تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,485,420 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,213,012 |
عوامل فیزیکی تعیین کننده ضریب رواناب در حوزههای آبخیز استان اردبیل | ||
دانش آب و خاک | ||
مقاله 1، دوره 27، شماره 3، مهر 1396، صفحه 1-14 اصل مقاله (906.26 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
عادله علیجانپور شلمانی؛ علی رضا واعظی* | ||
گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان | ||
چکیده | ||
ضریب رواناب بهعنوان معیاری برای ارزیابی پتانسیل تولید سیل حوزه آبخیز مورد استفاده قرار میگیرد. این عامل به مشخصات حوزه آبخیز بستگی داشته و طی سال دچار تغییرات زمانی میشود. آگاهی از حوزههای آبخیز مستعد تولید بیشتر رواناب و زمان وقوع بیشترین رواناب، در برنامهریزی مدیریت حوزههای آبخیز نقشی اساسی دارد. در این پژوهش مشخصات فیزیکی و وقایع بارش و رواناب طی دوره بیست ساله (1384-1365) در یازده حوزه آبخیز رده چهار در استان اردبیل بررسی شد. مساحت آنها بین 257 تا 2184 کیلومتر مربع بوده و شیب از 25/16 تا 3/33 درصد تغییر میکند. تفاوتی معنیدار بین ماهها از نظر بارندگی (001/0>p)، رواناب (01/0>p) و ضریب رواناب (05/0>p) وجود داشت. در برخی حوزههای آبخیز، رابطهای معنیدار بین رواناب و بارندگی برقرار است که میتواند بهدلیل ضعف پوشش گیاهی باشد. در اغلب حوزههای آبخیز، بیشترین ضریب رواناب در فروردین (70 درصد) و کمترین آن در شهریور (صفر) میباشد. این نتیجه بهدلیل فواصل کوتاه رخدادهای بارندگی و ضعف پوشش گیاهی در اوایل بهار میباشد. در شهریور بهدلیل پوشش گیاهی مناسب، ضریب رواناب کاهش مییابد. ضریب رواناب تحت تأثیر خصوصیات فیزیکی حوزه آبخیز قرار دارد، همبستگی منفی بین ضریب رواناب و مساحت (80/0-=r)، طول آبراهه (83/0-=r) و ضریب شکل (82/0-=r) وجود دارد. با این وجود، این مشخصه تحت تأثیر شیب، ضریب گراولیوس و تراکم آبراههای قرار نگرفت. نتایج نشان داد که در منطقه نیمهخشک، بیشترین خطر پتانسیل تولید سیل مربوط به حوزههای آبخیز با سطح کوچک و غیرکشیده (ضریب گراویلیوس 2/1) بهویژه در اوایل بهار میباشد. | ||
کلیدواژهها | ||
بارندگی؛ درجه حوزه آبخیز؛ خطر پتانسیل تولید سیل؛ مشخصات فیزیکی حوزه آبخیز | ||
مراجع | ||
Abdel-Lattif A, Al-Shamrani M, 2013. A comparison of methods for estimating the mean annual runoff coefficient at ungauged stream in southwestern region, Kingdom of Saudi Arabia. International Journal of Environmental Science and Toxicology Research 1(1): 12–20. Al-Hasan A, Mattar Y, 2013. Mean runoff coefficient estimation for ungauged streams in the Kingdom of Saudi Arabia. Arabian Journal of Geosciences 7: 4387–4398. Anonymous, 2007. Ardebil province at a glance, Jihad Agricultural Organization of Ardabil Province. Anonymous, 2009. Summary of climate, climate, water resources of Ardabil province. General Directorate for Economic Studies and Research, Ardabil, Iran. Anonymous, 2015. Providing map of the streams and rivers of the provinces, Jihad Agriculture Organization of Ardabil province. Berendse F, van Ruijven J, Jongejans E, Keesstra SD, 2015. Loss of plant species diversity reduces soil erosion resistance of embankments that are crucial for the safety of human societies in low-lying areas. Ecosystems 18: 881–888. Casermeiro MA, Molina JA, Delacruz Caravaca MT, Hernando Massanet, MI, Moreno PS, 2004. Influence of scrubs on runoff and sediment loss in soils of Mediterranean climate. Catena 57: 97–107. Eshghizadeh A, Talebi A, Dastorani MT, Azimzadeh HR, 2016. Effect of natural land covers on runoff and soil loss at the hillslope scale. Global Journal of Environmental Science and Management 2: 125–134. Eslami A.R, Saghafian B, 2011. The role of Watershed morphometric and climatic factors In producing of flood flows. Journal of Research and Construction 78: 149–153. Essien OE, Okon EG, 2011. Rainfall characteristics, runoff rate and traffic flow on gully morphometric parameter growth and soil loss in sand-mined peri-urban, Uyo, Nigeria. Journal of Geology and Mining Research 3(7): 180–187. Feng Q, Guo X, Zhao W, Qiu Y, Zhang X, 2015. A comparative analysis of runoff and soil loss characteristics between “Extreme Precipitation Year” and “Normal Precipitation Year” at the plot scale: A case study in the Loess Plateau in China. Water 7: 3343–3366. Gravetter F, Wallnau L, 2004. Statistics for the Behavioral Sciences: A short Course and Student Manual. Lanham, MD: University Press of America. New York. Oxford. Hatami Yazdi A, Qahraman B, 2010. Investigation and generalization of rainfall-monthly and annual runoffs to non-statistical areas. Case study: Nahreine and Kareed watershed in Tabas area, Yazd province. Agricultural Science Journal 30(4): 1–15. Horton RE, 1932. Drainage basin characteristics, Transactions, American Geophysical Union 13: 350–361. Kelarestaghi A, Ahmadi H, Esmali A, Jafari M, Ghodosi J, 2011. Comparison of runoff and sediment yield from different agricultural treatments. Iran Watershed Science and Engineering 2(5): 41–52. Lajoie F, Assani AA, André RG, Mesfioui M, 2007. Impacts of dams on monthly flow characteristics. The influence of watershed size and seasons. Journal of Hydrology 334: 423–439. Mahdavi M, 2015. Applied Hydrology,Volume 2, Fourth Edition, Tehran University Press. 437 pages. Marques MJ, Bienes R, Jimenez L, Perez-Rodriguez R, 2007. Effect of vegetal cover on runoff and soil erosion under light intensity events. Rainfall simulation over USLE Plots. Science of the Total Environment 378: 161–165. Martinez M, 1998. Factors influencing surface runoff generation in a Mediterranean semi-arid environment: Chicamo Watershed Spain. Hydrological Processes 12(5): 741–745. Medina N, Sanchez A, Vojinovic Z, 2015. Automated runoff coefficient computation in urban drainage systems using google satellite images and fuzzy classification. E-proceedings of the 36th IAHR World Congress .28 June – 3 July. The Hague, the Netherlands. Merz R, Bloschl G, Parajka J, 2006. Spatio-temporal variability of event runoff coefficients. Journal of Hydrology 331: 591– 604. Mohamadi S, 2016. Studying the relationship between environmental factors, runoff characteristics and infiltration depth using rainfall simulator in northwestern rangelands of Iran. Journal of Rangeland Science 6: 205–220. Mourier B, Walter C, Merot P, 2008. Soil distribution in valleys according to stream order. Catena 72: 395–404. Mu W, Yu F, Li C, Xie Y, Tian J, Liu J, Zhao N, 2015. Effects of rainfall intensity and slope gradient on runoff and soil moisture content on different growing stages of spring maize. Water 7: 2990–3008. Olang O, Furst J, 2011. Effects of land cover change on flood peak discharges and runoff volumes: model estimates for the Nyando River Watershed, Kenya. Hydrological Processes 25: 80–89. Pareta K, 2011.Geo-Environmental and Geo-Hydrological study of rajghat dam, Sagar (Madhya Pradesh) using remote sensing techniques. International Journal of Scientific and Engineering Research 2(8): 1-8. Porhemmat J, Rahimi Bandar Abadi S, 2011. Investigating the effect of regional homogenization and aata reconstruction on spatial distribution of annual rainfall (Case Study: Southwest of Iran),Iran Watershed Science and Engineering. 2(4):56–65. Sharifi M, Refahi HQ, Moez-Ardalan M, 1999.Estimation of runoff coefficient of rainfall in Kasilian watershed. Journal of Agricultural Science of Iran 27(3): 63–79. Strahler AN, 1964. Quantitative geomorphology. Handbook of Applied Hydrology, New York, USA 3: 232. Sriwongsitanon N, Taesombat W, 2011. Effects of land cover on runoff coefficient. Journal of Hydrology 410: 226–238. Subyani M, 2011. Hydrologic behavior and flood probability for selected arid watersheds in Makkah area, western Saudi Arabia. Arabian Journal of Geosciences 4(5): 817–824. Tran QB, Melinda JL, 2013. The effects of watershed characteristics on storm runoff relationships in Vietnam. Journal of Environmental Science and Water Resources 2(2): 040–052. Wang D, Wu L, 2012. Similarity between runoff coefficient and perennial stream density in the Budyko framework. Hydrology and Earth System Science 9: 7571–7589. Wardian F, Shahedi K, Habib Nejad R, Zareie M, 2014. Evaluation of the efficiency of IHACRES rainfall-runoff model in daily and monthly flow simulation of Navrood Basin in Guilan Province.Iran Water Research 8(15): 229-233. Zhang Q, Liub D, Chenga S, Huanga X, 2016. Combined effects of runoff and soil erodibility on available nitrogen losses from sloping farmland affected by agricultural practices. Agricultural Water Management 176: 1–8. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,246 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,322 |