| تعداد نشریات | 45 |
| تعداد شمارهها | 1,429 |
| تعداد مقالات | 17,583 |
| تعداد مشاهده مقاله | 57,200,275 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 19,032,993 |
جایگاه روش درمانی فصد در فرهنگ سلامت ایران عصر صفوی | ||
| تاریخ فرهنگ ایران | ||
| مقاله 7، دوره 1، شماره 1، فروردین 1403، صفحه 125-142 اصل مقاله (1.07 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی Released under (CC BY-NC 4.0) license I Open Access I | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/ihc.2024.18560 | ||
| نویسندگان | ||
| جواد علیپور سیلاب* 1؛ فاطمه سالمی قریچه2 | ||
| 1استادیار دانشگاه تبریز، تبریز، ایران | ||
| 2کارشناس موسسه تاریخ و فرهنگ ایران دانشگاه تبریز،تبریز، ایران | ||
| چکیده | ||
| مسائل مرتبط با حفظ صحت، رویارویی با انواع آسیبهای بدنی و اعاده صحت ازدسترفته، متناسب با فرهنگ سلامت و حفظ الصحه و در چارچوب نظام طبی و در هر دورهای قابلمطالعه است؛ لذا پژوهش حاضر درصدد بررسی این مسئله است که خونگیری از طریق فَصد چه جایگاهی در فرهنگ سلامت ایران عصر صفوی داشت و به چه نحوی انجام میشد؟ یافتههای پژوهش حاضر بر اساس روش توصیفی - تحلیلی نشان میدهد که یکی از اعمال یداوی پیشگیرانه و درمانی توصیه شده توسط طبیبان در چارچوب طب اخلاطی، کاستن حجم خون بدن و دفع مواد زائد از طریق گشودن رگهای اعضای مختلف بدن بود که با درنظرگرفتن علائم و شرایط مزاجی و خلطی بهویژه غلبه خون، قوای بدنی، شکل و فرم بدن، جنسیت، سن، فصل، شغل و.... انجام میشد. رعایت تدابیر صحی و پیشگیرانه توسط بیمار قبل از انجام فصد و آگاهی فصاد نسبت به اقدامهای مراقبتی و رفع خطاهای احتمالی حین و بعد از فصد، ضامن اثربخشی و بی خطری این روش بود. مطالب ارائه شده در پژوهش حاضر از حیث آگاهیبخشی برای عموم مردم، گروههای بهداشتی و نیز مسئولین امر، مهم و کاربردی است. | ||
| کلیدواژهها | ||
| عصر صفوی؛ فصد؛ فرهنگ سلامت؛ پیشگیری؛ درمان؛ رگ | ||
| مراجع | ||
|
اسکندر بن میرفیض طبیب، (1076ق)، شرح قانونچه [نسخه خطی دیجیتال]،کتابخانه مجلس شورای اسلامی، شماره مدرک:29355-10ir.
بهاءالدوله، بهاءالدین بن میر قوام الدین (1387)، خلاصة التجارب، تحقیق و تصحیح محمدرضا شمس اردکانی، عبدالعلى محقق زاده، پویا فریدى، زهره ابوالحسن زاده، تهران: دانشگاه علوم پزشکى تهران.
بهبهانى، علینقی بن احمد (1377)، عیار دانش، تهران: میراث مکتوب.
پرغو، محمدعلی؛ علیپورسیلاب، جواد(زمستان 1401)، «تدبیر حفظالصحه مسافر در ایران عصر صفوی»، پژوهشهای تاریخی، سال چهاردهم، شماره چهارم (پیاپی 56)، صص 15-32.
پرغو، محمدعلی؛ علیپورسیلاب، جواد (بهار و تابستان1396)، «طاعون در ایران عصر صفوی»، تحقیقات تاریخ اجتماعی، سال 7، شماره 1، شماره پیاپی13، صص 33-55.
پرغو، محمدعلی؛علیپورسیلاب، جواد (تابستان 1401)، «شناخت، پیشگیری و درمان مرض وبا در ایران عصر صفوی»، تاریخ اسلام و ایران، دوره 32، شماره54، شماره پیاپی144، صص39-61.
ترکمان، اسکندر بیگ (1382)، تاریخ عالمآراى عباسى، به تصحیح ایرج افشار، ج3، تهران: امیرکبیر.
حکیم محمد (تاریخ کتابت قرن12 ق)، ذخیره کامله [نسخه خطی دیجیتال]،کتابخانه مجلس شورای اسلامی، شماره مدرک:28988-10ir.
خراسانی گنابادی، سلطان علی، دستور العلاج(تاریخ کتابت1134ق)، [نسخه خطی دیجیتال]،کتابخانه مجلس شورای اسلامی، شماره مدرک: ۱۰-۷۳۵۳ .
خنجى، فضلالله روزبهان (1382)، تاریخ عالمآراى امینى، تهران: میراث مکتوب.
ذوالنون، میرزا خوشحال بیک بن تاتارخان(تاریخ کتابت 1012ق)، نفایس الحکمه، محل کتابت اگره، [نسخه خطی دیجیتال]،کتابخانه مجلس شورای اسلامی، شماره مدرک:21921- 10ir.
شاردن، یان (1372)، سفرنامه شاردن، ترجمه اقبال یغمایى،ج2و 3، تهران: توس.
شاه ارزانى، میرمحمد اکبر بن محمد (1387)، طب اکبرى،2ج، ق:، جلالالدین.
شاه ارزانى، میرمحمد اکبر بن محمد(1380)، میزان الطب، قم، مؤسسه فرهنگى سماء.
شریف، محمدمهدی بن علینقی (1387)، زادالمسافرین، به کوشش مؤسسه احیاء طب طبیعى، قم: جلالالدین.
شمسی باغبانان، حمید؛ شریفیان، افسانه؛ کمالی، سید حمید؛ ثاقبی، روشنک؛ قربانی فر، زهرا؛ مینایی، باقر(زمستان 1391)، «فصد در بیماریهای کبد از دیدگاه طب سنتی ایران»، مجله طب سنتی اسلام و ایران، دوره 3، شماره 4، صص461- 476.
صالح شیرازی، محمدهادی بن محمد(تاریخ کتابت قرن 12 ق)، چشمه زندگی، [نسخه خطی دیجیتال]،کتابخانه مجلس شورای اسلامی، شماره مدرک: 6083-10.
صدرالدین شیرازى، امین الحکما(1381)، دستورات طبى، قم: مرکز احیاءالتراث الإسلامی.
طولوزان، یونانى، اسرار الاطباء (مجربات ایلات چغتایى)(1383)، ترجمه میرزا شهابالدین ثاقب، تهران: دانشگاه علوم پزشکی تهران.
طهرانی، محمد هاشم بن محمدطاهر، درع الصحه(قرن 12 ق)، [نسخه خطی دیجیتال]،کتابخانه مجلس شورای اسلامی، شماره مدرک:48091-10ir.
علی بن موسی، نامه زرین سلامت(1389)، ترجمه الرسالة الذهبیة منسوب به امام على بن موسیالرضا (ع)، ترجمه محمد دریایی، مشهد: آستان قدس رضوى.
غفرانی،علی؛ کدخدائی کلات، نرگس(بهار و تابستان 1393)، «فصد در پزشکی مسلمانان»، تاریخ و تمدن اسلامی، سال 10، شماره 19، صص 31-58.
خواندمیر، غیاثالدین بن همام الدین (1380)، تاریخ حبیبالسیر، محقق و مصحح جلالالدین همائی، ج4، تهران: خیام.
مکاری، محمد (بهار1398)، «فصد -رگزنی- در پزشکی سنتی ایران مطالعه موردی گناباد»، دوماهنامه طب جنوب، سال 22، ویژهنامه میراث پزشکی ایران، صص 29-34.
فیگویروا(1363)، سفرنامه دن گارسیا دسیلوا فیگویروا، ترجمه غلامرضا سمیعى، تهران، نو.
قاطع قزوینی، حکیم علی افضل (تاریخ کتابت قرن 12 ق)، منافع افضلیه [نسخه خطی دیجیتال].کتابخانه مجلس شورای اسلامی، شماره مدرک:۱۰-۴۶۹۷۴ir.
واله قزوینى، محمد یوسف واله (1382)، ایران در زمان شاهصفى و شاهعباس دوم، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگى.
کمال بن نوربن کمال طبیب (بیتا)، [رساله حفظالصحه]، [نسخه خطی دیجیتال]،کتابخانه مجلس شورای اسلامی، شماره مدرک:18567-10ir.
الگود، سیریل(1357)، طب در دوره صفویه، ترجمه محسن جاویدان، تهران: دانشگاه تهران.
گیلانى، على(1387)، مجربات حکیم على گیلانى، تهران: دانشگاه علوم پزشکى ایران.
مجلسی، محمدباقر(1388)، حلیه المتقین، تحقیق، ویرایش واحد پژوهش انتشارات مسجد مقدس جمکران، قم: مسجد جمکران.
مجلسى، محمدباقر بن محمدتقی(1351)، آسمان و جهان (ترجمه السماء و العالم بحار الأنوار)، ترجمه محمدباقر کمره اى ج2، 3، 6، 10، تهران: اسلامیه.
محمد بن عبدالله(1383)، تحفه خانی، تهران، دانشگاه علوم پزشکی تهران.
واله قزوینى اصفهانى، محمد یوسف (1372)، خلد برین، تهران: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار.
محمدحسین طبیب، محمدباقر (قرن 11ق)، حمیات [نسخه خطی دیجیتال]،کاتب: محمد مؤمن بن محمد نصیر، کتابخانه مجلس شورای اسلامی، شماره مدرک:7086-10.
راوندى، مرتضى (1382)، تاریخ اجتماعى ایران، ج10، تهران: انتشارات نگاه.
مؤمن، سید محمد بن محمد زمان (1390)، تحفه المؤمنین، محقق و مصحح مؤسسه احیای طب طبیعی، ج1، 2، قم: نور وحی.
نامدار، حسین؛ علیپورسیلاب، جواد(May2018) «شناخت و درمان مرض سعفه در ایران عصر صفوی»، نشریه پژوهش در تاریخ پزشکی، سال 7، شماره 2، صص 81-90.
وحید قزوینى میرزا محمد طاهر (1383)، تاریخ جهانآراى عباسى، تهران: پژوهشگاه علوم انسانى و مطالعات فرهنگى.
یوسفی هروى، محمد(1387)، بحر الجواهر (معجم الطب الطبیعی)، قم: جلالالدین.
یوسفى هروى، محمد(1382)، طب یوسفى (جامع الفوائد)، تهران: دانشگاه علوم پزشکى ایران.
Floor , Willem (December 1989), BLOODLETTING, Encyclopaedia Iranica, Vol. IV, Fasc. 3, pp. 315-316: https://www.iranicaonline.org/articles/bloodletting-ar | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 987 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 461 |
||