تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,485,431 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,213,023 |
تحلیل روند تغییرات تدریجی و سریع عوامل هیدرواقلیمی حوضه آبریز ( مطالعه موردی : حوضه لیقوان چای ) | ||
دانش آب و خاک | ||
مقاله 8، دوره 29، شماره 1، فروردین 1398، صفحه 97-110 اصل مقاله (785.55 K) | ||
نویسندگان | ||
رضا کنعانی* 1؛ احمد فاخری فرد2؛ محمد علی قربانی3؛ یعقوب دین پژوه3 | ||
1دانشجوی دکتری، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز | ||
2استاد گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز | ||
3دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز | ||
چکیده | ||
در این تحقیق، تحلیل روند تغییرات تدریجی و سریع متغیرهای هیدرواقلیمی حوضه آبریز لیقوان و نیز تعیین دورههای طبیعی (ایستا) و تغییریافته صورت گرفته است. برای این منظور، از روش منکندال مرسوم (MK1) و اصلاح شده (MK3) و پتیت و برای تعیین شیب خط روند از روش تخمینگر سن استفاده شد. نتایج نشان داد مقادیر جریان رودخانه لیقوانچای (در ایستگاه هروی) در همه مقیاسهای زمانی مورد بررسی دارای روند نزولی میباشد. در فصل بهار، تمام متغیرهای مرتبط با بارش روند کاهشی نشان دادند. در مورد متغیرهای دمای هوا (میانگین، حداکثر و حداقل)، نتایج نشان داد که در اکثر مقیاسهای زمانی روند افزایشی وجود دارد که این روند در ماههای دی تا اردیبهشت بسیار معنیدار بود. همچنین، اختلاف دمای حداکثر و حداقل نیز روند افزایشی نشان داد. از طرفی، روند سری زمانی نم نسبی هوا نزولی (بهویژه در زمستان) بود. میتوان نتیجه گرفت که ترکیب همه این تغییرات اثر معنیداری در کاهش رواناب خروجی حوضه داشته است. نتایج آزمون پتیت نیز نشان داد که آبدهی لیقوانچای (در ایستگاه هروی) دارای نقطه تغییر و شکست میباشد که متوسط آبدهی در دوره اخیر کاهش 35 درصدی نسبت به دوره اول دارد. اغلب متغیرهای اقلیمی مورد مطالعه (مانند دما و نمنسبی) تغییر ناگهانی داشتند که زمان تغییر این متغیرها و نیز آبدهی حوضه در ایستگاه هروی در اواسط دهه1370 میباشد. در رابطه با آبدهی ایستگاه لیقوان در بالادست حوضه، فرض صفر مبتنی بر وجود نقطه تغییر ناگهانی رد شد. بنابراین، در کنار عوامل اقلیمی، تاثیر عوامل انسانی نیز در کاهش رواناب حوضه (در ایستگاه هروی) موثر بودهاند. | ||
کلیدواژهها | ||
پتیت؛ تخمینگر سن؛ لیقوانچای؛ متغیرهای هیدرواقلیمی؛ نقطه تغییر | ||
مراجع | ||
Ahmadi F, Radmanesh F and Mirabbasi Najaf Abadi R, 2016. Trend Analysis of Precipitation in Northern Half of Iran during the Recent Half of the Century. Water and Soil Science (University of Tabriz) 26(1-2):207-224. (In Persian)
Dinpazhooh Y, Niazi F, Mofid H, 2015. Trend analysis and considering effect of meteorological parameters in Tabriz. Journal of Geography and Planning 19(51):145-169. (In Persian)
Dinpazhooh Y, 2016. Trend analysis of water chemical quality of East Azerbaijan rivers. Journal of Geography and Planning 20(55):105-124. (In Persian)
Farokhnia A, Morid S, 2014. Assessment of the effects of temperature and precipitation variations on the trend of river flows in Urmia lake watershed. Journal of Water and Wastewater 25(3):86-97. (In Persian)
Hamed KH and Rao AR, 1998. A modified Mann-Kendall trend test for autocorrelated data. Journal of Hydrology 204: 182-196.
Hood M, 2011. Increased flooding driven by climate change. African Network of Environmental Journalists (ANEJ). https://phys.org/news/2011-02-driven-climate.html. (Accessed 16 Feb 2011)
Jiang S, Ren L, Yong B, Singh V P, Yang X and Yuan F, 2011. Quantifying the effects of climate variability and human activities on runoff from the Laohahe basin in northern China using three different methods. Hydrological Processes 25(16): 2492–2505.
Kendall MG, 1975. Rank Correlation Methods. Griffin Inc., London.
Kolahdouzan A, Dinpashoh Y, Abbaspoor D and Ghorbanian M, 2015. Study of groundwater qualitative changes trend in Miandoab plain using the Mann-Kendall method. Water and Soil Science (University of Tabriz) 25(2): 221-235. (In Persian)
Kumar S, Merwade V, Kam J and Thurner K, 2009. Streamflow trends in Indiana: Effects of long term persistence, precipitation and subsurface drains. Journal of Hydrology 374: 171-188.
Lettenmaier D P, Wood E F and Wallis J R, 1994. Hydro-Climatological trends in the Continental United States, 1944-88. Journal of Climate 7(4): 586-607.
Li F, Zhang G and Xu Y, 2014. Separating the impacts of climate variation and human activities on runoff in the Songhua River basin, northeast China. Water 6: 3320-3338.
Li L, Zhang L, Wang J, Yang J, Jiang D, Li J and Qin D, 2007. Assessing the impact of climate variability and human activities on streamflow from the Wuding River basin in China. Hydrological Processes 21: 3485–3491.
Ma Z, Kang S, Zhang L, Tong L and Su X, 2008. Analysis of impacts of climate variability and human activity on stream flow for a river basin in arid region of northwest China. Journal of Hydrology 352(3–4): 239–249.
Mann HB, 1945. Non-parameteric tests against trend. Econometrica 33: 245-259.
Mirabbasi R, Dinpashoh Y, 2010. Trend analysis of streamflow across the northwest of Iran in the recent three decades. Journal of Water and Soil-Mashhad University 24(4):757-768. (In Persian)
Nalley D, Adamowski J and Khalil B, 2012. Using discrete wavelet transforms to analyze trends in streamflow and precipitation in Quebec and Ontario (1954–2008). Journal of Hydrology 475: 204–228.
Pettitt A N, 1979. A non-parametric approach to the change-point problem. Applied Statistics 28(2): 126-135.
Shi H and Wang G, 2015. Impacts of climate change and hydraulic structures on runoff and sediment discharge in the middle Yellow River. Hydrological Processes 29(14): 3236–3246.
Wang H, Chen L and Yu X, 2016. Distinguishing human and climate influences on streamflow changes in Luan River basin in China. Catena 136: 182–188.
Xue J and Gui D, 2015. Linear and nonlinear characteristics of the runoff response to regional climate factors in the Qira River basin, Xinjiang, Northwest China. PeerJ, 3:e1104 https://doi.org/10.7717/peerj.1104.
Zeng S, Xia J and Du H, 2014. Separating the effects of climate change and human activities on runoff over different time scales in the Zhang River basin. Stochastic Environmental Research and Risk Assessment 28(2): 401-413.
Zhan CS, Jiang SS, Sun FB, Jia YW, Niu CW and Yue WF, 2014. Quantitative contribution of climate change and human activities to runoff changes in the Wei River basin, China. Hydrological Earth System Science 18: 3069-3077.
Zhang Y, Guan D, Jin C, Wang A, Wu J and Yuan F, 2011. Analysis of impacts of climate variability and human activity on streamflow for a river basin in northeast China. aState Key Laboratory of Forest and Soil Ecology, Institute of Applied Ecology, Chinese Academy of Sciences, Shenyang 110164, PR China
Received 13 July 2010, Revised 20 July 2011, Accepted 18 September 2011, Available online 29 September 2011
This manuscript was handled by Konstantine P. Georgakakos, Editor-in-Chief, with the assistance of Christa D. Peters-Lidard, Associate Editor
Journal of Hydrology 410 (3–4): 239–247.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 448 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 570 |