تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,489,378 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,216,944 |
بررسی سنت ادبی «الحاقسرایی» و تحلیل انگیزة سرایندگان متون الحاقی (مطالعة موردی: برزونامه کهن) | ||
زبان و ادب فارسی (نشریه سابق دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز) | ||
مقاله 5، دوره 72، شماره 239، شهریور 1398، صفحه 103-126 اصل مقاله (1.36 M) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/perlit.2019.9280 | ||
نویسنده | ||
فرزاد قائمی* | ||
استاد یار/ گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران | ||
چکیده | ||
برزونامة کهن یکی از متون حماسی شاخص فارسی است که بعد از شاهنامة فردوسی، بیشترین کثرت و تنوع نسخ را دارد؛ لیکن به علت نداشتن نسخ مستقل، از حیث نسخهشناختی، کمتر مورد بررسی دقیق قرار گرفته است. این جستار، با بررسی کیفیت تطور نسخ این متن و تعمیم یافتهها به ژانر حماسة ملی فارسی، یک مدل سهگانه برای طبقهبندی منابع متنی این ژانر طراحی کرده است. مطابق این مدل، نسخ حماسههای فارسی در سدههای هفتم تا دهم، در سه شکل متنی مستقل، مجموعهای و نسخ شاهنامهای یافت میشوند. سنت ادبی مسلط بر این متون، سنت «الحاقسرایی» است که مطابق این سنت، هم خالقان اولیة آثار و هم کاتبان نسخ، به جای خلق اثر مستقل با انگیزة الحاق به متن معیار (شاهنامه) اثر را ایجاد میکردند. به همین دلیل، غالب نسخ برزونامة کهن (47 نسخه از 54 نسخه)، «شاهنامهای» بودهاند و شاعر (کوسج) نیز محتملاً متن را برای الحاق به شاهنامه یا لااقل در نسبت با آن سروده بود. | ||
کلیدواژهها | ||
برزونامة کهن؛ شاهنامة فردوسی؛ داستان الحاقی؛ نسخة خطی | ||
مراجع | ||
- آیدنلو، سجاد (۱۳۹۴). «برخی روایات نقالی و شفاهی در ملحقات نسخ و چاپ های شاهنامه»، فرهنگ و ادبیات عامه. شمارة ۳ (۵) : صص۵۱-۱۰۱. - تقیزاده، حسن (1322). «شاهنامه و فردوسی»، هزارة فردوسی (مجموعة سخنرانیها و مقالات ایراد شده در کنگرة فردوسی)، تهران: وزارت فرهنگ. - خالقی مطلق، جلال (1368). «معرفی قطعات الحاقی شاهنامه»، ایراننامه، جلال خالقیمطلقسال سوم، شماره ۱، پاییز، صص 675-690. - خواجوی کرمانی، (1348). همای و همایون، تصحیح کمال عینی، تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران. - دبیر سیاقی، سیّدمحمّد (1382). برزونامه وداستان کک کوهزاد، تهران: انجمن آثار ومفاخر فرهنگی. - سوسننامه. نسخةشمارة 497 کتابخانة ملی پاریس، مورّخ 1112 یزدگردی. - شبرنگنامه (1395). مؤلف ناشناس، به کوشش ابوالفضل خطیبی و گابریله وان دنبرگ، تهران: انتشارات موقوفات افشار و سخن. - صفا، ذبیحالله (1333). حماسهسرایی در ایران، تهران: امیرکبیر. - عطایی. برزونامة جدید، نسخة چاپ سنگی هند، میکروفیلم شمارة 2769 دانشگاه تهران، بیتا (سدة 13). - عطایی. برزونامة جدید، نسخة کتابخانة ملی پاریس، شمارة 499، مورخ 1073 ه.ق. - عطایی. برزونامة جدید، نسخة کتابخانة ملی پاریس، شمارة a499، مورخ 1073 ه.ق. - فردوسی، ابوالقاسم (1386) ، شاهنامه، تصحیح جلال خالقیمطلق، تهران: مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی. - فردوسی، ابوالقاسم (1386). شاهنامه،نسخة کتابخانة آرشیو ملی هند (دهلی نو)، شمارة 1972، مورخ 831 ه.ق. - فردوسی، ابوالقاسم (1386). شاهنامه، نسخة آستان قدس رضوی، شمارة a14056؛ مورخ 1250 ه.ق. - فردوسی، ابوالقاسم (1386). شاهنامه، نسخة آستان قدس رضوی، شمارة a15894؛ مورخ 1149 ه.ق. - فردوسی، ابوالقاسم (1386). شاهنامه،نسخة کتابخانة بادلیان دانشگاه آکسفورد (انگلستان)، شمارة C.26، بیتا. - فردوسی، ابوالقاسم (1386). شاهنامه،نسخة کتابخانة برلین آلمان، شمارة 1Fol.801، مورخ 1002 ه.ق. - فردوسی، ابوالقاسم (1386). شاهنامه،نسخة کتابخانة برلین آلمان، شمارة260MS.Hamilt، بیتا. - فردوسی، ابوالقاسم (1386). شاهنامه،نسخة کتابخانة برلین آلمان، شمارة 4252، مورخ 1042 ه.ق. - فردوسی، ابوالقاسم (1386). شاهنامه،نسخة کتابخانة برلین آلمان، شمارة 4251Fol.، مورّخ 1014 ه.ق.. - فردوسی، ابوالقاسم (1386). شاهنامه،نسخة کتابخانة بریتیش میوزیوم لندن (کتابخانة ملی بریتانیا)، شمارة 2926Or.، مورخ 1246ه.ق. - فردوسی، ابوالقاسم (1386). شاهنامه،نسخة کتابخانة دانشگاه توبینگن آلمان، ش 6410.K، بیتا. - فردوسی، ابوالقاسم (1386). شاهنامه، نسخة کتابخانة سنتپترزبورگ، شمارة1654، مورخ849 ه.ق. - فردوسی، ابوالقاسم (1386). شاهنامه،نسخة کتابخانة مجلس شورای اسلامی، شمارة 1102، بیتا. - فردوسی، ابوالقاسم (1386). شاهنامه، نسخة کتابخانة مجلس شورای اسلامی، شمارة 13493، مورخ 1235 ه.ق. - فردوسی، ابوالقاسم (1386). شاهنامه،نسخة کتابخانة موزة ملی فرانسه (پاریس)، شمارة 222MS.، مورخ 1172 ه.ق. - فردوسی، ابوالقاسم (1386). شاهنامه،نسخة کتابخانة هایدلبرگ آلمان، شمارة 80007، مورخ 1235 ه.ق. - کوسج، شمسالدّین محمّد. برزونامه (بخش کهن)، نسخة کتابخانة دانشگاه کمبریج، شمارة 56Kings Ms. ، مورّخ 829 ه.ق. - کوسج، شمسالدّین محمّد. (1387). برزونامه (بخش کهن)، تصحیح اکبر نحوی، تهران: مرکز پژوهشی میراث مکتوب . - محمّدی، علی (1384). حماسه برزونامه، همدان: انتشارات دانشگاه بوعلی سینا. - مستوفی، حمدالله (1377). ظفرنامه، چاپ عکسی از روی نسخة مورخ 807 هجری در کتابخانة بریتانیا، زیرنظر: نصرالله پورجوادی و نصرتالله رستگار، تهران: مرکز نشردانشگاهی. - Blois, Francois De. Persian Literature - A Bio-Bibliographical Survey: Poetry of the Pre-Mongol Period, Volume 5, Royal Asiatic Society Books, Routledge, 2004.
- Krasovec, Joze (1999). The Interpretation of the Bible: The International Symposium in Slovenia:The Library of Hebrew Bible/Old Testament Studies, A&C Black.
- Molé, Marijan (1953). “L’épopée iranienne après Firdosi,” La Nouvelle Clio 5, pp. 377-93. Rieu, Charles. (1881). Catalogue of the Persian Manuscripts in the British Museum. Vol. II: In the British Museum. Ludgate hill. - Vaganay, Lion& Christian-Bernard Amphoux (1991). An Introduction to New Testament Textual Criticism Translated by: Jenny Heimerdinger, Cambridge University Press. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 513 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 570 |