تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,487,024 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,213,971 |
تغییرات زمانی و مکانی جریان آب زیرزمینی در ساحل جنوب شرقی دریاچه ارومیه | ||
هیدروژئولوژی | ||
مقاله 3، دوره 4، شماره 1، شهریور 1398، صفحه 26-41 اصل مقاله (2.02 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/hydro.2019.7315 | ||
نویسندگان | ||
امیر شمشکی1؛ غلامحسین کرمی* 2 | ||
1دانشجوی دکترا هیدروژئولوژی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود | ||
2دانشیار، دانشکده علوم زمین، دانشکده علوم زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود | ||
چکیده | ||
در سالهای اخیر، آب دریاچه ارومیه به شدت خشک شده و شوری آن به میزان چشمگیری افزایش یافته است. دلایل مختلفی برای علت این پدیده بیان گردیده است. حتی در نحوه و میزان نقش مستقیم و یا غیرمستقیم آب زیرزمینی در مقایسه با آبهای سطحی اختلاف وجود دارد. لذا در این پژوهش با هدف شناسایی نحوه اندرکنش آبهای زیرزمینی و سطحی منطقه ساحل جنوب شرقی این دریاچه به عنوان مهمترین جبهه ورودی آبهای سطحی به دریاچه، تغییرات زمانی و مکانی جریان آب زیرزمینی مورد بررسی قرار گرفت. این بررسی با استفاده از نقشه تراز آب زیرزمینی در اردیبهشت ماه سال 1387، 1392 و 1395 و همچنین نقشه قابلیت انتقال آب زیرزمینی، میزان جریانهای ورودی و خروجی آب زیرزمینی با استفاده از تغییرات شیب هیدرولیکی آب زیرزمینی انجام پذیرفت. همچنین از پنج برش عرضی شامل اطلاعات تراز و شیب آب زیرزمینی در زمانهای مورد نظر و همچنین اطلاعات جنس و نوع نهشتههای رسوبی استفاده گردید. در این پژوهش مشخص شد که جریانهای ورودی و خروجی آب زیرزمینی نقش مهمی در تأمین منابع آب زیرزمینی منطقه ندارند. بنابراین، افتهای شدید و محلی در تراز آب زیرزمینی ناشی از اضافه برداشت و همچنین تغییر در حجم و نحوه توزیع منابع آب سطحی، نقش بسیار مهمی در تغییرات جهت و شیب جریانهای آب زیرزمینی ایفا میکند. خطر نفوذ آب شور از سمت ساحل دریاچه به سمت نواحی که دارای افت شدید در تراز آب زیرزمینی میباشند، وجود دارد. در برخی نواحی به ویژه نواحی جنوبی، وجود سدهای زیرزمینی از جنس نهشتههای رسی با حالت مومسانی بسیار زیاد، مانع از نفوذ آب شور به نواحی داخل خشکی میشود. در این تحقیق، سهم آبهای زیرزمینی در مقایسه با جریانهای سطحی آب، در تأمین آب محدوده دریاچه ارومیه از سمت جبهه جنوب شرقی فقط حدود 9/0 درصد تعیین گردید. | ||
کلیدواژهها | ||
دریاچه ارومیه؛ تغییرات زمانی و مکانی؛ شیب هیدرولیکی؛ سهم آب زیرزمینی | ||
مراجع | ||
اصغری مقدم، ا. محبی، ی.، 1395. ارزیابی عوامل مؤثر بر کیفیت شیمیایی آب زیرزمینی دشت کهریز با استفاده از روشهای آماری و هیدروشیمیایی. هیدروژئولوژی، سال اول، شماره 1، 76-92. سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور، 1385. نقشه زمینشناسی چهارگوش عجبشیر با مقیاس 1:100000. شرکت آب منطقهای آذربایجان غربی، 1386. مشخصات و لوگ چاههای مشاهدهای محدوده مطالعاتی میاندوآب. شرکت آب منطقهای آذربایجان غربی، 1387. پروژه بهنگامسازی بیلان آب محدودههای مطالعاتی حوضه آبریز دریاچه ارومیه (گزارش هیدرولوژی). مهندسین مشاور فرسپندآب. شرکت آب منطقهای آذربایجان شرقی، 1392. مطالعات آب زیرزمینی دشت مراغه – بناب. مهندسین مشاور یکم. فرهودی هفدران، ر. و کتابچی، ح.، 1397. شبیهسازی عددی اندرکنش دریاچه ارومیه و آبخوان ساحلی دشت عجبشیر. تحقیقات منابع آب ایران، جلد 14، شماره 1، 58-45. کتابچی، ح.، محمودزاده، د. و فرهودی هفدران، ر.، 1396. برآورد تبادل آب بین تالاب و آبخوان (مطالعه موردی: تالاب کانی برازان). اکوهیدرولوژی، دوره 4، شماره 3، 699-709. میرعباسی نجف آبادی، ر.، ستاری، م.ت. و برقی ولینجق، و.، 1395. شبیهسازی و مدیریت بهرهبرداری از آب زیرزمینی دشت عجبشیر. هیدروژئولوژی، سال اول، شماره 1، 57-75. Dadaser-Celik, F. and Celik, M., 2017. Modelling surface water-groundwater interactions at the Palas Basin (Turkey) using FREEWAT. Italian Journal of Groundwater, (AS22- 288): 53-60.
Grannemann, N.G., Hunt, R.J., Nicholas, J.R., Reilly, T.E. and winter, T.C., 2000. The Importance of Ground Water in the Great Lakes Region. U.S. Geological Survey Water-Resources Investigations Report 00-4008, 19p.
Isiorho, S.A. and Matisof, G., 1990. Groundwater recharge from Lake Chad; Liminology and Oceanography. Surv, 35 (4): 931 – 938.
Jarsjö, J. and Destouni, G., 2004. Groundwater discharge into the Aral Sea after 1960. Journal of Marine Systems. (47): 109-120.
Lerman, A., Imboden, D.M. and Gat, J.R., 1995. Physics and Chemistry of Lakes. Springer-Verlag, Berlin Heidelberg. 334p.
McBride, M.S. and Pfannkuch, H.O., 1975.The distribution of seepage within lakebeds. J. Res.U.S. Geol. Surv., 3 (5): 505 – 512.
Roningen, J.M. and Burbey, T.J., 2012. Hydrological controls on lake level: a case study at Mountain Lake, Virginia, USA. Hydrogeol. J., 19 pp.
Shaw, R.D. and Prepas, E.E., 1990. Groundwater – lake interactions: I. Accuracy of seepage meter estimates of lake seepage. Journal of Hydrology, Vol. 119, 105-120.
Sophocleous, M., 2002. Interaction between groundwater and surface water: the state of the science. Hydrogeology Journal, (103): 52 – 67.
Winter, T.C., 2000. The vulnerability of wetlands to climate change: a hydrological landscape perspective. J. Am. Wat. Res. Assoc., 36 (2): 305 – 311.
Zekster, I.S., 1996. Groundwater discharge into lakes: a review of recent studies with particular regard to large saline lakes in central Asia. International Journal of Salt Lake Research, (4): 233-249. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 628 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 781 |