تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,489,339 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,216,915 |
بررسی و تحلیل اسطوره مهر در کتاب یکصد منظومه عاشقانة ادب فارسی | ||
زبان و ادب فارسی (نشریه سابق دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز) | ||
مقاله 8، دوره 72، شماره 239، شهریور 1398، صفحه 183-209 اصل مقاله (939.1 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/perlit.2019.9277 | ||
نویسندگان | ||
جبار نصیری* ؛ اسحاق طغیانی | ||
گروه زبان و ادبیات فارسی- دانشکده زبان و ادبیات علوم انسانی- دانشگاه اصفهان- اصفهان- ایران | ||
چکیده | ||
بخشی از متون کلاسیک ادب فارسی را منظومههای عاشقانه در سه حوزه ادبیات حماسی، غنائی و عرفانی تشکیل میدهد. یکی از ویژگیهای مشترک این آثار حضور گسترده بنمایهها و مؤلفههای اسطورهای در آنهاست که میتوان از منظر نقد اسطورهای به توصیف، بررسی و نقد آن پرداخت. در این نوشتار با اتخاذ رویکرد اسطورهشناسی تطبیقی ماکس مولر از نظر ساختار و کنش شخصیتهای داستانی تعدادی از منظومههای عاشقانه مجموعه «یکصد منظومه عاشقانه ادب فارسی» مورد نقد و بررسی قرارگرفته است. با خوانش منظومههای عاشقانه از این دیدگاه، چرایی یکساله بودن سفر قهرمان، علت اشاره به شهرهای شرقی و غربی (چین و روم)، دلیل حضور فرد راهنما و یاریگر، سبب حضور زنان افسونگر و جادوگر، فلسفه وجودی اسامی نجومی شخصیتهای داستانی و دلیل مراحل چندگانه ماجراجوییهای قهرمان داستان منظومههای عاشقانه مشخص میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
اسطوره؛ منظومه؛ عاشقانه؛ تطبیقی؛ مهر؛ مولر | ||
مراجع | ||
- الیاده، میرچا، (1372)، رساله در تاریخ ادیان، ترجمه جلال ستاری، تهران: سروش. - اوستا، (1375)، گزارش و پژوهش جلیل دوستخواه، ج 2، چاپ سوم، تهران: مروارید. - ایونس، ورونیکا، (1373)، اساطیر هند، ترجمة باجلان فرخی، تهران: اساطیر. - آشتیانی، جلال، (1373)، عرفان گنوستیسیزم – میستیسیزم، تهران: شرکت سهامی انتشار. - آموزگار، ژاله، (1383)، تاریخ اساطیری ایران، تهران: سمت. - باقری، مهری، (1376)، دینهای ایران باستان، تبریز: دانشگاه تبریز. - بنونیست، امیل، (1377)، دین ایرانی بر پایه متون معتبر یونانی، ترجمه بهمن سرکاراتی، تهران: قطره. - پورداوود، ابراهیم، (1356)، یشتها، به کوشش بهرام فرهوشی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. - جعفری قریه علی، حمید، (1387)، «ویژگیهای مهر در منظومههای حماسی ملی ایران»، نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان، شماره 24، صص 25-46. - حسینی، مریم، (1391)، «ﺑﻦ ﻣﺎﻳﺔ آیینهای ﻣﻬﺮ ﻧﻈﺎﻣﻲ و زرﺗﺸﺖ در هفتپیکر»، جستارهای ادبی، شماره 176، صص 95-120. - دومزیل، ژرژ، (1383)، سرنوشت جنگجو، ترجمة مهدی باقی و شیرین مختاریان، تهران: قصه. - ذوالفقاری، حسن و شیری، علیاکبر، (1395)، باورهای عامیانه مردم ایران، تهران: چشمه. - ذوالفقاری، حسن، (1386)، «خورشید و مهپاره، سروده حکیم میرزا محمد سعید طبیب قمی (بررسی و تحلیل بنمایههای داستانی، به همراه گزارش)»، علوم ادبی، سال اول، شماره4، صص 7-32. - ذوالفقاری، حسن، (1392)، یکصد منظومهی عاشقانهی فارسی، تهران: چرخ، چشمه. - رضی، هاشم، (1371)، آیین مهر، تهران: بهجت. - روتون، ک، ک، (1378)، اسطوره، ترجمة ابوالقاسم اسماعیلپور، چاپ اول، تهران: مرکز. - ساوجی، سلمان، (1348)، جمشید و خورشید، به اهتمام ج، پ، آسموسن و فریدون وهمن، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب. - شورتهایم، المار، (1371)، گسترش یک آیین ایرانی در اروپا، ترجمه نادرقلی درخشانی. آلمان: انتشارات مهر. - صفا، ذبیحالله، (1352)، حماسهسرایی در ایران، تهران: امیرکبیر. - طلائی، مولود و نصر اصفهانی، محمدرضا، (1395)، تحلیل عملکرد گونة روایت و شتاب منفی داستانی در زبان غنایی، مطالعه موردی: منظومة مهرو ماه جمالی دهلوی، جستارهای زبانی، ش 5، صص 119-148. - عطار، فریدالدین محمد، (1378)، منطقالطیر مقامات طیور، به اهتمام سید صادق گوهرین، تهران: علمی فرهنگی. - عوض پور، بهروز و نامور مطلق، بهمن، (1395)، اسطوره و اسطورهشناسی نزد ماکس مولر، تبریز: موغام. - غرب، راهله، (1384)، نماد خورشید در فرهنگ و ادبیات، مشهد: محقق. - غضنفری، کلثوم، (1394)، «باورهای زورانی در داستان رستم و اسفندیار»، ادب پژوهی، شماره 34، صص 153 -177. - فردوسی، ابوالقاسم، (1366)، شاهنامه دفتر یکم، به کوشش جلال خالقی مطلق، آمریکا: مزدا. - فریزر، جیمز جرج، (1384)، شاخهی زرین، ترجمة کاظم فیروزمند، تهران: آگاه. - قائمی، فرزاد، (1391)، «اﺳﻄﻮرة ﻧﺒﺮد ﻣﻬﺮ و ﮔﺎو ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ و ارﺗﺒﺎط آن ﺑﺎ اﺑﺰار ﻧﻤﺎدﻳﻦ ﮔﺮز ﮔﺎوﺳﺮ»، ادب پژوهی، شماره 21، صص 89-110. - قمی، خواجه مسعود، (1369)، یوسف و زلیخا و شمس و قمر، تصحیح سید علی آل داود، تهران: آفرینش. - کزازی، میر جلالالدین، (1368)، از گونهای دیگر، تهران: مرکز. - کمپبل، جوزف، (1389)، قهرمان هزارچهره، ترجمة شادی خسرو پناه، مشهد: گل آفتاب. - کومن، فرانتس، (1386)، دین مهری، ترجمه احمد آجودانی، تهران: ثالث. - گرگانی، فخرالدین اسعد، (1349)، ویس و رامین، تصحیح ماگالی تودوا و الکساندر گواخاریا، تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران. - گریوز، رابرت و دیگران، (1394)، جهان اسطورهها، ترجمة ابوالقاسم اسماعیلپور، تهران: جامی. - گیمن، ژاک دوشن، (1381)، زرتشت و جهان غرب، ترجمة مسعود رجب نیا، تهران: مروارید. - لک زایی، مهدی، (1387) «فریدریش مکس مولر و علم ادیان»، پژوهشنامه ادیان، دوره 2، صص 145-159. - مخبر، عباس، (1396)، مبانی اسطورهشناسی، تهران: مرکز. - مصفی، ابوالفضل، (1366)، فرهنگ اصطلاحات نجومی همراه با واژههای کیهانی در شعر فارسی، تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی. - ﻣﺮﻛﻠﺒﺎخ، راینهولد، (1387)، ﻣﻴﺘﺮا آﻳﻴﻦ و ﺗﺎرﻳﺦ، ﺗﺮﺟﻤﺔ توفیق گلی زاده، تهران: اختران. - نامور مطلق، بهمن و کنگرانی، منیژه، (1389)، دانشهای تطبیقی: مجموعه مقالات فلسفه، اسطورهشناسی، هنر و ادبیات، تهران: سخن. - نامور مطلق، بهمن، (1392)، درآمدی بر اسطورهشناسی، تهران: سخن. - واحد دوست، مهوش، (1379)، نهادینههای اساطیری در شاهنامه فردوسی، تهران: سروش. - ورمازرن، مارتین، (1387)، آئین میترا، مترجم بزرگ نادر زاد، تهران: چشمه. هینلز، جان، (1389)، شناخت اساطیری ایران، ترجمة احمد تفضلی و ژاله آموزگار، تهران: چشمه. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 737 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 520 |