تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,486,876 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,213,913 |
ترجمه ناپذیری نظریه های علمیِ با واژگان متفاوت | ||
مجله پژوهش های فلسفی | ||
مقاله 49، دوره 12، شماره 25، بهمن 1397، صفحه 285-305 اصل مقاله (679.14 K) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jpiut.2019.8018 | ||
نویسنده | ||
مهدی هاتف* | ||
دانشجوی دکتری فلسفه علم، موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران | ||
چکیده | ||
ایده جنجالی سنجشناپذیری در کارهای کوهن به مرور با ایده ترجمه ناپذیری معادل شد. برای این ایده دو شرح و استدلال متمایز قابل صورت بندی است. شرح اول از رویکرد بافتاریِ نظریِ او به معنا درمیآید و شرح دوم از تلقی تاکسونومیکاش از واژگان انواع طبیعی. مبتنی بر هر یک از این دو شرح میتوان یک شرط ترجمهناپذیری به دست داد و بر اساس آن از ترجمهناپذیر بودن نظریههای با واژگان متفاوت سخن گفت. در این مقاله این شروط ترجمهناپذیری را صورتبندی خواهم کرد و به نقدهای منتقدین پاسخ خواهم گفت. هر چند با اعتراف به اینکه پذیرش این شروط امکانپذیری یک ترجمه را بسیار محدود میکند، اما اصول راهنمایی که منتقدین کوهن برای ترجمه ارائه کردهاند نیز فی الجمله متضمن تنشی بالقوه هستند و نمیتوانند نقش یک اصل راهنمای معتبر را برای ترجمه ایفا کنند. در واقع در دل نسخههای متعدد این اصول تنشی بالقوه میان حفظ بیشینه معقولیت و حفظ بیشنه صدق در متن اصلی وجود دارد، بطوریکه پیروی نظاممند از آنها را نامطمئن میسازد. | ||
کلیدواژهها | ||
سنجشناپذیری؛ ترجمهناپذیری؛ طبقه بندی انواع طبیعی؛ اصل حسن ظن؛ اصلانسانیت | ||
مراجع | ||
- Andersen, H, Nercessian, N. (2000) ‘Nomic concepts, frames and conceptual change’, Philosophy of Science, 67, pp.224-241. - Andersen, H., Barker, P., & Chen, X. (2006). The cognitive structure of scientific revolutions, Cambridge: Cambridge University Press. - Bird, A. (2000) Thomas Kuhn, Chesham: Acumen and Princeton, NJ: Princeton University Press. - Brown, H.I. (2007) Conceptual Systems, London: Rutledge. - Carrier, M. (2001) 'Changing Laws and Shifting Concepts: On the Nature and Impact of Incommensurability' in Boyd, R. Hoyningen-Huene, P. Sankey, H. (2001) Incommensurability and related matters, Springer. - Davidson, D. (1991)'Three Varieties of Knowledge', Royal Institute of Philosophy Supplement, 30, pp 153-166. - Feyerabend, P. (1962) “Explanation, reduction, and empiricism.” In H. Feigl and G. Maxwell (eds.) Minnesota Studies in the Philosophy of Science 3, Pittsburgh: University of Pittsburgh Press - Grandy, R. (1973). ‘Reference, meaning and belief’, Journal of Philosophy, 70(14), pp. 439–452. - Kitcher, P. (1978) 'Theories, theorists, and Theoretical Change', The Philosophical Review, Vol. 87, No. 4 (Oct. 1978), pp. 519-547 - Kuhn, T. S. 1959. The essential tension: Tradition and innovation in scientific research. In C. W. Taylor & F. Barron (eds.): Scientific Creativity: Its Recognition and Development, pp. 341–354. New York: John Wiley. Reprinted in Kuhn (1977), pp. 225–259. - Kuhn, T. S. (1970)TheStructure of Scientific Revolutions, Chicago: University of Chicago Press, 2nd - Ed. - kuhn, (1970a) 'Postscript—1969', in Kuhn (1970) pp. 174–210. - kuhn, (1970b) 'Reflections on my Critics', in I. Lakatos & A. E. Musgrave {eds). Criticism and the Growth of Knowledge, Cambridge: Cambridge University Press, pp.231-78. - kuhn, (1974) 'Second Thoughts on Paradigms', in Kuhn (1977), pp. 293-319. - kuhn, (1977) The Essential Tension, Chicago: University of Chicago Press. - kuhn,(1983) 'Commensurability, Comparability. Communicability', in Kuhn (2000), pp.33-57. - kuhn, (1993) 'Afterwords' , in Kuhn (2000), pp.224–252. - kuhn, (2000) The Road since Structure, Chicago: University of Chicago Press. - Marcum, J. A. The Evolving Notion and Role of Kuhn’s Incommensurability Thesis in Devlin, W, Bokulich. A (Eds.) (2015) Kuhn’s Structure of Scientific Revolutions—50 Years On, Springer. - Nersessian, N. J. (2002). 'Kuhn, conceptual change, and cognitive science' In Thomas Kuhn, 178–211, ed. T. Nickles. Cambridge: Cambridge University Press. - Putnam, H. (1981) 'Two conceptions of rationality' in Reason, Truth and History, Cambridge, Cambridge University Press. - Quine, W. V. O. (I960) Word and Object, Cambridge: MIT Press. - Sankey, H. (1993) 'Kuhn's Changing Concept of Incommensurability', British Journal for the Philosophy of Science, 44: pp. 759–774.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,369 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 595 |