آمار
| تعداد نشریات | 44 |
| تعداد شماره‌ها | 1,301 |
| تعداد مقالات | 15,907 |
| تعداد مشاهده مقاله | 52,158,588 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 14,928,757 |
تغییرات ماهانه شدت و تمرکز رواناب سطحی در رودخانه‌های حوضهی گرگانرود استان گلستان | ||
| هیدروژئومورفولوژی | ||
| مقاله 7، دوره 4، شماره 13، اسفند 1396، صفحه 121-146 اصل مقاله (1.39 M) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| خدیجه حاجی1؛ شهناز میرزایی2؛ رئوف مصطفی‌زاده3؛ حبیب نظرنژاد4 | ||
| 1دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد مهندسی آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی | ||
| 2دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشکده علوم کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گرگان | ||
| 3استادیار گروه منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی | ||
| 4استادیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه | ||
| چکیده | ||
| چکیده تحلیل تغییرات رژیم جریان و تداوم آن و تعیین عوامل مؤثر در بی‌نظمی‌ها از پیش‌نیازهای اصلی مدیریت و بهره‌برداری بهینه از رودخانه‌ها به عنوان یکی از منابع اصلی آب مصرفی می‌باشند. در این پژوهش میزان تغییرات ماهانه حجم رواناب در 20 ایستگاه هیدرومتری واقع در استان گلستان در یک دورهی 38 ساله (۱۳۵۳-۱۳۹۱) با استفاده از شاخص تغییرات سالانه (ضریب تعدیل توزیع سالانه و شدت تمرکز) مورد ارزیابی قرار گرفت. براساس داده‌های ماهانه دبی در سال‌های مختلف، حجم رواناب ماهانه و سالانهی ایستگاه‌های مورد مطالعه در طول دورهی آماری محاسبه گردید. هم‌چنین روند شاخص تغییرات سالانه با استفاده از آزمون من-کندال مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که از نظر توزیع ماهانه، حداکثر مقادیر حجم رواناب ایستگاه‌ها در فصل بهار و خصوصاً در ماه فروردین اتفاق افتاده است که با مقادیر بالای بارش بهاره و اثر آن در میزان آبدهی بالای رودخانه‌ها در این فصل در ارتباط بوده است. هم‌چنین، بیش‌ترین مقادیر حجم رواناب در ایستگاه‌های آق‌قلا، قزاقلی و بصیرآباد به‌ترتیب دارای متوسط حجم رواناب سالانه (9/33، 5/33 و 6/32 میلیون مترمکعب) می‌باشند. در حالی‌که بیش‌ترین یکنواختی در وقوع رواناب در ماه‌های سال مربوط به ایستگاه‌های نوده‌خاندوز، تمر، گالیکش و قلی‌تپه به‌ترتیب با مقادیر ضریب تعدیل توزیع سالانه برابر 19/0، 21/0، 23/0 و 24/0 درصد بوده است. کم‌ترین شدت تمرکز رواناب نیز مربوط به ایستگاه‌های نوده‌خاندوز و تمر به‌ترتیب برابر با مقادیر 26/0 و 25/0 درصد می‌باشند، در صورتی‌که ایستگاه رامیان (با مقدار شاخص 62/0 درصد) دارای بیش‌ترین شدت تمرکز بوده است. نتایج حاکی از رابطهی مستقیم و معنی‌دار میان ضریب تعدیل توزیع سالانهی دبی و شاخص شدت تمرکز با ضریب همبستگی 60/0 می‌باشد. بنابراین بیش‌ترین روند کاهشی و افزایشی در طول دورهی آماری با استفاده از آزمون من-کندال به‌ترتیب در ایستگاه‌های شیرآباد و نوده‌خاندوز در سطح معنی‌دار 05/0 مشاهده شده‌اند. | ||
تازه های تحقیق | ||
- | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| کلمات کلیدی: رژیم جریان رودخانه؛ شدت تمرکز؛ ضریب تعدیل توزیع؛ آزمون من-کندال | ||
| اصل مقاله | ||
|
- | ||
| مراجع | ||
|
منابع ـ اسفندیاری‌درآباد، فریبا؛ بهشتی جاوید، ابراهیم و محمدحسین فتحی (1393)، ارزیابی آثار هیدرولوژیک تغییر کاربری بر میزان رواناب سالانه در حوضهی آبخیز قره‌سو با استفاده از مدل (L-THIA)، هیدروژئومورفولوژی، دورهی 1، شمارهی 1، صص 73-59. ـ اسفندیاری‌درآباد، فریبا؛ مصطفی‌زاده، رئوف و پیروزه فقه‌زاده (1395)، مقایسهی الگوی تغییرات زمانی مقادیر دبی و رسوب ماهانه در تعدادی از رودخانه‌های استان آذربایجان غربی، پژوهش‌های ژئومورفولوژی کمی، سال 5، شمارهی 2، صص 65-53. ـ باقرپور، مهسا؛ سیدیان، سیدمرتضی، فتح‌آبادی، ابوالحسن و امین محمدی (1396)، بررسی کارایی آزمون من- کندال در شناسایی روند سری‌های دارای خودهمبستگی، علوم و مهندسی آبخیزداری ایران، سال 11، شمارهی 36، صص 22-11. ـ صفری‌شاد، مهتاب؛ حبیب‌نژاد روشن، محمود؛ سلیمانی، کریم؛ ایلدرمی، علیرضا و حسین زینی‌وند (1396)، پتانسیل تأثیر تغییر اقلیم بر جریان رودخانه در حوضهی آبخیز همدان -بهار، هیدروژئومورفولوژی، دورهی 3، شمارهی 10، صص 98-81. ـ فرج‌زاده، منوچهر؛ رجایی نجف‌آبادی، سعید و یوسف قویدل رحیمی (1391)، آشکارسازی اثر نوسانات بارش بر رواناب سطحی حوضهی آبریز سرخس (کشف‌رود)، مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، سال 2، شمارهی 7، صص 24-11. ـ فضل‌اولی، رامین؛ آخوندعلی، علیمحمد و عبدالکریم بهنیا (1385)، تعیین روابط پیش‌بینی رواناب در حوضه‌های آبریز کوهستانی (مطالعهی موردی: حوضه‌های آبریز معرف امامه وکسیلیان)، علوم کشاورزی و منابع‌طبیعی گرگان، صص 13-1. ـ مصطفی‌زاده، رئوف، شهابی، معصومه، ذبیحی، محسن، (1394)، تحلیل خشکسالی هواشناسی در استان کردستان با استفاده از مدل نمودار سه‌متغیره، آمایش جغرافیایی فضا، جلد 5، شمارهی 17، صص 140-129. ـ مصطفی‌زاده، رئوف و شیخ واحد بردی (1390)، بررسی تراکم شبکه باران‌سنجی استان گلستان با استفاده از روش همبستگی مکانی، پژوهش‌های آبخیزداری، شمارهی 93، صص 87-79. ـ معروفی، صفر و حسین طبری (1390)، آشکارسازی روند تغییرات دبی رودخانه مارون با استفاده از روش‌های پارامتری و ناپارامتری، تحقیقات جغرافیایی، سال 26، شمارهی 2، صص 146-125. ـ منتظری، مجید (1395)، واکاوی آماری-همدیدی بارش رواناب در حوضهی بهشت‌آباد، هیدروژئومورفولوژی، دورهی 2، شمارهی 6، صص 159-137. ـ وفاخواه، مهدی، بخشی‌تیرگانی، محمد و مجید خزائی (1391)، تحلیلروندبارندگیودبیدرحوضهی‌آبخیزکشف‌رود، جغرافیا و توسعه، شمارهی 29، صص 90-77. ـ یوسفی، یداله؛ رورده، همت‌الله و سیدمحمود رضوی (1390)، تغییرپذیری زمانی و مکانی جریان رودهای استان مازندران، جغرافیا و آمایش سرزمین، سال 1، شمارهی 2، صص 88-75. -Altunkaynak, A., Özger, M., and Sen, Z., (2003), Triple diagram model of level fluctuation in Lake Van, Turkey. Hydrology and Earth System Sciences, 7(2): PP. 235-244.
-Cristiano, E., Veldhuis, M.C.T., and Giesen, N.V.D., (2017), Spatial and temporal variability of rainfall and their effects on hydrological response in urban areas – a review, Hydrology and Earth System Sciences, 21: PP. 3859-3878.
-Kundzewicz, Z.W., Merz, B., Vorogushyn, S., Hartmann, H., Duethmann, D., Wortmann, M., Huang, Sh., Su, B., Jiang, T., and Krysanova, V., (2015), Analysis of changes in climate and river discharge with focus on seasonal runoff predictability in the Aksu River Basin, Environmental Earth Sciences, 73: PP. 501-516.
-Mwendera, E.J., and Mohamed-Saleem, M.A., (1997), In filtration rates, surface runoff,and soil loss as influenced by grazing pressue in the Ethiopian highlands, Soil Use and Management, 13: PP. 29-35.
-Onoz, B., and Bayazit, M., (2011), Block bootstrap for Mann-Kendall trend test of serially dependent data, Hydrological Processes, 26: PP. 3552-3560.
-Petersen, T., Devineni, N., and Sankarasubramanian, A., (2012), Seasonality of monthly runoff over the continental United States: Causality and relations to mean annual and mean monthly distributions of moisture and energy, Journal of Hydrology, 468-469: PP. 139-150.
-Sadeghi, S.H.R., and Mostafazadeh, R., (2016), Triple diagram models for changeability evaluation of precipitation and flow discharge for suspended sediment load in different time scales. Environmental Earth Sciences, 75(843): PP. 1-12.
-Salmi, T., Määttä, A., Anttila P., Ruoho-Airola, T., and Amnell, T., (2002), Detecting trends of annual values of atmospheric pollutants by the Mann-Kendall test and Sen’s slope estimates-the Excel template application MAKESENS, Finnish Meteorological Institute, 31: 1-35.
-Shiklomanov, A.I., Lammers, R.B., Rawlins, M.A., Smith, L.C., and Pavelsky, T.M. (2007), Temporal and spatial variations in maximum river discharge from a new Russian data set, Geophysical Research, 112: PP. 1-14.
-Tuset, J., Vericat, D., and Batalla, R.J. (2016), Rainfall: runoff and sediment transport in a mediterranean mountainous catchment, Science of the Total Environment, 540: PP. 114-132.
-Walega, A., and Mlynski, D. (2017), Seasonality of median monthly discharge in selected carpathian rivers of the upper Vistula basin, Carpathian Journal of Earth and Environmental Sciences, 12(2): PP. 617-628.
-Xu, J., Yang, D., Yi, Y., Lei, Z., Chen, J., and Yang, W., (2008), Spatial and temporal variation of runoff in the Yangtze River basin during the past 40 years, Quaternary International, 186(1): PP. 32-42.
-Young, A.R., Round, C.E., and Gustard, A., (2000), Spatial and temporal variations in the occurrence of low flow events in the UK, Hydrology and Earth System Sciences, 4(1): PP. 35-45.
-Yu, X., Zhao, G., Zhao, W., Yan, T., and Yuan, X., (2017), Analysis of precipitation and drought data in Hexi Corridor, Northwest China, Hydrology, 4(29): PP. 1-12.
-Zhai, H.J., Hu, B., Luo, X.Y., Qiu, L., Tang, W.J., and Jiang, M., (2016), Spatial and temporal changes in runoff and sediment loads of the Lancang River over the last 50 years, Agricultural Water Management, PP. 1-8. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 720 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 543 |
||