تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,306 |
تعداد مقالات | 15,997 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,425,745 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,172,088 |
بررسی رابطه ی بین عوامل زمین شناسی و توپوگرافی با تراکم زهکشی در حوضه ی بهرستاق | ||
هیدروژئومورفولوژی | ||
مقاله 7، دوره 5، شماره 14، خرداد 1397، صفحه 135-156 اصل مقاله (763.15 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
عیسی جوکار سرهنگی* 1؛ رضا اسماعیلی2؛ صدیقه باباعلی پور3 | ||
1گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران | ||
2دانشیار دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران. | ||
3کارشناسی ارشد هیدروژئومورفولوژی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران. | ||
چکیده | ||
چکیده تراکم زهکشی یک شاخص مهم هیدروژئومورفولوژی در تعیین چگونگی فرآیندهای رواناب سطحی، شـدت سـیلاب و میزان فرسایش خاک مـیباشد. حوضهی بهرستاق یـکی از زیرحوضههای رودخانهی هراز است که شرایط زمینشناسی و توپوگرافی متنوع و جریانات سطحی زیاد در آن موجب فرسایش خاک و تخریب مراتع و باغها در منطقه میشود. هدف از این پژوهش بررسی اثر عوامل زمینشناسی و توپوگرافی در میزان تراکم زهکشی و تعیین تفاوت آن در متغیرهای مورد مطالعه است. برای این منظور ابتدا نقشهی آبراهههای حوضه با استفاده از DEM منطقه تهیه شد. سپس ویژگیهای زمینشناسی و توپوگرافی منطقه شامل لایههای جنس سنگ، طبـقات ارتفاع، شیب و جهت دامـنه مدنظر قرار گرفته و در محیط ArcGIS طبقهبندی و با شبکه آبراههها به عنوان متغیر وابسته همپوشانی شد. بر این اساس مجموع طول آبراههها در واحد سطح هر یک از عوامل محاسبه و تراکم زهکشی به دست آمد. برای تحلیل دادهها از آزمون آماری آنالیز واریانس یک طرفه (ANOVA) استفاده گردید. نتایج آزمون آماری نشاندهندهی رابطهی معنیدار جنس سنگ و شیب با میزان تراکم زهکشی به ترتیب در سطح اطمینان 95 و 99 درصد است، اما میزان تراکم زهکشی در طبقات ارتفاعی و جهت دامنه در منطقه تفاوت مشخص و معنیداری نداشته است. سازند ملافیر کرتاسه (km)با میانگین تراکم 79/8 و طبقه شیب 30-20 درصد با میانگین تراکم 7/10 بیشترین حساسیت را نشان دادهاند. با دانستن این ارتباط میتوان از این متغیرها در برنامههای مدیریت شبکه زهکشی و کنترل شدت فرسایش نیز استفاده نمود. | ||
تازه های تحقیق | ||
- | ||
کلیدواژهها | ||
کلمات کلیدی: تراکم زهکشی؛ توپوگرافی؛ آنالیز واریانس؛ بهرستاق | ||
اصل مقاله | ||
- | ||
مراجع | ||
منابع - آبدیده، محمد؛ قرشی، منوچهر؛ رنگزن، کاظم و مهران آرین (1390)، ارزیابی نسبی زمین ساخت فعال با استفاده از تحلیل ریختسنجی، بررسی موردی حوضهی آبریز رودخانه دز، علوم زمین، شمارهی 80، صص 33– 46. - بهرامی، شهرام؛ یمانی، مجتبی و سیدکاظم علویپناه (1387)، تحلیل مورفومتری و مورفولوژی شبکهی زهکشی در مخروط آتشفشانی تفتان، پژوهشهای جغرافیای طبیعی، شمارهی 65، صص 61–72. - بیاتی خطیبی، مریم (1385)، نقش تراکم زهکشی و اختلاف ارتفاع بر وقوع لغزشهای درهای در کوهستانهای نیمهخشک دامنههای شمال غربی سبلان، مدرس علوم انسانی، دورهی 10، شمارهی 2، صص 109–131. - بی همتا، محمدرضا و محمدعلی زارع چاهوکی (1394)، اصول آمار در علوم منابع طبیعی، چاپ چهارم، انتشارات دانشگاه تهران. - جعفرزاده خطیبانی، کیوان؛ معینی، ابوالفضل و حسن احمدی (1395)، بررسی ارتباط بین متغیرهای خاکی و زمینشناسی با تراکم زهکشی (مطالعهی موردی: چهار حوضهی آبخیز در استان اردبیل)، نشریه حفاظت منابع آب و خاک، سال ششم، شمارهی اول، صص 99 - 107. - دادرسی سبزوار، ابوالقاسم و عبدالصالح رنگآور (1384)، بررسی اثر تغییرات عمق خاک و شیب بر میزان تولید رسوب، مجموعه مقالات سومین همایش فرسایش و رسوب، مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، صص 547-552. - روستایی، شهرام؛ نیکجو، محمدرضا و احد حبیبزاده (1389)، بررسی فرسایشپذیری اراضی در حوضهی آبخیز بجوشن چای با استفاده از تئوری فازیو سیستم اطلاعات جغرافیایی، پژوهشهای جغرافیا و برنامهریزی (دانشگاه تبریز) شمارهی 33، صص 147–173. - شایان،سیاوش، یمانی، مجتبی و منیژه یادگاری (1394)، مورفولیتولوژی تودهی الوند و نقش آن در مورفومتری و الگوی شبکهی زهکشی، پژوهشهای ژئومورفولوژی کمی، شمارهی 3، صص 1– 16. - کوثری، محمدرضا؛ صارمی نایینی، محمدعلی؛ تازه، مهدی و محمدرحیم فروزه (1389)، آنالیز حساسیت چهار رابطه برآورد زمان تمرکز در حوزههای آبخیز، فصلنامهی علمی پژوهشی خشک بوم، شمارهی 1، صص 57-67. - محمد خان، شیرین، احمدی، حسن، فیضنیا، سادات، سلاجقه، علی (1389)، بررسی اثر شیب بر شدت فرسایش آبی (مطالعهی موردی: حوضهی آبخیز لتیان)، پژوهشهای آبخیزداری، شمارهی 89، صص 73–81. -Bayer Altin, T., Necati Altin, B., (2011), Development and morphometry of drainage network in volcanic terrain, Central Anatolia, Turkey, Geomorphology, No. 125, PP,485-503.
-Lin, Z., Oguchi, T., (2004), Drainage density and slop angle in Japanes bare Land From high-resolution DEMS, Geomorphology, No. 64, PP,159-173.
-Pallard, B., Castellarin, A., Montannari, A., (2009), A look at the links between drainage density and flood statistics, Hydrol., Earth syst. Sci., No. 13, PP,1019-1029.
-Shinjo, H., Hirata, M., Konga, N. and Kosak, T., (2002), Evaluation of water erosion risk and recommendation for sustainable land use northeastern Syria, 17th WCSS, Thailand, Paper No. 1175.
- Sangireddy, H., Carothers, R.A., Stark, C.P., Passalacqua, P., (2016), Controls of climate, topography, vegetation, and lithology on drainage density extracted from high resolution topography data, Journal of Hydrology, No. 537, PP,271-282.
-Talling. PG: Sowter. AM., (1999), Drainage density on progressively tilted surfaces with different gradients, Wheeler Ridge, California, Earth Surface Processes and Landforms, No. 24, PP,809-824.
-Tucker, G.E., Bras, R., (1998), Hillslop Processes, drainage density, and landscape morphology, Water Resources Research, Vol. 34, No. 10, PP,2751-2764.
-Yalcin, A., (2008), GIS-based landslide susceptibility mapping using analytical hierarchy process and bivariate statistics in Ardesen (Turkey): Comparisons of results and confirmations”, CATENA, No. 72, PP,1-12.
-Yildiz, O. (2004), An Investigation of Effect of Drainage Density on Hydrologic Response, Turkish J. Eng. Env.sci., No. 28, PP,85-94.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 826 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 452 |