آمار
| تعداد نشریات | 41 |
| تعداد شماره‌ها | 1,129 |
| تعداد مقالات | 13,873 |
| تعداد مشاهده مقاله | 48,832,511 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,576,920 |
بررسی بعد فرکتالی چاله بیجار با تأکید بر تغییرات سطح اساس | ||
| نشریه علمی جغرافیا و برنامه ریزی | ||
| مقاله 3، دوره 23، شماره 68، شهریور 1398، صفحه 47-69 اصل مقاله (874.49 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| غلام حسن جعفری1؛ هژیر محمدی2 | ||
| 1هیأت علمی دانشگاه زنجان | ||
| 2گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانس، دانشگاه زنجان، دانشجوی کارشناسی ارشد | ||
| چکیده | ||
| غییرات سطوح اساس از مهم‌ترین عوامل ناتعادلی فرم‌ها و فرایندهای در حوضه‌های آبریز است. حوضه آبریز قزل‌اوزن از زیرحوضه‌های دریای خزر، در طی کواترنری به‌شدت تحت تأثیر نوسانات سطح اساس بوده است. برای بررسی ژئومورفولوژیکی این اثرات در سراب قزل‌اوزن، با استفاده از نرم‌افزار GIS و نقشه‌های توپوگرافی و زمین‌شناسی آبراهه‌ها و لیتولوژی رقومی گردید و با توجه به شواهد تغییرات سطح اساس (اسارت و انحراف رودخانه‌ها و آبراهه‌های شعاعی همگرا) محدوده‌ی ژئونرون بیجار شناسایی شد. با استفاده از تئوری هندسه فراکتال و روش رتبه‌بندی هورتن- استرالر، نسبت انشعاب، طول آبراهه‌ها و بعد فرکتالی زیرحوضه ها محاسبه گردید. آثار تغییرات سطوح اساس محلی، به‌صورت سطوح تراکمی در 6 زیرحوضه انگوران چای، حسن‌آباد یاسوکند، یول کشتی، قروه و دهگلان، گرماب و سجاس‌رود شناسایی و تجزیه‌وتحلیل شد. در اطراف چاله بیجار 3 تراس دریاچه‌ای در ارتفاع 1561، 1540 و 1515 متری مشاهده گردید درحالی‌که در مرکز چاله فرایند کاوشی غلبه دارد. عدد 12/2 بعد آشوبناکی (فرکتالی) حوضه‌ی آبریز بیجار، دال بر شرایط تقریباً متعادل شبکه‌ی آبراهه‌ای در کل حوضه است که نشان‌دهنده متوقف شدن فرسایش قهقرایی در سرشاخه‌های رتبه‌ی یک است. در دو زیرحوضه یول کشتی و قروه دهگلان با بعد فرکتالی کمتر از 2 دال بر ضریب انشعاب بیشتر نسبت به مساحت حوضه است؛ در سر آب زیرحوضه‌های انگوران چای، سجاس‌رود و گرماب سرشاخه‌ها قادر به شکل‌گیری و عقب‌نشینی هستند. زیرحوضه حسن‌آباد یاسوکند با بیشترین عدد فرکتالی در بین زیرحوضه‌ها (25/3) به بیشترین حد تعادل خود رسیده و کمترین فرسایش قهقرایی در سرشاخه‌های آن مسلط است. بررسی رابطه‌ی بین بعد فراکتال نسبت انشعاب با مساحت حوضه‌های موردمطالعه دال بر یک رابطه‌ی معکوس و منفی است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سطح اساس؛ ژئونرون؛ قزل‌اوزن؛ اسارت؛ انحراف | ||
| مراجع | ||
|
- اعتباریان، اکبر (2008)، تغییر سازمانی از دیدگاه نظریه آشوب، ماهنامه تدبیر، سال هجدهم، شماره 190، صص 22-18. - بختیاری، فاطمه (1394)، بررسی آستانه‌های ژئومورفولوژیکی مطالعه موردی حوضه آبریز قزل‌اوزن، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان. پورکرمانی، محسن و آرین، مهران (1378)، تحلیل ساختاری گسل حلب، سومین همایش انجمن زمین‌شناسی ایران، ص 3. - جانانه، کریستینه؛ رجبی، معصومه (1395) اثرات دوره کواترنر در دریاها و دریاچه‌های ایران، دومین کنگره بین‌المللی علوم زمین و توسعه شهری، ص 12. - جعفری، غلام. حسن؛ بختیاری، فاطمه (1395)، بررسی هیدرو-ژئونروتیک حوضه آبی قزل‌اوزن، جغرافیا و توسعه، شماره 45، صص 242-221. - خالقی، سمیه؛ روستایی، شهرام؛ خورشید دوست، علی‌محمد؛ رضایی مقدم، محمدحسین و قربانی، محمدعلی (1395)، قابلیت اتومای سلولی در شبیه‌سازی میزان تحول و فرسایش در سیستم رودخانه‌ای (مطالعه موردی: حوضه‌ی آبریز لیقوان)، جغرافیا و برنامه‌ریزی، سال 20، شماره 58، صص 138-119. - خسروی، عذرا؛ سپهر، عادل؛ عبدالله زاده، زهرا (1395)، رفتار فرکتالی و ارتباط آن با خصوصیات هیدرومورفومتری حوضه‌های آبریز دامنه شمالی بینالود، هیدروژئومورفولوژی، شماره 9، صص 20-1. - داداش زاده، زهرا، مختاری، لیلا گلی، آراء، هایده (1393)، کیاس فرسایشی و تحولات پیش‌بینی‌نشده چاله اردبیل، مجله جغرافیا و توسعه، سال 25، پیاپی 55، شماره 3، صص 242-231. - دریو، ماکس (1390)، اشکال ناهمواری‌های زمین، ترجمه مقصود خیام، انتشارات دانشگاه تبریز. - رامشت، محمدحسین، 1382، دریاچه‌های دوران چهارم بستر تبلور و گسترش مدنیت در ایران، دانشگاه اصفهان، دوره 1-2، شماره 15، صص 82-13. - رامشت، محمدحسین، شاه زیدی، سمیه سادات، 1390، کاربرد ژئومورفولوژی در برنامه‌ریزی ملی، منطقه‌ای، اقتصادی، توریسم، انتشارات دانشگاه اصفهان، چاپ دوم، ص 392. - رامشت، محمد، حسین (1392)، نقشه‌های ژئومورفولوژی (نمادها و مجازها)، چاپ 6، انتشارات سمت، ص 190. - رامشت، محمدحسین (1375) کاربرد ژئومورفولوژی در برنامه‌ریزی ملی- منطقه‌ای، انتشارات دانشگاه اصفهان. - رامشت، محمدحسین، 1385، تحلیل تطبیقی رفتار هیدرولوژیک رودخانه کر در شبکه ژئونروتیک، مجله جغرافیا و توسعه‌ی ناحیه‌ای، شماره پنجم، صص 69-51. - رضایی مقدم، محمدحسین؛ ثروتی، محمدرضا؛ اصغری سراسکانرود، صیاد (1390)، بررسی تغییرات الگوی هندسی رودخانه قزل‌اوزن با استفاده از تحلیل هندسه فرکتال، جغرافیای و برنامه‌ریزی، سال 16، شماره 40، صص 139-119. - عزتیان، ویکتوریا و دانش‌آموز، ذبیح اله (1391)، بررسی خصوصیات هیدروژئومورفولوژی حوضه آبخیز خیرآباد، مجله علمی-پژوهشی آمایش سرزمین، دوره 4، ش 2، صص 40 - 1. - عزیزی، قاسم، اکبری، طیبه، هاشمی، حسین، یمانی، مجتبی، مقصودی، مهران، عباسی جغناب، علی (1392)، تحلیل پالینولوژیکی رسوبات دریاچه نئور به‌منظور بازسازی فازهای رطوبتی دیرینه دریاچه نئور در اواخر پلئیستوسن و اوایل هولوسن، پژوهش‌های جغرافیای طبیعی، دوره 45، شماره 1، صص 20-1. - عشقی، ابوالفضل (1383)، تحلیل سیستمی به‌عنوان یک الگوی پایه درروش تحقیق ژئومورفولوژی، رشد آموزش جغرافیا، سال 19، صص 29-22. - عملی زاده، هیوا، شایان، سیاوش، نظریه آشوب در ژئومورفولوژی جریانی (1393)، (مطالعه موردی تغییرات بستر رود کل، هرمزگان)، مجله جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، سال 25، پیاپی 55، شماره 3، صص 230-217. - فیروزی، بدیع الله (1352)، ژئومورفولوژی، مشعل اصفهان،162-158. - کرم، امیر (1389)، نظریهی آشوب، فراکتال (برخال) و سیستم‌های غیرخطی در ژئومورفولوژی، فصلنامه جغرافیای طبیعی، سال 3، شماره 8، صص 82-67. - کلینسلی، دانیل، کویرهای ایران و خصوصیات ژئومورفولوژیکی و پالئو کلیماتولوژی آن، ترجمه پاشایی، عباس، انتشارت سازمان جغرافیایی، 1388، ص 344. - کمانه، سید عبدالعلی، نادری، صالح، طاهری، عبدالله و ساکت، مجید (1390)، تحلیل فضایی حوضه کر با تکیه‌بر استدلال‌های ژئومورفیک و هیدرولوژیک، فصلنامه برنامه‌ریزی منطقه‌ای، سال اول، شماره 1، صص 84 – 71. - کیانی، طیبه؛ رامشت، محمدحسین؛ ملکی، امجد؛ صفا کیش، فریده (1395)، ارزیابی و بررسی مخاطرات زیست‌محیطی ناشی از تغییرات اقلیمی در حوضه‌ی ابرکوه، نشریه‌ی جغرافیا و توسعه، شماره 43، صص 34-19. - معیری، مسعود، رامشت، محمدحسین، تقوایی، مسعود، تقی زاده، محمدمهدی، 1388، مواریث یخچالی در حوضه صفاشهر استان فارس، مجله پژوهشی دانشگاه اصفهان، جلد 32، شماره 4، صص 130-109. - ملک‌محمدی، بهرام؛ جهانی شکیب، فاطمه؛ یاوری، احمدرضا (1395)، رده‌بندی هیدروژئومورفیک تالاب‌ها به‌منظور تعیین عملکردهای اکولوژیکی (مطالعه موردی: تالاب چغاخور)، جغرافیا و برنامه‌ریزی، سال 20، شماره 56، صص 274-257. - مهرشاهی، داریوش (1381)، تشخیص تغییرات اقلیمی اواخر دوران چهارم در ایران از طریق اطلاعات حاصل از مطالعه دریاچهها: یافتهها و نظریات جدید و پیچیدگیهای تفسیر شواهد موجود، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 1-4(پیاپی 64-63)، صص 148-133. - موسوی، سید حجت و تقی زاده، عبدالحکیم (1389)، فرم و فرایندهای رودخانه‌ای دشت خوزستان در کواترنر، رشد آموزش جغرافیا، دوره 24، شماره، صص 35-30. - یمانی، مجتبی؛ علمی زاده، هیوا (1393)، تأثیر نوزمین ساخت در مورفولوژی شبکه زهکشی حوضه آبخیز نچی با استفاده از شاخصه‌ای ژئومورفیک و مورفومتریک، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال 29، شماره 112، صص 22-9. - Ariza.V. A, Jiménez-Hornero. F., Gutiérrez de Rave. E., 2013, Multi-fractal analysis applied to the study of the accuracy of DEM-based stream derivation, Geomorphology, Vol. 197, 85-95.
- Baas, A.C.W, 2002. Chaos, fractals and self-organization in coastal geomorphology: simulating dune landscapes in vegetated environments. Geomorphology 48, 309 – 328.
- Bi, L., He, H., Wei, Z., Shi, F., (2012), Fractal properties of landform in the Ordos Block and surrounding areas, China. Geomorphology, 175, 151–162.
- Turcotte, D. L., (2007), Fractal and Chaos in Geology and Geophysics, Cambridge University Press, Cambridge, 398.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 488 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 306 |
||
