تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,304 |
تعداد مقالات | 15,974 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,336,281 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,103,873 |
مدلسازی توپو-اقلیم شناسی و پهنه بندی شاخص های آماری یخبندان های استان کردستان | ||
جغرافیا و برنامهریزی | ||
مقاله 15، دوره 24، شماره 72، شهریور 1399، صفحه 357-383 اصل مقاله (1.75 M) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/gp.2020.10855 | ||
نویسندگان | ||
ابراهیم مسگری1؛ تقی طاوسی* 2؛ پیمان محمودی3 | ||
1دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران | ||
2استاد دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران | ||
3استادیار دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران | ||
چکیده | ||
خبندان یکی از پدیدههای مهم مورد مطالعه در اقلیم شناسی است که وقوع ناگهانی آن در ابتدا و انتهای فصل سرما، می تواند بسیار خطرزا برای بخش کشاورزی باشد. لذا برای مدل سازی و پهنه بندی شاخصهای آماری یخبندان ها در استان کردستان، دادههای مربوط به دمای حداقل روزانه 6 ایستگاه همدید برای یک دوره 16 ساله (2016 – 2001) از سازمان هواشناسی ایران اخذ گردیدند. در ادامه با استفاده از مدلهای رگرسیونی چند متغییره رابطه بین پنج شاخص آماری یخبندان ها یعنی متوسط تاریخ آغاز یخبندان، متوسط تاریخ خاتمه یخبندان، متوسط تعداد سالانه روزهای یخبندان، متوسط طول فصل یخبندان و متوسط طول فصل رشد با سه عامل ارتفاع، طول و عرض جغرافیایی مدل سازی گردید. در ادامه بر اساس مدلهای رگرسیونی به دست آمده برای هر شاخص، نقشههای پهنه بندی آنها برای استان کردستان تهیه شدند. نتایج حاصل از مدلسازی رگرسیونی بین شاخصهای مختلف یخبندان با سه عامل ارتفاع، عرض و طول جغرافیایی در استان کردستان نشان داد که این سه عامل به ترتیب می توانند 95، 90، 88، 80 و 72 درصد تغییرات مربوط به طول دوره رشد، وقوع اولین روز یخبندان، طول دوره یخبندان، فراوانی وقوع روزهای یخبندان و وقوع آخرین روز یخبندان را تبیین کنند. آرایش فضایی شاخصهای مختلف یخبندان در استان کردستان نیز نشان از یک آرایش غربی به شرقی در مقادیر شاخصهای مختلف یخبندان دارد. یعنی هر چه از جانب غرب به سمت شرق حرکت می کنیم تعداد فراوانی روزهای یخبندان و همچنین طول دوره یخبندان کاهش پیدا می کند و متعاقب آن فصل رشد افزایش پیدا می کند. متناسب با این تغییرات وقوع اولین روز و آخرین روز یخبندان نیز با تاخیرهای زیادی در بین نیمه شرقی و غربی این استان قابل مشاهده است. | ||
کلیدواژهها | ||
یخبندان؛ رگرسیون چندمتغیره؛ استان کردستان؛ پهنه بندی؛ مدل سازی | ||
مراجع | ||
-بشیریان، ف.، یزدان پناه، ح.، مجد برزکی، م.، (1396)، تجزیه و تحلیل آماری یخبندانهای کشاورزی شهر کاشان. نشریه نیوار، شماره 99، صص 48-37. -خسروی، م.، جبیبی نوخندان، م.، اسماعیلی، ر.، (1387)، پهنهبندی اثر خطر سرمازدگی دیررس بر روی باغات مطالعهی موردی: شهرستان مهولات. فصلنامه جغرافیا و توسعه,دوره 6، شماره 12، 145-162. -دارائی، م.، محمودی، پ.، ساری صراف، ب.، خورشید دوست، ع. م.، (1397)، تعیین تابع توزیع احتمالاتی یخبندانهای ایران طی 2010-1981. نشریه تحقیقات کاربردی در علوم جغرافیایی، سال هجدهم، شماره 50، صص 15-1. -علیجانی، ب.، محمودی، پ.، ریگی چاهی، ا.، خسروی، پ.، (1389)، بررسی تداوم روزهای یخبندان در ایران، با استفاده از مدل زنجیره مارکوف، پژوهشهای جغرافیای طبیعی، شماره 73، 20 -10. -علیجانی، ب.، محمودی، پ.، کلیم، د. م.، (1395)، اقلیم شناسی روزهای ذوب-یخبندان ایران. فضای جغرافیایی، سال 16، شماره پیاپی 56، صص ۱۹-۳۲. -علیجانی، ب.، محمودی، پ.،کلیم دوست، م.، (1392)، رهیافتی جدید جهت تعیین طول دوره رشد بالقوه در ایران. نشریه آب و خاک (علوم و صنایع کشاورزی)، جلد 27، شماره 5، 871-861. -علیرضا، ض.، کامگار حقیقی، ع.، سپاسخواه، ع.، رنجبر، س.،(1385)، تعیین اطلس احتمال وقوع حداقل دمای استان فارس با استفاده از آمار هواشناسی. مجله علوم آب و خاک، دوره 10، شماره 3، ۱۳-۲۷. -علیزاده، ا.، (1395)، اصول هیدرولوژی کاربردی، ویراست هفتم، انتشارات دانشگاه امام رضا (ع)،634. -لشکری، ح.، کیخسروی، ق.، (1396)، روند تغییرات دمایی و پهنه بندی آغاز و پایان یخبندان شهر تهران. مجله مخاطرات محیط طبیعی، شماره 14، صص 86-63. -مجرد قره باغ، ف.، (1376)، تحلیل و پیش بینی یخبندان در آذربایجان. رساله دکتری اقلیم شناسی، دانشکده علوم انسانی ،دانشگاه تربیت مدرس، 186. -محمودی پ.، علیجانی، ب.، (1392)، مدل بندی رابطه بارشهای سالانه و فصلی با عوامل زمین اقلیم در کردستان. نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی دوره 13، شماره 31، 112-93. -محمودی، پ.، خسروی، م.، مسعودیان، س،ا.، علیجانی، ب.، (1392)، اطلس اقلیم شناسی ویژگیهای آماری یخبندانهای ایران، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، دوره 28، شماره 4، 66-55. -میان آبادی، آ.، موسوی بایگی،م.، ثنایی نژاد، ح.، نظامی، ا.، (1388)، بررسی و پهنه بندی یخبندانهای زود هنگام پاییزه، دیر هنگام بهاره و زمستانه با استفاده از GIS در استان خراسان رضوی. مجله آب و خاک (علوم و صنایع کشاورزی)، دوره 23، شماره 1، 90-79. -نوحی، ک.، صحرائیان، ف.، پدرام، م.، صداقت کردار، ع.، (1387)، تعیین طول دوره بدون یخبندان با استفاده از تاریخهای آغاز و خاتمه یخبندان فرارفتی و تابشی در نواحی زنجان، قزوین و تهران. مجله علوم آب و خاک، دوره 12، شماره 46، ۴۴۹-۴۶۰ -Avissar, R., Mahrer, Y. 1988 a. Mapping frost-sensitive areas with a three-dimensional local-scale numerical model: Part I: physical and numerical aspects. Journal of Applied Meteorology, 27: 400-413. -Avissar, R., Mahrer, Y. 1988 b. Mapping frost-sensitive areas with a three-dimensional local-scale numerical model: Part II: comparison with observation. Journal of Applied Meteorology, 27: 414-42. -Bamler, R. 1999. The SRTM Mission: A world-wide 30 m resolution DEM from SAR interferometry in 11 days. Photogrammetric week 99. D. Fristsch and R. Spiller, Eds. Wichmann Verlag, Heidelberg. -Boer, R., Campbell, L. C., Fletcher, D. J. 1993. Characteristics of frost in a major wheat – growing region of Australia. Australian journal of agricultural research, 44(8): 1731-1743. -Chen, E., Allen, L. H., Bartholich, J. F., Bill, R. G., Sutherland, R. A. 1976. Satellite- sensed winter nocturnal temperature patterns of the Everglades agricultural area. J. Appl. Meteor., 18: 992-1002. -Dalezios, N. R., Lavrediadou, E. E. 1995. Features of frost – affected areas from digital METEOSAT IR images. Advances Space Research, 15(11): 123-126. -Figuerola, P. I., Mazzeo, N. A. 1997. An analytical model for the prediction of nocturnal and dawn surface temperature under calm, clear sky conditions. Agricultural and forest meteorology, 85: 229-237. -Francois, C., Bosseno, R., Vacher, J. J., Seguin, B. 1999. Frost risk mapping derived from satellite and surface data over the Bolivian Altiplano. Agricultural and Forest Meteorology, 95: 113-1137. -Geiger, R. 1966. The climate near the ground. Harvard University press, Cambridge, MA, 611 pp. -Habibi Nokhandan, M. 2005. Climate and safety of high mountains of Iran (case study of the roads of Haraz and Firouzkooh), Ph.D., Physical geography - Climatology, Faculty of Geography, University of Tehran. [In Farsi] -Hogg, W. H. 1966. Air frost in spring at long Ashton. Rep. Long Ashton Res. Stn., 1965: 290-298. -Hogg, W. H. 1968: The duration of spring frosts on successive nights. Agric. Mem. No. 208. -Jarvis, C. H., Stuart, N. 2000a. A comparison among strategies for interpolating maximum and minimum daily air temperatures, part I: The selection of “guiding” topographic and land cover variables. Journal of Applied Meteorology 40(6): 1060-1074. -Jarvis, C. H., Stuart, N. 2000b. A comparison among strategies for interpolating maximum and minimum daily air temperatures, part II: The Interaction between the number of guiding variables and the type of interpolation method. Journal of Applied Meteorology 40(6): 1075-1084. -Jurgens, C. 1997. The modified normalized difference vegetation index (mNDVI) a new index to determine frost damage in agriculture based on Landsat TM data. International Journal of Remote Sensing, 18(17): 3583-3594. -Kerdiles, H., Grodona, M., Rodriguez, R., Seguin, B. 1996. Frost mapping using NOAA AVHHR data in the Pampean region, Argentina. Agricultural and forest meteorology, 79: 157-182. -Laughlin, G. P. 1982. Minimum temperature and lapse rate in complex terrain: influencing factors and prediction. Archives for Meteorology, Geophysics, and Bioclimatology, Ser. B, 30: 141-152. -Laughlin, G. P., Kalma, J. D. 1987. Frost hazard assessment from local weather and terrain data. Agricultural and forest meteorology, 40: 1-16. -Laughlin, G. P., Kalma, J. D. 1990. Frost risk mapping for landscape planning: a methodology. Theoretical and Applied climatology, 42: 41-51. -Lindkvist, L., Gustavsson, T., Bogren, J. 2000. A frost assessment method for mountainous areas. Agricultural and forest meteorology, 102: 51-67. -Lomas, J., Gat, Z. 1971. Methods in agrotopoclimatic surveys low temperatures. Agron. Rep. No 1, Israel Meteorological Service, Bet-Dagan. -Madelin, M., Beltrando, G. 2005. Spatial interpolation – based mapping of the spring frost hazard in the Champagne vineyards. Meteorological applications, 12(1): 51-56. -Mahmoudi, P. 2014. Mapping Statistical Characteristics of Frosts in Iran. The International Archives of Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences, 40(2): 175-180. -Nixon, P. R., Hales, T. A. 1975. Observing cold-night temperatures of agriculture landscapes with an airplane-mounted radiation thermometer. Journal of Applied Climatology, 14 (4): 498-505. -Noohi, K., Pedram, M., Sahraian, F., Kamali, G. A. 2007. Analysis of First Fall and Last Spring Advection and Radiation-Advection Frosts in Azerbaijan Provinces. Pajouhesh and Sazandegi, 20 (2): 78-85. [In Farsi] -Richards, K. 2000. The topoclimate south project to map long-term growing degree-days in Southland, New Zealand. Presented at: SIRC 2000 – The 12th annual Colliquium of the Spatial Information Research Centre. University of Otago, New Zealand. -Richards, K., Baumgarter, M. 2003. Towards topoclimate maps of frost and frost risk for southland, New Zealand. Presented at: SIRC 2003 – The 15th annual Colloquium of the Spatial Information Research Centre. University of Otago, New Zealand. -Rosenberg, N. J., Myers, R. E. 1962. The nature of growing season frosts in and along the Platte Valley of Nebraska. Monthly weather review, 90 (11): 471-476. -Schmidlin, T. W. 1986. Freeze-thaw days in the northeastern United States. Journal of Climate and Applied Meteorology, 26 (1): 142-155. -Sutherland, R.A., Bartholic, J. F. 1974. Aircraft-mounted thermal scanner to determine grove temperatures during freeze conditions. Proc. Florida State Hort. Soc., 87: 65-69. -Sutherland, R.A., Hannah, H. E., Cook, A. F., Martsolf, J. D. 1981. Remote sensing of thermal radiation from an aircraft- An analysis and evaluation of crop-freeze protection methods. J. Appl. Meteor., 20: 813-820. -Suzuki, Y., Sato, S., Kawajiri, K. 1982. Frost damage and cold damage related to topographic climates in the warm region of Japan. Pt. 1, Distribution of Maximum air temperatures on the slopes of Ube-Ono tea garden, Yamaguchi. J. Agric. Meteor. 20: 813-820. -Thom, H. C. S., Shaw, R. H. 1958. Climatological analysis of freeze data for Iowa. Monthly weather review, 86)7(: 251-257. -Watkins, C. 1991. The annual period of freezing temperatures in central England: 1850-1989. International journal of climatology, 11)8(: 889-896. -Waylen, P. R. 1988. Statistical analysis of freezing temperatures in central and southern Florida. International Journal of climatology, 8 (6): 607-628. -Zinoni, F., Antolini, G., Campisi, T., Marletoo, V., Rossi, F. 2002. Characterizations of Emilia-Romagna region in relation with late frost risk. Physics and Chemistry of the Earth, 27: 1091-1101. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 711 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 398 |