تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,490,122 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,217,578 |
نگرشی تحلیلی بر مبانی و الگوهای سفارتی در ایران عصر صفوی | ||
فصلنامه تاریخ نامه ایران بعد از اسلام | ||
مقاله 7، دوره 9، شماره 17، مهر 1397، صفحه 179-206 اصل مقاله (323.13 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
عبدالله متولی* 1؛ علی زارعی2 | ||
1دانشیار دانشگاه اراک | ||
2دانشجوی دکتری تاریخ پژوهشکده امام خمینی(س) و انقلاب اسلامی | ||
چکیده | ||
صفویان پس از تأسیس و تثبیت حکومت خود در قلمرو جغرافیایی ایران متناسب با رویکردهای سیاسی و مذهبی که داشتند لزوم ایجاد پیوندهایی را در مناطق پیرامونی و فرامنطقهای احساس نمودند. آنها به منظور ایجاد ارتباط با دوستان برون منطقهای و همچنین رساندن پیامهای سیاسی و نظامی خود در موقعیتهای جنگ و صلح با سایر ممالک مأموریتهای مختلفی را به کارگزاران حکومتی واگذار کردند. این عناصر تحت عناوین فرستاده، سفیر و یا ایلچی وظایف خود را در ممالک دیگر پیمیگرفتند. آنان بایستی برای وصول به مقاصد مورد نظر و انجام مطلوب مأموریتهای محوله حائز ویژگیها و شرایط قابل توجه و خاصی میبودند. مبتنی بر مقصد مورد نظر و نوع مأموریت محول شده، ویژگیهای شخصیتی و جلوههای ظاهری فرستاده، بایستی به خوبی مورد رصد و ارزیابی قرار میگرفت. تنوع و فراوانی فرستادگانی که در دوره سلطنت طولانی صفویه به نقاط مختلف اعزام میشدند، بررسی چارچوبهای مختلف شکلی و محتوایی هیأت سفارتی را ضروری میسازد. نوشته پیشرو ضمن ارائه آماری نسبی از فرستادگان دوره صفوی، در صدد است مهمترین نکاتی را که در انتخاب و اعزام فرستادگان این دوره مورد تأکید و توجه بوده است، در معرض بررسی قرار دهد. بنابراین، سؤال عمده نوشتار حاضر عبارت خواهد بود از این که فرستادگان و سفرای دوره صفویه میبایست حائز چه ویژگیهایی بوده و در مأموریت خود از چه الگوهایی تبعیت کنند؟ یافتههای پژوهش نشان میدهد به رغم آن که در این دوره هنوز ساختارهای تشکیلاتی برای مناسبات سیاسی پایهگذاری نشده بود؛ اما فرستادگان و سفرا متناسب با نوع مأموریت میبایست حائز ویژگیهای شخصیتی خاصی باشند و در عین حال در فرآیند انجام مأموریت از اصول و مبانی تعیین شده تبعیت نمایند. گو این که در طول انجام مأموریت نیز با چالشها و موانع متعددی میبایست دست و پنجه نرم کنند. | ||
کلیدواژهها | ||
سفیر؛ ایران؛ صفویه؛ عثمانی؛ ازبک؛ هند | ||
مراجع | ||
- اسپناقچی پاشازاده، محمد عارف (1379)، انقلاب الاسلام بین الخواص و العوام، تصحیح رسول جعفریان، قم، دلیل. - اسکندر بیگ منشی (1377)، عالم آرای عباسی، تصحیح اسماعیل رضوانی، تهران، دنیای کتاب. - افوشته ای نطنزی، محمود بن هدایت الله (1350)، نقاوةالآثار، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب. - پورگشتال، هامر (1367)، تاریخ امپراطوری عثمانی، بهکوشش جمشید کیانفر، ترجمه میرزازکی علیآبادی، تهران، زرین. - حسام معزی، نجفقلی (1366)، تاریخ روابط سیاسی ایران با دنیا، تهران، نشر علم. - حسینی استرآبادی، سید حسین بن مرتضی (1364)، تاریخ سلطانی از شیخ صفی تا شاه صفی، تهران، انتشارات علمی. - حسینی تفرشی، محمد حسین (1388)، تاریخ شاه صفی، به کوشش محسن بهرام نژاد، تهران، میراث مکتوب. - حسینی قمی، قاضی احمد بن شرف الدین (1363)، خلاصةالتواریخ، ج2، تهران، دانشگاه تهران. - حسینی، خورشاه بن قباد (1379)، تاریخ ایلچی نظامشاه، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. - ریاحی، محمد امین (1368)، سفارتنامههای ایران، تهران، انتشارات توس. - سیوری، راجر (1385)، ایران عصر صفوی، ترجمه کامبیز عزیزی، تهران، نشر مرکز. - شاردن، ژان (1372)، سفرنامه شاردن، ج2،5، ترجمه اقبال یغمایی، تهران، توس. - شاملو، ولی قلی بیگ (1371)، قصص الخاقانی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. - شهری برآبادی، محمد (بهار 1369)، گشت و گذاری در سفرنامه های سیاسی؛ نشریه علوم انسانی، مشکوة، شماره 26، صص 140-119. - طباطبائی، جواد (زمستان 1377)، تأملی درسفارت و سفرنامههای ایرانیان؛ نشریه علوم انسانی، ایران نامه، شماره 65، صص 88-55. - طهماسب صفوی (1363)، تذکره شاه طهماسب، تهران، انتشارات شرق. - فضل الله همدانی، رشیدالدین (1358)، تاریخ مبارک غازانی، تصحیح کارل یان، هرتفرود-انگلیس، استفن اوستین. - فلسفی، صرالله (1345)، زندگانی شاه عباس اول، تهران، انتشارات دانشگاه تهران. - فلور، ویلم (پائیز و زمستان 1384)، تاریخچه وزارت امور خارجه ایران؛ ترجمه جواد کریمی، نشریه علوم سیاسی، تاریخ روابط خارجی، شماره 25-24، صص 103- 89. - ـــــــــــــ (1356)، اولین سفرای ایران و هلند، به کوشش داریوش مجلسی، حسین ابوترابیان، تهران، کتابخانه طهوری. - کمپفر، انگلبرت (1350)، در دربار شاهنشاه ایران «سفرنامه کمپفر»، ترجمه کیکاووس جهانداری، تهران، انجمن آثار ملی. - کمپفر، انگلبرت (1360)، سفرنامه کمپفر، ترجمه کیکاووس جهانداری، تهران، خوارزمی. - منجم، ملاجلال الدین (1366)، تاریخ عباسی یا روزنامه ملا جلال، تهران، انتشارات وحید. - منشی قزوینی، وداق (1378)، جواهرالاخبار، تصحیح محسن بهرام نژاد، تهران: میراث مکتوب. - مولف گمنام (1357)، سفرنامه برادران شرلی در زمان شاه عباس کبیر، ترجمه آوانس، [بی جا]: انتشارات کتابخانه منوچهری. - ــــــــــ (1363)، عالم آرای صفوی، به کوشش یدالله شکری، تهران: اطلاعات. - میرخواند (1380)، تاریخ روضة الصفا فی سیرة الانبیا و الملوک و الخلفا، ج 12، تهران: اساطیر. - میرزا سمیعا (1368)، تذکره الملوک، تصحیح محمد دبیر سیاقی، تهران، امیر کبیر. - نخجوانی، محمدبن هندوشاه (1976)، تصحیح عبدالکریم علی اوغلی علی زاده، مسکو، فرهنگستان علوم آذربایجان. - نصیری، محمد ابراهیم (1373)، دستور شهریاران، تصحیح محمد نادر نصیری مقدم، تهران، بنیاد موقوفات افشار. - نوایی، عبدالحسین (1347)، شاه اسمعیل صفوی «اسناد و مکاتبات تاریخی همراه با یادداشتهای تفصیلی»، تهران، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران. - ــــــــــــــــ (1350)، شاه طهماسب صفوی «مجموعه اسناد و مکاتبات تاریخی همراه با یادداشتهای تفصیلی»، تهران، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران. - ـــــــــــــــ (1366)، شاه عباس «مجموعه اسناد و مکاتبات تاریخی همراه با یادداشتهای تفصیلی، تهران، زرین. - ـــــــــــــ (1370)، ایران و جهان، تهران، هما. - واله اصفهانی، محمد (1372)، خلد برین، تصحیح میرهاشم محدث، تهران، موقوفات افشار. - واله قزوینی، محمد یوسف (1380)، ایران در زمان شاه صفی و شاه عباس دوم (1071- 1038) حدیقه ششم و هفتم از روضه هشتم خلد برین، تهران، انجمن آثار مفاخر فرهنگی. - وحید قزوینی، محمد طاهر (1383)، جهان آرای عباسی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. - هربرت، موریس (1363/1380)، محمدرضا بیک سفیر ایران در دربار لوئی چهاردهم، به کوشش همایون شهیدی، تهران، گزارش فرهنگ و تاریخ. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 489 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 478 |