تعداد نشریات | 41 |
تعداد شمارهها | 1,130 |
تعداد مقالات | 13,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 48,871,769 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,591,930 |
نظام اخلاقی سقراط-افلاطون و نقد اخلاق سوفیستی در یونان دورۀ کلاسیک | ||
مجله پژوهش های فلسفی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 دی 1400 | ||
نوع مقاله: مقاله علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jpiut.2021.47877.2962 | ||
نویسندگان | ||
علیرضا شفیعیون ![]() | ||
1دانشگاه تهران، دانشکده الهیات، قم | ||
2گروه فلسفه/ دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی /دانشگاه علامه طباطبائی | ||
چکیده | ||
یونانیان بهدنبال کسب تمامی فضائل فردی و جمعی و در نهایت نیل به نیکبختی بودند. در تعالیم سنتی ایشان تنها فضیلتی که حاصل از توجه خدایان و برای خانواده و شهر بود، ارزشمند شمرده میشد. اما ایشان بهتدریج دریافتند که خدایان بدون دلایل معقول و موجه، معیار اخلاق و فضیلتهای فردی و جمعی آنها بودهاند. در نتیجه باورهای سنتی ایشان بهتدریج شروع به تغییر کرد. در اثنای چنین تغییراتی، سوفیستها، خود را مربیان نسل جدید یونان معرفی کردند. از نظر ایشان، پایبندی به قوانین و ضرورتهای فرافردی که معیار آنها خدایان بودند، امری بیهوده است و نیکبختی و فضیلت آدمی با تکیه بر طبیعت انسانی و خواستههای طبیعی او در جهت تقویت قدرت سیاسی شکل میگیرد. اما جهانبینی اخلاقی سقراطی نه با نظام اخلاقی سوفیست و نسل جدید یونانیان و نه با تعاریف سنتی اخلاق، سازگاری داشت. سقراط بهخوبی نشان داد که اگر نظام اخلاقی بر پایۀ حقیقت بنا نشود، تمامی اصول نظری و عملی در جامعه نادرست بوده و نهتنها منجر به غایت یک نظام اخلاقی، یعنی نیکبختی انسان نمیشود بلکه نتایج زیانباری را در ابعاد فردی و اجتماعی رقم میزند. در نظام اخلاقی او، فضیلت محدود به امور جزئی نبوده بلکه نوعی کمال انسانی است که علاوهبر امور سیاسی در تمامی امور زندگی انسان، شأن تکاملی و رشدیافتۀ آدمی میباشد. در نظر او تمامی فضائل بهجهت بهرهمندی از ایدۀ خیر سودمند بوده و پایۀ تمامی فضائل را دانایی به ایدۀ خیر میداند که به انسان توانایی تشخیص نیک و بد را داده و او را به نیکبختی میرساند. | ||
کلیدواژهها | ||
نظام اخلاقی سوفیست؛ نظام اخلاقی سقراط-افلاطون؛ فضیلت؛ نیکبختی؛ ایدۀ خیر | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,264 |