تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,300 |
تعداد مقالات | 15,900 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,145,004 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 14,911,542 |
تحلیل تغییرات سالانه پشته پرفشار جنب حاره بر روی ایران | ||
جغرافیا و برنامهریزی | ||
مقاله 10، دوره 23، شماره 69 - شماره پیاپی 23، آذر 1398، صفحه 191-211 اصل مقاله (746.82 K) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
حسین عساکره* ؛ مختار فتاحیان | ||
دانشگاه زنجان | ||
چکیده | ||
به منظور بررسی تغییرات زمانی- مکانی پشته پرفشار جنب حاره بر روی ایران، از دادههای دوباره تحلیل شده میانگین ماهانه NCEP/NCAR با تفکیک افقی 5/2 درجه قوسی استفاده شد. بدین منظور از دادههای ارتفاع ژئوپتانسیل، مؤلفه مداری - نصفالنهاری باد در یک دوره 52 ساله، برای تعیین جایگاه مرز شمالی پشته، در محدوده 80 درجه غربی تا 120 درجه شرقی بهره گرفته شده است. بازه زمانی مورد استفاده شامل اردیبهشت )زمان احراز پشته) 1341 تا مهر 1391 بوده است. در این مقاله تلاش شد، تا رفتار طولانی مدت (تغییرات) پشته بر روی پهنه اقلیمی آن ارزیابی گردد. بنابراین تحلیل روند ارتفاع ژئوپتانسیل جو در مقیاس سالانه، به منظور مطالعه تغییرات ارتفاعی پشته بر روی ایران با استفاده از روش رگرسیون خطی ساده انجام گرفت. همچنین دورههای بازگشت پشته پرفشار جنب حاره، نیز براساس تحلیل طیفی و از روش تحلیل همسازها (هارمونیک) تخمین زده شد. نتایج نشان داد، سه تراز در دسترس که حاکمیت پشته در آن قابل تشخیص و نیز دادههای آن در دسترس است، ترازهای 700 ، 600 و500 هکتوپاسکال است. یافتهها نشان داد ارتفاع پشته پرفشار جنب حاره طی دوره، روندی افزایشی داشته است. این روند تغییرات در بخشهای غرب و شمال غرب کشور از نمود بیشتری برخوردار بوده است. در یافتههای حاصل وجود چرخههای 4-3 ساله، 6-4 ساله و 11-8 ساله در سری زمانی دادههای سالانه احراز پشته قابل مشاهده است. وجود چرخههای 4-3 ساله در بسیاری از مطالعات مختلف مشاهده شده و گویای ارتباط قوی و همبسته تغییرات رفتار سلول پرفشار جنب حاره با فعالیتهای نوسانهای جنوبی – ال نینو (ENSO) میباشد | ||
کلیدواژهها | ||
خط پشته؛ ارتفاع ژئوپتانسیل؛ مولفه مداری- نصف النهاری باد؛ تحلیل طیفی؛ ایران | ||
مراجع | ||
- جی. ای. پی. باکس و جی. ام. جنکینز (1371)، تحلیل سری های زمانی: پیش بینی و کنترل، ترجمه محمدرضا مشکانی، جلد اول، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی. - حلبیان، امیر حسین (1387)، بررسی تأثیر پرفشار آزورز بر دما و بارش ایران زمین، رساله دکتری جغرافیای طبیعی-گرایش اقلیم شناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان. - خورشیددوست، علی، محمدی، غلامحسن، حسینیصدر، عاطفه، جوان، خدیجه و جمالی، ابوالفضل (1392)، تحلیل همدید عوامل موثر در فراوانی روزهای گرد و غباری غرب کشور،نشریه جغرافیا و برنامهریزی، سال 17،شماره 46، صص 66-47. - زریّن،آذر (1386)، تحلیل پرفشار جنب حاره تابستانه بر روی ایران، رساله دکتری جغرافیای طبیعی-گرایش اقلیم شناسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران. - زرین، آذر و مفیدی، عباس (1390)، آیا پرفشار جنب حارهای تابستانه بر روی ایران زبانهای از پرفشار جنب حارهای آزور است؟ «بررسی یک نظریه»، یازدهمین کنگره انجمن جغرافیدانان ایران- 24 و 25 شهریور ماه 1390-دانشگاه شهید بهشتی، صص 15-1. - عساکره، حسین (1388)، تحلیل طیفی سریهای زمانی دمای سالانه تبریز، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، 19، صص50-33. - عساکره، حسین (1389)، تحلیل چرخههای میانگین دمای سالانه شهر زنجان، جغرافیا و توسعه، شماره 19، صص 24-11. - غیور، حسنعلی، عساکره، حسین (1384)، کاربرد مدلهای فوریه در برآورد دمای ماهانه و آینده نگری آن (مطالعه موردی: دمای مشهد)، تحقیقات جغرافیایی، شماره 77، صص 99-73. - فرزان منش، راحله (1384)، مطالعه سینوپتیکی نوسانات پرفشار جنب حاره در سالهای نمونه النینو و لانینا (مطالعه موردی: بارش های نیمه جنوبی ایران)، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، تهران. - قویدل رحیمی، یوسف (1384)، اثر الگوی بزرگ مقیاس گردش جوی – اقیانوسی «انسو» بر تغییرپذیری فصلی اقلیم در ایران : «النینو» و «لانینا» بر تغییرپذیری بارشهای بهاری در آذربایجان شرقی، فصلنامه مدرس علوم انسانی، دوره 9، شماره 4، صص 88-71. - قائمی، هوشنگ، زرین، آذر، آزادی، مجید و فرج زاده، منوچهر ( 1388)، تحلیل الگوی فضایی پرفشار جنب حاره بر روی آسیا و آفریقا، فصلنامه مدرس علوم انسانی، شماره1، صص 245-221. قویدل رحیمی، یوسف(1393)، تحلیلی از مخاطره اقلیمی امواج ابرگرم سال 1398 استان خوزستان، نشریه جغرافیا و برنامهریزی، سال 19، شماره 51، صص 309-289. محمدنژاد، علیرضا، احمدی گیوی، فرهنگ و ایراننژاد، پرویز (1388)، اثر بازههای نوسان سالانه کمربند پرفشار جنب حاره و پرفشار سیبری بر چرخندزایی مدیترانه و بارش ایران، مجله فیزیک زمین و فضا، شماره 4، صص130-116. مسعودیان، سید ابوالفضل (1390)، آب و هوای ایران، انتشارات شریعه توس مشهد، چاپ اول، صص 277. ناظم السادات، سید محمد جعفر (1378)، بررسی پدیده نوسانات جنوبی ( ENSO) بر بارندگی پاییزه ایران، مجموعه مقالات دومین کنفرانس منطقهای تغییر اقلیم، سازمان هواشناسی کشور و مرکز ملی اقلیم شناسی ،13 و 14 آبان ماه. یارنال، برنت (1993)، اقلیمشناسی همدید و کاربرد آن در مطالعات محیطی، ترجمه سیّدابوالفضل مسعودیان، 1385، اصفهان، صص 218 .
-Barry, R.G.and Carleton, A.M. 2001, Synoptic and Dynamic Climatology.Routledge, PP386.
-Hare, F.K., (1983), Climate and Desertification. WMO, 149PP.
-Klein, T. N., (1985), Summer Monsoon Experiment: A review. Monthly Weather Review, 113, 1590-1626.
-Neyama, Y. (1968), The morphology of the subtropical anticyclone, Journal of Meteorological Society of Japan, 46, pp. 431-441.
-Schulman, L. L.,(1937), on the summer hemisphere Hadley cell .Quarterly Journal of the Royal Meteorological Society, 99,197-201.
-Santos, J.,A. Corte-Real,J.and M. Leite, (2005),Weather Regimes and Their Connection to the Winter Rainfall in Portugal, International Journal of Climatology, Vol.25, pp. 33-50
-http://www.esrl.noaa.gov/psd/data/gridded/data.ncep.reanalysis.
Pressure.html.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 522 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 342 |