دانشگاه تبریز
فهرست نشریات دارای اعتبار وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)

 آمار

تعداد نشریات44
تعداد شماره‌ها1,303
تعداد مقالات16,020
تعداد مشاهده مقاله52,489,204
تعداد دریافت فایل اصل مقاله15,216,890
کاظم خانی, حبیب الله, سعادتی خمسه, اسماعیل, پیکانی, جلال. (1401). جایگاه نظر کانت در میان نظریه‌های ناظر بر روابط دین و اخلاق. سامانه مدیریت نشریات علمی, 16(38), 562-582. doi: 10.22034/jpiut.2021.47195.2915
حبیب الله کاظم خانی; اسماعیل سعادتی خمسه; جلال پیکانی. "جایگاه نظر کانت در میان نظریه‌های ناظر بر روابط دین و اخلاق". سامانه مدیریت نشریات علمی, 16, 38, 1401, 562-582. doi: 10.22034/jpiut.2021.47195.2915
کاظم خانی, حبیب الله, سعادتی خمسه, اسماعیل, پیکانی, جلال. (1401). 'جایگاه نظر کانت در میان نظریه‌های ناظر بر روابط دین و اخلاق', سامانه مدیریت نشریات علمی, 16(38), pp. 562-582. doi: 10.22034/jpiut.2021.47195.2915
کاظم خانی, حبیب الله, سعادتی خمسه, اسماعیل, پیکانی, جلال. جایگاه نظر کانت در میان نظریه‌های ناظر بر روابط دین و اخلاق. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1401; 16(38): 562-582. doi: 10.22034/jpiut.2021.47195.2915

جایگاه نظر کانت در میان نظریه‌های ناظر بر روابط دین و اخلاق

مجله پژوهش های فلسفی
دوره 16، شماره 38، اردیبهشت 1401، صفحه 562-582    اصل مقاله (1.53 M)
نوع مقاله: مقاله علمی- پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jpiut.2021.47195.2915
نویسندگان
حبیب الله کاظم خانی* 1؛ اسماعیل سعادتی خمسه2؛ جلال پیکانی3
1استادیار گروه معارف اسلامی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران
2دانشیار گروه الهیات، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
3دانشیار گروه فلسفه، دانشگاه پیام نور، تبریز، ایران
چکیده
چنانکه می‌دانیم، کانت یکی از مهمترین نظریه‌ها را درباره نسبت میان دین و اخلاق ارائه کرده است. توضیح و تحلیل موضع کانت در خصوص نسبت میان اخلاق و دین و تعیین جایگاه آن با معرفی مهمترین آراء مطرح در این خصوص آغاز می‌شود تا از این رهگذر موقف و موضع کانت کشف و تعیین گردد.‌ تعیین و تشخیص موضع کانت به سبب تمایزی که میان دین وحیانی و تاریخی و دین طبق تلقّی و تفسیر خود‌ می‌گذارد، در بدو نظر دشوار می‌نماید. نهایتاً معلوم می‌شود که رابطه اخلاق کانتی با دین وحیانی رابطه‌ای غیر‌تاریخی است؛ دوگانگی میانشان حاکم است و منشأ واحدی ندارند؛ ولی با تفسیر عقلانیِ دین وحیانی سازگاری میان آن‌ها امکان‌پذیر است. ولی اگر اخلاق کانتی با دین عقل عملی سنجیده شود، رابطه آن دو غیر‌تاریخی بوده و میان آن‌ها دوگانگی برقرار است؛ از حیث منشأ مستقل از هم بوده و دین عقل عملی وابسته به اخلاق خواهد بود. در اثر منتشره پس از مرگ خدا همان عقل عملی است و کمال اخلاقی و سعادت حقیقی که ظهور کامل عقل عملی در عالم پدیدار است در جامعه مشترک‌المنافع اخلاقی تحقق می‌یابد.
کلیدواژه‌ها
دین؛ اخلاق؛ کانت؛ دین عقل عملی؛ دین وحیانی و تاریخی
مراجع
  • اتکینسون، آر. اف. (1391) درآمدی به فلسفه اخلاق، ترجمه سهراب علوی‌نیا، چاپ اول، تهران: انتشارت هرمس.
  • پترسون، مایکل و دیگران (1379) عقل و اعتقاد دینی، ترجمه احمد نراقی و ابراهیم سلطانی، چاپ سوم، تهران: انتشارات طرح نو.
  • افلاطون (1375) دوره آثار افلاطون، ترجمه محمدحسن لطفی و رضا کاویانی، ج 2، تهران: انتشارات خوارزمی.
  • دانش، جواد (1392) دین و اخلاق: بررسی گونه‌های وابستگی اخلاق به دین، چاپ اول، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
  • دیویس، برایان (1392) درآمدی بر فلسفه دین؛ ترجمه ملیحه صابری نجف‌آبادی، چاپ ششم، تهران: انتشارات سمت.
  • سعادتی خمسه، اسماعیل (1394) معرفت‌شناسی و نفس‌شناسی کانت: ترابط و تعامل، چاپ اول، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
  • سیدقریشی، ماریه (1381) دین و اخلاق، چاپ اول، قم: بضعه‌الرسول و انجمن معارف اسلامی ایران.
  • عالمی، سید محمد (1389) رابطه دین و اخلاق (بررسی دیدگاه‌ها در مناسبات دین و اخلاق)، چاپ اول، قم: بوستان کتاب.
  • فنایی، ابوالقاسم (1392) دین در ترازوی اخلاق، چاپ دوم، تهران: مؤسسه فرهنگی صراط.
  • کاظم‌خانی‌، حبیب‌الله؛ مسعود امید (1397) «چگونگی استقلال اخلاق از دین در فلسفه استعلایی کانت»، پژوهشنامه اخلاق، شماره 39: 121-140.
  • کانت، ایمانوئل (1384) نقد عقل عملی؛ ترجمه انشاءالله رحمتی؛ چاپ اول، تهران: نورالثقلین.
  • ملکیان، مصطفی (1387) «دین و اخلاق»، مجله آیین، شماره 16: 12-16.
  • یوئینگ، ای. سی. (1396) شرحی کوتاه بر نقد عقل محض کانت، ترجمه اسماعیل سعادتی خمسه، چاپ اول، تهران: انتشارات هرمس.
  • Bartley III; William W. (1971) Morality and Religion, MacMillan, St. Martin’s Press.
  • Berg, J. (1991) How Could Ethics Depend on Rrligion?” in Peter Singer (ed.) A Companion to Ethics, Oxford: Blackwell Publishers.
  • Frankena , W. K. (1981)"Is Morality Logically Dependent on Religion?” in Paul Helm (ed.) Command and Morality, Oxford Uuniversity Press.
  • Gordon Michalson (1999) Kant and the Problem of God, Oxford: Blacwell Publishers.
  • Kant, Immanuel; (1998) Religion within the Boundaries of Mere Reason and Other Writhings, and edit. Allen w. wood. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Kant, Immanuel (1920) Kants Opus Postumum, dargestellt und bearteilt, E. adickes (Berlin).
  • Kant, Immanuel (1997) Lectures on Metaphysics, and edit. karl Ameriks, Cambridge: Cambridge University Press.
  • Kant, Immanuel ‌)1996( Critique of Practical Reason, Trans. and edit. Cambridge: Cambridge University Press.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 2,795
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 388


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب