تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,021 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,491,426 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,218,315 |
تحلیل ارتباط هوشمندسازی و پایداری در فضاهای شهری (مطالعه موردی: منطقه 6 شهر تهران) | ||
جغرافیا و برنامهریزی | ||
مقاله 1، دوره 23، شماره 68، شهریور 1398، صفحه 1-21 اصل مقاله (711.94 K) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
نویسنده | ||
حسن اسماعیل زاده | ||
عضو هیات علمی/ دانشگاه شهیدبهشتی و مشاور مرکز مطالعات شهرداری تهران و رپیس موسسه جهانشهر پایدار | ||
چکیده | ||
با ورود به هزاره سوم میلادی، شهرها در اثر رشد جمعیت و شهرنشینی، با چالشهای گستردهای ناشی از رشدی فراتر از ظرفیتهای پاسخگو مواجه شده اند که نمود عینی آن را در مسائلی چون فقر شهری، کمبود زیرساختها، اسکان غیررسمی، رشد آلودگیها، کاهش کیفیت زندگی و در مجموع، رشد ناپایداریها میتوان مشاهده نمود. در چنین وضعیتی، یافتن راهکارهای جدید و کم هزینه در جهت دستیابی به پایداری، بیش از پیش ضروری به نظر میرسد. براین اساس، پژوهش حاضر استدلال میکند که هوشمندسازی، با بهره گیری از شاخصهایی همچون حکمروایی هوشمند، محیط زیست هوشمند، اقتصاد هوشمند، تحرک هوشمند، زندگی هوشمند و مردم هوشمند، رویکرد موثری در جهت نیل به پایداری (در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، محیطی و کالبدی) محسوب میگردد. روش تحقیق مبتنی بر روش همبستگی است، بدین معنی که ارتباط معناداری بین هوشمندسازی و پایداری شهری وجود دارد. گردآوری دادهها به روشهای کتابخانهای و میدانی (با ابزارهای پرسشنامه، مشاهده و مصاحبه) انجام شده است. در تحلیل دادهها نیز از آزمونهای آماری توصیفی و استنباطی (شامل رگرسیون چندمتغیره، ضریب همبستگی پیرسون، آزمون تی تک نمونهای، تحلیل واریانس، و ضریب بتا) استفاده شده است. جامعه آماری شامل محلههای منطقه 6 کلانشهر تهران است که بنا به تقسیمات اداری شهرداری منطقه، از 18محله تشکیل شده است. پایایی شاخصها به کمک آلفای کرونباخ و روایی آنها براساس روش صوری انجام شده است. نتایج تحقیق بیانگر وجود ارتباط مستقیم بین سطح هوشمندسازی و پایداری شهری است، به طوری که با افزایش سطح هوشمندی محلهها، بر میزان پایداری آنها نیز افزوده میشود. محلههای آرژانتین- ساعی و دانشگاه تهران که از بیشترین سطح هوشمندی برخوردار هستند، دارای بالاترین میزان پایداری نسبت به سایر محلهها میباشند و محلههای قزل قلعه، گاندی و عباس آباد که از کمترین سطح هوشمندی برخوردارند، تقریباً دارای پایینترین میزان پایداری نیز هستند. با ورود به هزاره سوم میلادی، شهرها در اثر رشد جمعیت و شهرنشینی، با چالشهای گستردهای ناشی از رشدی فراتر از ظرفیتهای پاسخگو مواجه شده اند که نمود عینی آن را در مسائلی چون فقر شهری، کمبود زیرساختها، اسکان غیررسمی، رشد آلودگیها، کاهش کیفیت زندگی و در مجموع، رشد ناپایداریها میتوان مشاهده نمود. در چنین وضعیتی، یافتن راهکارهای جدید و کم هزینه در جهت دستیابی به پایداری، بیش از پیش ضروری به نظر میرسد. براین اساس، پژوهش حاضر استدلال میکند که هوشمندسازی، با بهره گیری از شاخصهایی همچون حکمروایی هوشمند، محیط زیست هوشمند، اقتصاد هوشمند، تحرک هوشمند، زندگی هوشمند و مردم هوشمند، رویکرد موثری در جهت نیل به پایداری (در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، محیطی و کالبدی) محسوب میگردد. روش تحقیق مبتنی بر روش همبستگی است، بدین معنی که ارتباط معناداری بین هوشمندسازی و پایداری شهری وجود دارد. گردآوری دادهها به روشهای کتابخانهای و میدانی (با ابزارهای پرسشنامه، مشاهده و مصاحبه) انجام شده است. در تحلیل دادهها نیز از آزمونهای آماری توصیفی و استنباطی (شامل رگرسیون چندمتغیره، ضریب همبستگی پیرسون، آزمون تی تک نمونهای، تحلیل واریانس، و ضریب بتا) استفاده شده است. جامعه آماری شامل محلههای منطقه 6 کلانشهر تهران است که بنا به تقسیمات اداری شهرداری منطقه، از 18محله تشکیل شده است. پایایی شاخصها به کمک آلفای کرونباخ و روایی آنها براساس روش صوری انجام شده است. نتایج تحقیق بیانگر وجود ارتباط مستقیم بین سطح هوشمندسازی و پایداری شهری است، به طوری که با افزایش سطح هوشمندی محلهها، بر میزان پایداری آنها نیز افزوده میشود. محلههای آرژانتین- ساعی و دانشگاه تهران که از بیشترین سطح هوشمندی برخوردار هستند، دارای بالاترین میزان پایداری نسبت به سایر محلهها میباشند و محلههای قزل قلعه، گاندی و عباس آباد که از کمترین سطح هوشمندی برخوردارند، تقریباً دارای پایینترین میزان پایداری نیز هستند. | ||
کلیدواژهها | ||
شهر هوشمند؛ پایداری شهری؛ تهران؛ منطقه 6 | ||
مراجع | ||
- سیف الدینی، فرانک؛ پوراحمد، احمد؛ زیاری، کرامت الله؛ دهقانی الوار، سید علی نادر (1392)، بررسی بسترها و موانع رشد شهر هوشمند در شهرهای میانی، مطالعه موری: خرم آباد، فصلنامه آمایش سرزمین، دوره 5، شماره 2، صص 260-241. - تهران (1395)، نقشه منطقه بندی شهر تهران، طرح جامع شهر تهران. - شهرداری منطقه 6 تهران (1395)، نقشه محله بندی منطقه 6 شهر تهران، طرح جامع منطقه. - فردوسی، سجاد؛ شکری، پری (1394)، تحلیل فضایی- کالبدی نواحی شهری بر اساس شاخصهای رشد هوشمند، فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی شهری، سال 6، شماره 22، صص 32-15. - فنی، زهره؛ احمدی، توحید؛ رضوی، محمدتقی (1396)، راهبردهای توسعه پایدار حمل و نقل شهری با استفاده از تحلیل شبکه (مطالعه موردی: ساختار مدیریت حمل و نقل کلانشهر تبریز)، نشریه جغرافیا و برنامه ریزی، سال 21، شماره 59، صص 221-242. - قربانی، رسول؛ نوشاد، سمیه (1387)، راهبرد رشد هوشمند در توسعه شهری، اول و راهکارها، فصلنامه جغرافیا و توسعه، شماره 12، صص 180-163. - کیانی، اکبر (1390)، شهر هوشمند ضرورت هزاره سوم در تعاملات یکپارچه شهرداری الکترونیک، فصلنامه جغرافیایی آمایش محیط، دوره 4، شماره 14، صص 64-39. - کیانی، اکبر؛ رئیسی، احمد (1393)، بررسی توسعه فیزیکی- کالبدی شهر فنوج بر اساس راهبرد رشد هوشمند، نشریه جغرافیا و برنامه ریزی، سال 21، شماره 59، صص 263- 280. - مرکز آمارایران (1390)، جمعیت محلههای منطقه 6 شهر تهران، سرشماری عمومی نفوس و مسکن. - نسترن، مهین؛ محمدی، محمود؛ محقق نسب، عنایت الله (1396)، تدوین الگوی توسعه پایدار شهری مبتنی بر توسعه مجدد با استفاده از الگوریتم خوشه بندی (مورد مطالعه: شهر اراک(، نشریه جغرافیا و برنامه ریزی، سال 21، شماره 62، صص 281-303. -Al- Nasrawi, S., Adams, C., & El- Zaart, A. (2015), A conceptual multidimensional model for assessing smart sustainable cities, Journal of Information Systems and Technology Management, Vol. 12, No. 3, Sept/Dec., pp. 541-558.
-Bartlett, L. (2005), Smart city: Social entrepreneurship and community engagement in a rural regional city, Brisbane, Australia, In Proceedings of the International Conference on Engaging Communities.
Caragliu A., Del Bo, C., & Nijkamp P. (2011), Smart cities in Europe, Journal of Urban Technology, 18 (2): 65-80.
Dodgson, M., and Gann, D. (2011), Technological innovation and complex systems in cities, Journal of Urban Technology, 18 (3): 101–113.
-Giffinger, R. et al. (2007), Smart cities Ranking of European medium-sized cities, Vienna, Austria: the Centre of Regional Science.
-Hall, R.E. (2007), The Vision of a Smart City, Proc. of the 2nd International Life Extension TechnologyWorkshop, Paris, France.
-Holler, J. et al. (2014), Smart Cities. In: From Machine-to-Machine to the Internet of Things: Introduction to a New Age of Intelligence. S.l.:Academic Press, p. 352.
-Im Cho, Y. (2012), Designing Smart Cities: Security Issues, Suwon, Korea: Dept. of Computer Science, The University of Suwon, Korea.
-Linch, K. (1981), A Theory of Good City Form. Cambridge, MA: MIT Press.
-Manitiu and Pedrini (2015), Smart and sustainable cities in the European Union. An ex ante assessment of environmental, social, and cultural domains, SEEDS Working Paper;Sustainablity Environmental Economics and Dynamics Studies.
-Mahizhan, A. (2011), The Vision of a Smart City: he Singapore case, Singapore: In proceedings of the 2nd International Journal of Community Currency Research.
-Nam, T. & Pardo , T. A. (2011), Conceptualizing Smart City with Dimensions of Technology, People, and Institutions, Albany, the Proceedings of the 12th Annual International Conference on Digital Government Research, State University of New York, U.S.
-Parker, S. (2004), Urban Theory &Urban Experience, Routledge.
-Rapoport, A. (1997), Human Aspects of Urban Form: Towards a Man- Environment Approach to Urban Form and Design, New York, Pergamon Press.
-Ratti C and Berry D. (2007), Sense of the city. Wireless and the emergence of real-time urban systems, MIT SENSEable Cities Lab Working paper.
-Taewoo, N.; Sahel, M., Hans, J. S. (2011), Understanding Smart Cities: An Integrative Framework, 45th Hawaii International Conference on System Sciences.
-Vilajosana, I., & Vilajosana, X. (2013), Bootstrapping Smart Cities through a Self-Sustainable Model Based on Big Data Flows, IEEE Communications Magazine, June.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,097 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 826 |