آمار
| تعداد نشریات | 45 |
| تعداد شماره‌ها | 1,429 |
| تعداد مقالات | 17,583 |
| تعداد مشاهده مقاله | 57,200,278 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 19,032,993 |
جای‌گزینی تخیل تاریخی با تخیل جغرافیایی به‌مثابة وجه ممیز دوره‌های عجایب‌نامه‌نویسی فارسی | ||
| زبان و ادب فارسی (نشریه سابق دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز) | ||
| مقاله 3، دوره 78، شماره 251، تیر 1404، صفحه 52-71 اصل مقاله (1.68 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/perlit.2025.64069.3731 | ||
| نویسنده | ||
| زهرا صابری تبریزی* | ||
| دانش‌آموختة دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه الزهراء، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| در این نوشتار، نشان داده خواهد شد که چگونه عنصر «مکان»، که در قالب توجه به جغرافیا در متون عجایبنامهای دورۀ اول برجسته شده‌است، نمایندۀ فکر زمینی و غیرتخیلی و خردگرایی است که در دوره‌های بعد جای خود را به «زمان» در قالب «تاریخ» میدهد و از عقلانیت و عینیبودن خارج میشود و به تخیل گره میخورد. بهنظر میرسد عجایب‌نامه‌نویسی در دورۀ اول، پایگاهی برای نوعی «مقاومت» دربرابر جریان رسمیِ علم بوده‌است. با استناد به روش تبارشناختی فوکو، در پژوهش حاضر کوشش شده‌است نقاط گسست در خیالپردازی عجایبنامهنویسان معرفی شوند. در دورۀ نخست عجایبنویسی، «جغرافیا» محمل خیالپردازی و حلقۀ اتصال با واقعیت است. در دورۀ دوم، تمسک به «روایتپردازی» جای جغرافیا را میگیرد. دورۀ سوم، که طی آن خیالورزی با تمسک به رویدادهای «تاریخی» صورت گرفته‌است، شاهد پروبالگرفتن موجودات افسانهای و رشد چشمگیر آن‌ها هستیم. حتی شخصیتهای تاریخی نیز از خیالپردازی مؤلفان عجایبنامهها برکنار نماندهاند. برایناساس، سه دورۀ متمایز عجایب‌نامه‌نویسی معرفی شدهاند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| عجایبنامه؛ تخیل جغرافیایی؛ تخیل تاریخی؛ تبارشناسی؛ دورهبندی | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 311 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 163 |
||