دانشگاه تبریز
فهرست نشریات دارای اعتبار وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)

 آمار

تعداد نشریات44
تعداد شماره‌ها1,303
تعداد مقالات16,035
تعداد مشاهده مقاله52,542,011
تعداد دریافت فایل اصل مقاله15,245,962
باقری اصل, حیدر. (1395). واکاوی انتساب نظریة صحت و لزوم بیع معاطاتی به شیخ مفید. سامانه مدیریت نشریات علمی, 7(13), 23-48.
حیدر باقری اصل. "واکاوی انتساب نظریة صحت و لزوم بیع معاطاتی به شیخ مفید". سامانه مدیریت نشریات علمی, 7, 13, 1395, 23-48.
باقری اصل, حیدر. (1395). 'واکاوی انتساب نظریة صحت و لزوم بیع معاطاتی به شیخ مفید', سامانه مدیریت نشریات علمی, 7(13), pp. 23-48.
باقری اصل, حیدر. واکاوی انتساب نظریة صحت و لزوم بیع معاطاتی به شیخ مفید. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1395; 7(13): 23-48.

واکاوی انتساب نظریة صحت و لزوم بیع معاطاتی به شیخ مفید

مطالعات حقوق تطبیقی معاصر
مقاله 2، دوره 7، شماره 13، مهر 1395، صفحه 23-48    اصل مقاله (249.24 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
نویسنده
حیدر باقری اصل*
استاد گروه حقوق دانشگاه تبریز
چکیده
یکی از معاملات رایج میان مردم، بیع معاطاتی است. بیع معاطاتی به معنای انجام خرید‌و‌فروش یا داد‌و‌ستد بدون به‌کارگیری الفاظ و صیغة عقد است. در این بیع نیز مانند بیع لفظی «تملیک عین مقابل عوض معلوم است» و درنتیجه، تعریف یادشده شامل هم بیع لفظی و هم بیع معاطاتی است. مشروعیت داشتن یا نداشتن عقد بیع معاطاتی در میان مردم اهمیت خاصی دارد؛ به‌طوری‌که عدم مشروعیت آن موجب مشکلات و معضلاتی در جامعة اسلامی می‌شود، زیرا بیشتر خریدو‌فروش‌های میان مردم به صورت بیع معاطاتی است. با این وصف، فقیهان نظریه‌های متعددی را در ماهیت عقد بیع معاطاتی داده‌اند و تنها نظریة مشروعیت‌بخش بر خریدوفروش‌های مردم، نظریة شیخ مفید در صحت و لزوم بیع معاطاتی است، اما مشکل این نظریه آن است که مشهور فقیهان نسبت به آن تردید کرده، حتی آن را انکار نموده‌اند؛ درنتیجه بیع معاطاتی را به بیع فاسد یا اباحه در استفادۀ محدود یا نامحدود و یا تملیک متزلزل تفسیر کرده و چهار نظریة را مقابل نظریة شیخ مفید ایجاد نموده‌اند. این مقاله تلاشی است برای اثبات انتساب نظریة صحت و لزوم بیع معاطاتی به شیخ مفید و تبیین ادلة این نظریه با روش کتابخانه‌ای و تحلیل استنباطی از متون و منابع فقهی.
کلیدواژه‌ها
اباحة محدود؛ اباحة مطلق؛ بیع معاطاتی؛ بیع فاسد؛ تملیک متزلزل
مراجع
  1. قرآن کریم.
  2. ابن ‌ابی جمهور، محمد (1403ق)، عوالی اللآلی العزیزﺓ فی الآحادیث الدینیة، تحقیق مرعشی و مجتبی عراقی، الطبعة الاولی، قم: مؤسسۀ سیدالشهداء.
  3. ابن‌ادریس، محمد (1410ق)، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، الطبعة الثانیة، قم: نشر اسلامی.
  4. ابن‌زهرۀ، حمزة‌بن علی (1417ق)، غنیة النزوع الی علمی الاصول و الفروع، تحقیق ابراهیم بهادری، الطبعة الاولی، قم: موسسۀ الامام الصادق.
  5. ابن‌شعبۀ حَرّانی، حسن‌بن علی (بی‌تا)، تحف العقول عن آل الرسول، ترجمۀ احمد جنتی، الطبعة الاولی، شیراز: انتشارات علمیۀ اسلامیه.
  6. ابن‌قدامه، موثق الدین عبدالله‌بن‌احمد (بی‌تا)، المغنی فی الفقه الامام احمدبن حنبل الشیبانی، تحقیق جماعتی از علما، بیروت: دارالکتب العربی.
  7. ابن‌منظور، محمدبن مکرم (1405ق)، لسان العرب، بی‌چا، قم: نشر ادب الحوزه.

8. اردبیلی، احمد (1403ق)، مجمع الفایدﺓ و البرهان فی شرح ارشاد الاذهان، تحقیق مجتبی عراقی و علی پناه اشتهاردی و حسین یزدی اصفهانی، الطبعة الاولی، نشر اسلامی.

  1. انصاری، مرتضی (1420ق)، المکاسب، الطبعة الاولی [ط.ج]،قم: الفکر الاسلامی.
  2. ــــــــــــــ (1375)، المکاسب، اطلاعات، چاپ دوم، چاپ سنگی [ط.ق]، تبریز.
  3. بحرانی، یوسف (1377)، الحدائق الناظرﺓ فی احکام العترﺓ الطاهرﺓ، تحقیق محمدتقی ایروانی، الطبعة الاولی، قم: نشر اسلامی.
  4. جبعی عاملی، زین‌الدین [شهید ثانی] (1413ق)، مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام، الطبعة الاولی، قم: تحقیق و نشر المؤسسة المعارف اسلامی.
  5. ـــــــــــــــــ (بی‌تا)، الروضةالبهیة فی شرح اللمعةالدمشقیة، تعلیق محمد کلانتری، بی‌چا، بیروت: دار العالم الاسلامی.
  6. حر عاملی، محمدبن حسن (1387ق)، وسائل الشیعة الی تحصیل المسائل الشریعة، تصحیح محمد رازی، بی‌چا، بیروت: احیاء دار التراث.
  7. حسینی شیرازی، محمد (بی‌تا)، ایصال الطالب الی المکاسب، بی‌چا، تهران: اعلمی.
  8. حسینی  عاملی، سیدمحمد جواد (1419ق)، مفتاح الکراﻣﮥ، تحقیق محمدباقر خالصی، الطبعة الاولی، قم: نشر اسلامی.
  9. حلبی، ابوالصلاح (1403ق)، الکافی فی الفقه، تحقیق رضا استادی، بی‌چا، اصفهان: مکتبة امیرالمؤمنین.
  10. حلّی، حسن‌بن یوسف‌بن علی مطهر حلی اسدی [علامه] (بی‌تا، الف)، تحریر‌الاحکام، چاپ سنگی، مشهد: موسسۀ آل البیت.
  11. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (بی‌تا، ب)، تذکرﺓ الفقهاء، الطبعة الحجریه، قم: المکتبه الرضوﻳﮥ لاحیاء التراث الجعفریه.
  12. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1412ق)، مختلف الشیعة فی احکام الشریعة، التحقیق: لجنة التحقیق، الطبعة الاولی، قم، نشر اسلامی.
  13. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1410ق)، نهایة الاحکام فی معرفة الاحکام، الطبعة الثانیه، قم: مؤسسة اسماعیلیان.
  14. خراسانی، محمدکاظم (1366)، کفایة الاصول، محشی: ابوالحسن مشکینی، الطبعة التاسعه، کتابفروشی اسلامی.
  15. سبزواری، سیدعبدالاعلی (1413ق)، کفایة الاحکام فی بیان الحلال و الحرام، الطبعة الرابعه، قم: مکتبة آیة‌الله سیدسبزواری.
  16. شوشتری، اسدلله (1322ق)، مقابیس الانوار و نفائس الأسرار فی احکام النبی المختار و عترته الأطهار، قم: چاپ سنگی.
  17. طباطبایی، سیدعلی (1407ق)، ریاض المسائل فی بیان الاحکام بالدلایل، الطبعة الاولی، قم: نشر اسلامی.
  18. طریحی، فخرالدین (1395ق)، مجمع البحرین، تحقیق: السیداحمد الحسینی، الطبعة الثانیة، قم: المکتبة المرتضویه.
  19. طوسی، محمدبن حسن (1417ق)، الخلاف، تحقیق سیدعلی خراسانی، سیدجواد تهرانی و محمدمهدی نجفی، الطبعة الاولی، قم: نشر اسلامی.
  20. عاملی، محمد جمال‌الدین مکی [شهید] (بی‌تا)، القواعد و الفوائد، تحقیق عبدالهادی حکیم، بی‌چا، قم: مکتبه المفید.
  21. علی‌بن ابراهیم القمی (1404ق)، تفسیر القمی، تصحیح سیدطیب جزائری، الطبعة الثالثه، قم: مؤسسۀ کتاب.
  22. عیاشی، نضر‌بن محمد (بی‌تا)، کتاب التفسیر، التصحیح و التعلیق: سیدهاشم رسولی محلاتی، بی‌چا، قم: مکتبة العلمیة الاسلامیه.
  23. فاضل آبی، حسن (1408ق)، کشف الرموز فی شرح المختصر النافع، الطبعة الاولی، قم: نشر اسلامی.
  24. فاضل لنکرانی، محمد (1381ش)، اصول فقه شیعه، تقریر محمود و سعید ملکی اصفهانی، چاپ اول، قم: مرکز فقهی ائمة اطهار.
  25. فیروزآبادی، محمد (1412ق)، القاموس المحیط، بی‌چا، بیروت: دارالفکر.
  26. فیض کاشانی، محمد (1401ق)، مفاتیح الشرائع الاسلام، بی‌چا، قم: مجمع الذخائر الاسلامیه.
  27. فیومی، احمد (1405ق)، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی، قم: افست.
  28. قانون مدنی ایران.
  29. کاشف‌الغطا، جعفر (بی‌تا)، کشف الغطاء فی شرح القواعد، چاپ سنگی، اصفهان: مهدوی.
  30. محقق ثانی، علی‌بن حسین (1408ق)، جامع المقاصد فی شرح القواعد [جامع المقاصد]، الطبعة الاولی، قم: تحقیق و نشر مؤسسۀ آل البیت.
  31. ــــــــــــــــــــــــ (بی‌تا)، حاشیة الإرشاد، چاپ سنگی.
  32. محقق حلی، نجم‌الدین جعفر‌بن حسن الحلی (1415ق)، شرائع الاسلام، الطبعة الاولی، بیروت: المؤسسة المعارف الاسلامیه.
  33. مصطفوی، حسن (1416ق)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، الطبعة الاولی، وزارة الثقافة و الارشاد الاسلامیة، تهران.
  34. موسوی خمینی [امام]، روح‌الله (1390ق)، تحریر الوسیله، دارالکتب العلمیه اسماعیلیان نجفی، چاپ دوم، ایران، قم.
  35. ـــــــــــــــــــــ (1368ش)، کتاب البیع، موسسة مطبوعاتی اسماعیلیان، چاپ چهارم، ایران، قم.
  36. موسوی عاملی، جمال‌الدین الحسن‌بن زین‌الدین (1406ق)، معالم الدین و ملاذ المجتهدین، تحقیق گروه تحقیق، چاپ دوم، قم: مؤسسة نشر اسلامی.
  37. مفید، نعمان‌بن محمد (بی‌تا)، المقنعة [مطبوع فی ضمن الجامع الفقهیة]، الطبعة الحجریة.
  38. نجفی، محمدحسن (1981م)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، تحقیق و تعلیق محمد القوچانی، الطبعة السابعه، بیروت: دار الإحیاء التراث العربیه.
  39. نراقی، احمد (1369ق)، مستند الشیعة، تهران: المکتبة المرتضویه.
  40. نووی، محیی‌الدین‌بن شرف (بی‌تا)، المجموع شرح المهذب، بیروت: دارالفکر.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,018
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,133


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب