیأت بازی میان نیروهای مختلف به شکل یک گشتالت در میآید و از خلال همین درهم تنیدگی ارگانیسم با جهان مُدرک است که میتوان به درک امر واقعی رسید؛ همچنین با اتکا به این هیأت کلی می توان به معانی و مفاهیمی دست یافت که در دیدن و هنرهای دیداری وجود دارد و ابزار ارتباطی هنرمند به شمار میآید. بنابراین لازمة آفرینش و درک اثر هنری، توانایی ذهنی در درک همین ساختارهای یکپارچه و معنادار میباشد و این ضرورت فهم عالی پدیدههای بصری را در تربیت هنری دوچندان میکند. | ||
کلیدواژهها | ||
ادراک بصری؛ آرنهایم؛ آموزش هنر؛ مرلوپونتی؛ مطالعه تطبیقی | ||
مراجع | ||
آرنهایم، رودلف. (1393). هنر و ادراک بصری، روانشناسی چشم خلاق، ترجمه مجید اخگر، چاپ ششم، تهران: سمت. ایروانی، محمود: خداپناهی، محمدکریم. (1395). روانشناسی احساس و ادراک، چاپ بیستم، تهران: سمت. پرتوی، پروین. (1387). نقد پدیدارشناختی و مطالعات تطبیقی هنر، پژوهشنامه فرهنگستان هنر، 1(6): 85. پریموزیک، دنیل تامس. (1387). مرلوپونتی، فلسفه و معنا، ترجمه محمدرضا ابوالقاسمی، چاپ اول، تهران: مرکز. پناهی شهری، محمود. (1396). روانشناسی احساس و ادراک، چاپ هشتم، تهران: دانشگاه پیامنور. پیراوی ونک، مرضیه. (1389). پدیدارشناسی نزد مرلوپونتی، چاپ اول، آبادان: پرسش. داندیس، دونیس اِ. (1393). مبادی سواد بصری، ترجمه مسعود سپهر، چاپ چهلودوم، تهران: سروش. شاپوریان، رضا. (1386). اصول کلی روانشناسی گشتالت، چاپ اول، تهران: رشد. شایگانفر، نادر. (1397). تجربهی هنرمندانه در پدیدارشناسی مرلوپونتی، چاپ اول، تهران: هرمس. صیاد، علیرضا و گیلامیررود، ناهید. (1395). تعلیم و تربیت تجسدیافته؛ بهرهگیری از تئوری ادراک بدنی مرلوپونتی در آموزش هنر، پژوهش هنر دانشگاه هنر اصفهان، 6 (11): 1-8. http://dorl.net/dor/20.1001.1.23453834.1395.6.11.2.5 کارمن، تیلور. (1394). مرلو-پونتی، ترجمه مسعود علیا، چاپ دوم، تهران: ققنوس. کارمن، تیلور؛ هنسن، مارک. (1394). مرلوپونتی، ستایشگر فلسفه، ترجمه هانیه یاسری، چاپ دوم، تهران: ققنوس. گنجی، محمدحسن. (1392). کلیات فلسفه، چاپ هشتم، تهران: انتشارات سمت. گودالیوس، ایوان: اسپیرز، پگ. (1390). رویکردهای معاصر در آموزش هنر، ترجمه فرشته صاحبقلم، چاپ اول، تهران: نظر. محجل، ندا. (1400). از بدن تا هنر (پدیدارشناسی زیباییشناختی مرلوپونتی)، چاپ اول، تهران: فرزانگی. محجل، ندا. (1400). جایگاه بدن در زیباییشناسی مرلوپونتی، رسالة دکتری گروه فلسفه دانشگاه تبریز. محجل، ندا: صوفیانی، محمود: اصغری، محمد. (1400). ویژگیهای اگزیستانسیال بدن در پدیدارشناسی مرلوپونتی، پژوهشهای فلسفی دانشگاه تبریز، سال 15(35): 293-316. https://doi.org/10.22034/JPIUT.2021.46602.2872 مرلوپونتی، موریس. (1390). جهان ادراک، ترجمه فرزاد جابرالانصار، چاپ سوم، تهران: ققنوس. مهرمحمدی، محمود. (1383). آموزش عمومی هنر: چیستی، چرایی، چگونگی، چاپ اول، تهران: مدرسه. Arnheim, R. (2006). Art and Visual Perception, Psychology of Creative Eye. Berekley: University of California press. Arnheim, R. (2015). Art and Visual Perception, Psychology of the Creative Eye. Translated by: Majid Akhgar. 6th edition. Tehran: Samt. (in Persian). Arnheim, R. (2015). The Dynamics of Architectural Forms: forces of visual perception in architecture. Translated by: Mehrdad Qayumi Bidhendi. Tehran: Samt. (in Persian). Arnheim, R. (1989). Thoughts on Art Education (Occasional Paper Series, Vol 2) 1st Edition. London: Oxford University Press. Arnheim, R. (1997). Visual Thinking. 1st Edition. Berkeley: University of California Press. Carman, T. (2011). Merleau-Ponty. Translated by: Massoud Olya. 6th edition. Tehran: Qoqnoos. (in Persian) Carmen, T.; Hansen, M. (2014). Merleau-Ponty, Praiser of Philosophy, translated by Haniyeh Yaseri, 2nd edition, Tehran: Qoqnoos. (in Persian). Dondis, D. A. (2015). A Primer of visual literacy. Translated by Masoud Sepehr. 42nd edition. Tehran: Soroush. (in Persian) Eisner, E. W. (2002). The Arts and the Creation of Mind, 1st Edition. New Haven & London: Yale University Press. Fish, W. (2015). Philosophy of Sensory Perception. Translated by Yasser Pouresmail. 1st Edition. Tehran: Hekmat. (in Persian) Ganji, Mohammad Hassan. (2012). General Philosophy. 8th edition. Tehran: Samt. (in Persian) Gaudelius, Y.; Speirs, P. (2002). Contemporary Issues in Art Education. Translated by Fereshteh Saheb-Qalam. 1st edition. Tehran: Nazar. (in Persian) Iravani, Mahmoud; Khodapanahi, Mohammad Karim. (2016). Sensation and Perception Psychology. 20th edition Tehran: Samt. (in Persian) Koffka, K. (1935). Principles of Gestalt Psychology. New York: Harcourt. Koehler, W. (2005). Gestalt Psychology. New York: Liveright. Lavin, T. Z. (2011). From Socrates to Sartre, Philosophy for Everyone. Translated by Parviz Babaei. 5th Edition. Tehran: Negah. (in Persian) Merleau-Ponty, M. (2010) Phenomenology of Perception, trans. Smith, London: Routledge and Kegan Paul. Merleau-Ponty, M. (2013). The World of Perception. Translated by Farzad Jaber alansar. 3rd edition. Tehran: Qoqnoos. (in Persian) Mehrmohammadi, Mahmoud. (2013). General Education of Art: what, why, how. 1st Edition. Tehran: Madreseh. (in Persian) Mohajel, Neda. (2021). From Body to Art (Merleau-Ponty's aesthetic phenomenology), 1st edition, Tehran: Farzanegi. (in Persian) Mohajel, Neda. (2021). The position of the body in Merleau-Ponty's aesthetics, PhD thesis, Department of Philosophy, University of Tabriz. (in Persian) Mohajel, Neda; Sufiani, Mahmoud; Asghari, Mohammad. (2021). Existential Features of the Body in Merleau-Ponty Phenomenology, Philosophical Researches of Tabriz University, 15(35): 293-316. https://doi.org/10.22034/JPIUT.2021.46602.2872 (in Persian) Panahi Shahri, Mahmoud. (2017). Sensation and Perception Psychology. 8th edition. Tehran: Payame Noor University. (in Persian) Partovi, Parvin. (2008). Phenomenological Criticism and Comparative Study of Art, Research journal of the Iranian Academy of Arts, 1(6): 85. https://www.magiran.com/volume/40123 .(in Persian) Piravi Vanak, Marzieh. (2010). Phenomenology according to Merleau-Ponty, 1st edition, Abadan: Porsesh. (in Persian) Primozic, D. T. (2007). Merleau-Ponty, Philosophy and Meaning, translated by Mohammad Reza Abolghasemi, 1st edition, Tehran: Markaz. (in Persian) Sayyad Alireza; Gilamirrod, Nahid. (2016). Embodied Education: Employing Merleau-ponty’s Bodily Perception in Art Pedagogy. Journal of Pazhuhesh-e Honar, 6(11): 1-8. http://dorl.net/dor/20.1001.1.23453834.1395.6.11.2.5 (in Persian) Shayganfar, Nader. (2017). Artistic Experience in Merleau-Ponty's Phenomenology, 1st edition, Tehran: Hermes. (in Persian) Shapourian, Reza. (2007). General Principles of Gestalt Psychology. 1st Edition. Tehran: Roshd. (in Persian) Wertheimer, M. (2008). Gestalt Theory. Social Research. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,343 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 364 |