تعداد نشریات | 43 |
تعداد شمارهها | 1,275 |
تعداد مقالات | 15,753 |
تعداد مشاهده مقاله | 51,869,008 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 14,692,106 |
عوامل و مؤلفههای تأثیرگذار بر افزایش تعلق مکانی و ماندگاری جوانان در محیطهای روستایی (مطالعة موردی: دهستان فضل شهرستان نیشابور) | ||
جغرافیا و برنامهریزی | ||
مقاله 6، دوره 23، شماره 69 - شماره پیاپی 23، آذر 1398، صفحه 105-126 اصل مقاله (614.11 K) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
حمدالله سجاسی قیداری* 1؛ ریحانه سعادتی2 | ||
1هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد | ||
2دانشگاه فردوسی مشهد | ||
چکیده | ||
مهاجرت جوانان روستایی میتواند زمینهساز بحرانهای اقتصادی، اجتماعی، اکولوژیکی و فرهنگی متعددی در مقصد و مبدأهای مهاجرت باشد. یکی از راههای کاهش مهاجرت جوانان، افزایش رضایتمندی آنان از زندگی میباشد. بر این اساس پژوهش حاضر، با هدف بررسی عوامل تأثیرگذار بر ماندگاری و تعلق مکانی جوانان در روستا انجام شد. برای رسیدن به هدف پژوهش از روششناسی تحلیلی- تبیینی از طریق شیوة مطالعة اسنادی و پیمایشی(پرسشنامة محقق ساخته) استفاده شد. جامعة نمونه پژوهش را 127 نفر از خانوارهای روستایی(با محوریت جوانان هر خانواده) دهستان فضل شهرستان نیشابور تشکیل دادهاند که از طریق روش کوکران(با خطای 1/0) به دست آمده است. برای جمعآوری دادهها از روش نمونهگیری تصادفی طبقهای با ابزار پرسشنامه بر اساس شاخصها و مؤلفههای ابعاد 4 گانه استفاده شد. پایایی ابزار اندازهگیری با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (944/0)، تأیید شد. یافتههای این پژوهش با استفاده از آزمون Tحاکی از آن است که تمامی مؤلفهها و شاخصهای مورد بررسی در سطح آلفا 05/0 معنادار بودند. بیشترین میانگین نیز مربوط به مؤلفه اقتصادی با شاخصهای اشتغال روستایی و هزینههای زندگی میباشد. از طرفی دیگر نتایج رگرسیون نیز مؤید این مطلب است که مؤلفه اقتصادی بیشترین اثر را در ایجاد حس تعلق مکانی و ماندگاری جوانان روستایی داشته و روستای ادگ با توجه به مدل کوپراس بالاترین سطح را جهت ایجاد حس تعلق مکانی و ماندگاری جوانان داراست. | ||
کلیدواژهها | ||
مهاجرت؛ تعلق مکانی؛ ماندگاری جوانان؛ دهستان فضل نیشابور | ||
مراجع | ||
- انجمنی، زینب و مهوش، پریسا و کشاورز، مرضیه (1393)، بازشناسی هویت فرهنگی و اجتماعی در مجموعههای مسکونی گذشته، مطالعه موردی: مجموعه عربها یزد، .و÷، آموزشکده فنی و حرفه ای سما واحد ملایر. - آستین فشان، ثریا و علی بیگی، امیرحسین و غلامی، مصیب (1394)، بررسی تأثیر میزان تعلق خاطر و رضایت از زندگی روستایی بر میزان مشارکت جوانان در فعالیتهای کشاورزی(مطالعه موردی شهرستان کرمانشاه)، مجله پژوهشهای روستایی، شماره 2، 432-411. - بهفروز، فاطمه ( 1388)، زمینههای غالب در جغرافیای انسانی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران. - پورطاهری، مهدی (1389)، کاربرد روشهای تصمیمگیری چند شاخصه در جغرافیا، انتشارات سمت. - تقوی، نعمت اﷲ (1383)، جامعـهشناسـی روسـتایی، چاپ دوم، تهران، انتشارات دانشـگاه پیـام نور. - توکلی، مرتضی و موسوی، سید محمود (1388)، تحلیل تأثیرحس تعلق مکانی زنان شیعه مرزنشین بر مهاجرت در (منطقه سیستان)، فصلنامه بانوان شیعه، شماره 21، 185-161. - حبیبی، سید محسن (1387)، چگونگی الگوپذیری و تجددی سازمان استخوانبندی محله، نشریه هنرهای زیبا، شماره 13، تهران. - رستمعلیزاده، ولیاله و اردهائی، قاسم و رستمی، نیر(1392)، عوامل مؤثر بر ماندگاری جوانان روستایی(مطالعه موردی: شهرستان اهر)، پژوهشهای روستایی، دوره 4، شماره 3،534-505. - رضوانی، محمدرضا (1391)، برنامه ریزی توسعه روستایی در ایران، چاپ چهارم، انتشارات قومس. - رضوانی، محمدرضا و صادقلو، طاهره و سجاسی قیداری، حمدالله (1390)، سنجش درجه روستاگرایی با استفاده از مدل تاپسیس فازی (مطالعه موردی: روستاهای دهستان مرکزی شهرستان خدابنده)، فصلنامه پژوهشهای روستایی، شماره 1، 1-31. - رضویان، محمد تقی و شمس پویا، محمد کاظم و ملاتبارلهی، عبدا... (1393)، کیفیت محیط کالبدی و حس مکان، موردشناسی: دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی تهران، جغرافیا و آمایش شهری-منطقه ای، شماره 10، 96-87. - زنجانی، حبیب الله (1380)، مهاجرت، چاپ دوم، تهران، انتشارات سمت. - سرمست، بهرام و متوسلی، محمدمهدی (1389)، بررسی و تحلیل نقش مقیاس شهر در میزان حس تعلق به مکان(مطالعه موردی: تهران)، مدیریت و برنامه ریزی شهری، شماره 26، 83-82.
- سعیدی، عباس (1389)، مبانی جغرافیای روستایی، چاپ دهم، تهران، انتشارات سمت. - سیاوش پور، بهرام و شادلو جهرمی، مجتبی و مولایی رامشه، زهره (1393)، ابعاد تشکیل دهنده حس تعلق به مکان، با تأکید بر عوامل کالبدی، اجتماعی و احساسی(ادارک وشناخت)، کنفرانس ملی مدیریت و برنامه ریزی شهری با تأکید بر مؤلفههای شهراسلامی، مشهد، شورای اسلامی شهر مشهد. - شکوئی، حسین (1391)، دیدگاههای نو در جغرافیای شهری، چاپ پانزدهم، تهران، انتشارات سمت. - ضرابیان، فرناز و منعام، محمد رضا، (1389)، بررسی میزان و عوامل تأثیرگذار بر حس مکان، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، شماره 89، 28-23. - طاهرخانی، مهدی (1381)، بازشناسی عوامل مؤثر در مهاجرتهای روستا – شهری (با تأکید بر مهاجرت جوانان روستایی استان قزوین)، مجله جغرافیا و توسعه، شماره 2، 14. - عبدالله زاده، غلامحسین، اژدرپور، علیرضا، شریف زاده، محمد شریف (1398)، بررسی عوامل موثر بر گرایش به مهاجرت در بین روستاییان شهرستان زابل، نشریه جغرافیا و برنامه ریزی، شماره 23(67)، 173-195. - قادرمرزی، حامد(1386). حس مکان و احساس تعلق به آن. فصلنامه روستا و توسعه ، شماره 2، 3-8. - قاسمی سیانی، محمد (1388)، پیامدهای مهاجرت روستا – شهری نسل جوان روستایی، مجله پژوهش جوانان، فرهنگ و جامعه، شماره 2، 165-145. - قلندریان، ایمان، داداشپور، هاشم (1396)، تحلیل الگوهای فضایی مهاجرت بین شهرستانی در فضای سرزمینی ایران، جغرافیا و برنامهریزی، شماره 21(62)، 223-246. - لسانی، محمدتقی و جعفری، حمید و محمدپور، طاهره و جاهدی پور، سعید (1393)، تغذیه مصنوعی قنوات، رویکردی در جهت رضایتمندی و کاهش انگیزههای مهاجرتی روستاییان مطالعه موردی: (شهرستان باخرز)، دومین همایش بین المللی توسعه روستایی، انجمن علمی توسعه روستایی ایران، مشهد، نمایشگاه بین المللی، 85-30. - لهاسایی زاده، عبدالعلی (1368)، نظریات مهاجرت، چاپ اول، شیراز، انتشارات نوید. - ماجدی، مسعود و لهاسایی زاده، عبدالعلی (1385)، بررسی رابطه بین متغیرهای زمینهای، سرمایه اجتماعی و رضایت از کیفیت زندگی؛ مطالعه موردی: (روستاهای استان فارس)، فصلنامه روستا و توسعه، شماره 4، 137-91. - مطیعی لنگرودی، حسن و رضوانی، محمد رضا و نور بخش، محمدرضا و اکبرپور سراسکانرود، محمد(1394)، تبیین الگوی راهبردی مناسب بر ماندگاری جمعیت در سکونتگاههای روستایی (مطالعه موردی دهستان سلوک شهرستان هشترود(. مسکن و محیط روستا، شماره 19(52)، 322-303. - مطیعی لنگرودی، سیدحسن، رضوانی، محمدرضا، نوربخش، سیدمرتضی، اکبرپور، محمد(1394)، تبیین الگوی راهبردی مناسب بر ماندگاری جمعیت در سکونتگاههای روستایی (مطالعه موردی دهستان سلوک شهرستان هشترود)، نشریه جغرافیا و برنامه ریزی، 19(52)، 303-322. - مکانیکی، جواد و قالیبافان، حسن (1382)، اثرات مهاجر فرستی بر ساختار جمعیت مناطق روستایی (مطالعه موردی شهرستان بیرجند)، مجله جغرافیا و توسعه، شماره 1، 179-165. - ملکی، محمدرضا و پارسا، سپیده و وثیق، بهزاد و مرادی، ابراهیم(1393). بررسی حس تعلق به مکان با توجه به تفاوتهای جنسیتی(مطالعه موردی: ایلام). مسکن و محیط روستا، شماره 148. - موسوی، یعقوب (1387)، بازسازی شهری با تکیه بر توسعه نظام محلهای، تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران. - وارثی، حمید رضا و عامل بافنده، مهدی و محمدزاده، محمد (1389)، بررسی و تحلیل مؤلفههای هویت شهری و رابطه آن با میزان تعلق مکانی ساکنین شهرهای جدید؛ (مطالعه موردی : شهر گلبهار)، مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری، سال اول، شماره 2، 36-17. - Amin, Samir (1974), Modern Migration in western Africa, Oxford university press.
- Bajma, DH, Miller, w.w & Williams, D.L (2002), Aspirations of Rural Youth. Journal of Agricultural Education, vol 43, p 61-71.
-Bilsborrw, E. Richard (1996), Migration Urbanization and Development: Direction an Issuese, United Nations Population Fund Puplisher.
-Christakopoulou, Sophia, Dawson, Jon, Gari, Aikaterini (2001), the community Well Being Questionnair: Theoretical context and Initial Assessment of Its Reliability and validity, Social Indicators Research, vol 56, p 321-351.
-Holly, Barcuse (2004), Urban-Rural Migration in the USA: Analysis of Residentiol Satisfaction, Regional studies, vol 38, p 657-643.
-Shamai, Shmuel (1991), Sense of place: An Empical Measurment, Geoforum, vol 22, 347-358.
-Simon, Schuster (1982), Webster New Dictionary, USA, Western Corporation, seventh edition.
-Thissen, Frans; Droogleever Fortuijn, Joos; Strijker, Dirk and Haartsen, Tialda (2012), Igration Intentions of Rural Youth in the Westhoe, Flanders, Belgium and the Veenkoloniën, the Netherlands, Journal of Rural Studies, 428-436.
--Trell, Ellan& Maarja, Van Hoven, Bettina and Huigen, Paulus (2012), It’s good to Live in jarva – jaani but We Can’t Stay Here: Youth and Belonging in Rural, Journal of Rural Studies, vol 28, p 139- 148.
-Tuan, Yi – Fu (zoo) (1974), Topophila, Englewood cliffs: Prentiss Hall, 1.
Twigger-Ross, C. L. & Uzzell, D. L )1996(, Place and identity process, Journal of Environmental Psychology, 16, 205-220.
-Williams, D. R. & Vaske, J. J (2003), The Measurement of place Attachment: Validity and Generalizability of a psychometric Approach, Forest Science, vol 49(6), p 830-840. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 545 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 333 |