تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,030 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,527,012 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,232,172 |
شبیه سازی فرسایش کرانه ای رودخانه و مخاطرات آن با استفاده از مدل BSTEM(مطالعه موردی: رودخانه گلالی قروه) | ||
جغرافیا و برنامهریزی | ||
مقاله 7، دوره 23، شماره 67، اردیبهشت 1398، صفحه 129-149 اصل مقاله (1.07 M) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
محمد مهدی حسین زاده1؛ سمیه خالقی* 2؛ میلاد رستمی3 | ||
1هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی | ||
2تهران، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده علوم زمین | ||
3دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی | ||
چکیده | ||
تغییرات کانال رودخانه، فرسایش کنارهای و رسوب گذاری کناره ای، فرآیندهای طبیعی رودخانههای آبرفتی هستند که باعث تخریب زمینهای کشاورزی اطراف و خسارت به تأسیسات انسانی اطراف رودخانه می شود. هدف این مقاله برآورد میزان پسروی و فرسایش کرانهای در رودخانه گلالی (در بخش خروجی رودخانه از کوهستان در مابین دو روستای گلالی و شیروانه) به منظور ارزیابی تغییرات فعلی (موجود) و بالقوه در فراوانی شکست کرانه (فاکتور ایمنی یا FS) و بار رسوبی حاصل از کرانه رود در دو سناریوی متفاوت 12 و 24 ساعته در سه در بازه مورد مطالعه با استفاده از مدل BSTEM می باشد. در این رودخانه هر ساله فرسایش کرانهای قابل توجهی بواسطه وقوع سیلابهای بزرگ رخ می دهد و چون در پایین دست این قسمت سدهای آبخیز داری احداث شده است برآورد فرسایش و میزان رسوب مهم است. نتایج تحلیل مدل نشان می دهد که کل مساحت فرسایش یافته در سناریو اول در بازههای مختلف به ترتیب در بازه اول 244/0، در بازه دوم 372/0 و در بازه سوم054/0 متر مربع بوده است و در سناریو دوم کل مساحت فرسایش یافته در بازه اول 272/0، در بازه دوم 1/0 و در بازه سوم 054/0 بوده است. از نظر پایداری کرانه و ضریب ایمنی (FS) نیز در سناریو اول در هر سه مقطع ناپایدار بوده و ضریب ایمنی کمتر از یک محاسبه گردیده است اما در سناریو دوم و به دلیل تداوم بارش ضریب ایمنی افزایش یافته که در بازه 1و 2 نزدیک به یک و در بازه 3 پایدار شده یعنی به بالای 1 رسیده است. بنابراین که در نتیجه دخالت حفاظتهای انجام گرفته بر روی کرانههای فرسایش پذیر، حجم کلی رسوبات فرسایش یافته از کرانه را می توان کاهش داد. | ||
کلیدواژهها | ||
فرسایش کرانه؛ BSTEM؛ پایداری کرانه رود؛ رودخانه گلالی | ||
مراجع | ||
- اسماعیلی، رضا؛ حسین زاده، محمد مهدی؛ متولی، صدر الدین، (1390)، تکنیکهای میدانی در ژئومورفولوژی رودخانه ای، انتشارات لاهوت، صص 228. - اصغری سراسکانرود، (1395)، بررسی پتانسیل تغییرات مورفولوژیک رودخانهش هر چای ارومیه، نشریه جغرافیا و برنامه ریزی، شماره 57، صص 62-49. - اصغری سراسکانرود، (1396)، تحلیل شکل مجرای رودخانه قرنقو در بازه کوهستانی (حدفاصل روستای خراسانک شهرستان هشترود تا شهرستان میانه)، نشریه جغرافیا و برنامه ریزی، شماره 60، صص 25-19. - اصغری سراسکانرود، صیاد؛ زینالی، بتول، (۱۳۹۲)، بررسی مقاومت ذرات رسوبی در برابر فرسایش رودخانه سراسکندچای هشترود با استفاده از روشهای ریاضی، پژوهشهای فرسایش محیطی، سال سوم، شماره ۱۲، صص ۳۰-۴۲. - حسین زاده، محمد مهدی؛ صدوق، سید حسن؛ متش بیرانوند، سعیده؛ اسماعیلی، رضا، (1396)، بررسی پایداری رسوبات بستر رودخانه لاویج با استفاده از روش تنش برشی بحرانی و دبی واحد بحرانی. پژوهشهای دانش زمین, شماره 8 (1), صص 75-86. - حسین زاده، محمد مهدی؛ اسماعیلی، رضا، (1394)، ژئومورفولوژی رودخانه ای، مفاهیم، اشکال و فرآیندها، تهران، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی. -حبیبی، مهدی؛ جواهری، نصرالله، (1382)، مدل ریاضی پیش بینی فرسایش کناری در پیچان رودها، نشریه دانشکده فنی دانشگاه تهران،جلد 37، شماره 2 ، ص227-234. - خالقی، سمیه، (1394)، تعیین دبی مقطع پر و توان جریان رودخانه لیقوانچای بر اساس ویژگیهای مورفومتری کانال، پژوهشهای دانش زمین، 7(4)، صص 139-152. - خالقی، سمیه؛ ملکانی، لیلا، (1394)، برآورد فرسایش کرانه رودخانه لیقوان چای با استفاده از شاخص تنش برشی نزدیک کرانه راسگن، تهران، کنگره بین المللی جغرافیا و توسعه پایدار. - رضایی مقدم، محمد حسین؛ پیروزی نژاد، نوشین، (1393)، بررسی تغییرات مجرا و فرسایش کنارهای در رودخانه گاماسیاب از سال 1334 تا 1389، نشریه جغرافیا و برنامه ریزی، شماره 47، صص 132-109. - رضایی مقدم، محمد حسین؛ ثروتی، محمدرضا؛ اصغری سراسکانرود، صیاد، (139۱)، وضعیت پایداری مجرای رودخانه قزل اوزن با استفاده از روشهای تنش برشی، شاخص مقاومت نسبی بستر و مطالعات صحرایی، پژوهشهای ژئومورفولوژی کمی، شماره ۱، صص ۳۳-۴۶. -Fredlund, D.G.; Rahardjo, H., (1993), Soil Mechanics of Unsaturated Soils, John Wiley and Sons, Inc., New York.
-Garcia, M., (2008), Sediment transport and morphodynamics. In: Garcia, M. (ed.), Sedimentation Engineering: Processes, Measurements, Modeling and Practice. ASCE Manuals and Reports on Engineering Practice No. 110. American Society of Civil Engineers, Reston, VA, 21–164.
-Gregory, K.J., (2006), The Human role in changing River Channels Geomorphology, 84, pp. 277-296.
-Hanson, G.J.; Simon, A., (2001), Erodiblity of cohesive sediment in the loess area of the Midwestern USA. Hydrological Processes, 15, pp. 23–28.
- Keane, T. D.,; Sass, C. K., (2017), Channel Evolution Models as Predictors of Sediment Yield, Journal of the American Water Resources Association, 53(6), pp.1513-1529.
-Klavon, K.; Fox, G.; Guertault, L.; Langendoen, E.; Enlow, H.; Miller, R.; Khanal, A., (2017). Evaluating a process‐based model for use in streambank stabilization: insights on the Bank Stability and Toe Erosion Model (BSTEM). Earth Surface Processes and Landforms, 42(1), pp.191-213.
-Lavendel, B., (2002), The business of ecological restoration, Ecological Restoration, 20, pp. 173–178.
-McMillan, M.;, Hu, Z., (2017), A watershed scale spatially- distributed model for streambank erosion rate driven by channel curvature, Geomorphology, 294, pp. 146-161.
- McMillan, M.; Liebens, J.; Metcalf, C., (2017), Evaluating the BANCS Streambank Erosion Framework on the Northern Gulf of Mexico Coastal Plain. Journal of the American Water Resources Association, 53(6), pp.1393-1408.
-Partheniades, E., (1965), Erosion and deposition of cohesive soils. Journal of the Hydraulics Division of the American Society of Civil Engineers, 91 (1), pp. 105–139.
-Simon, A.; Curini, A.; Darby, S. E., Langendoen, E. J., (2000), Bank and near-bank processes in an incised channel, Geomorphology, 35, pp.183–217.
-Simon, A.; Bankhead, N.; Thomas, R. E., (2010), Iterative bank stability and toe-erosion modeling for predicting stream bank loading rates and potential load reductions, paper presented at Joint Federal Interagency Conference, Subcomm. On Hydrol. And Sediment., Advis. Comm. on Water Info. Las Vegas, Nev., 27 June to 1 July.
- Taber L.; Midgley, T. L.; Fox, G. A.; Heeren, D. M., (2012), Evaluation of the bank stability and toe erosion model (BSTEM) for predicting lateral retreat on composite stream banks, Geomorphology, 145, pp. 107-114.
-Thorne, C.R., (1982), Processes and mechanisms of river bank erosion, Gravel bed rivers, editors by Hey, R.D., Bathurst, J.C. and Thorne, C.R., John Wiley & Sons Ltd. 227-271.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 642 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 361 |