تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,022 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,493,713 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,219,931 |
پیشبینی احتمال تکرار دورههای خشکسالی و اثر آن بر پوشش گیاهی در استان گلستان | ||
جغرافیا و برنامهریزی | ||
مقاله 11، دوره 21، شماره 60، شهریور 1396، صفحه 179-196 اصل مقاله (3.68 M) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 07 | ||
نویسندگان | ||
امان اله فتح نیا1؛ سعید رجایی2؛ فرزانه برزو2 | ||
1عضو هیئت علمی دانشگاه رازی کرمانشاه | ||
2دانشجوی دکتری اقلیمشناسی، گروه جغرافیای دانشگاه رازی کرمانشاه. | ||
چکیده | ||
در این پژوهش با استفاده از دادههای ایستگاه گرگان بین سالهای 2010-1980 روند بارش بررسی شد. بهمنظور استخراج روند بارش از آزمونهای میانگین متحرک و من-کندال استفاده شد. همچنین بهوسیله شاخص SPI دورههای خشکسالی استخراج و احتمال رویداد هر یک از حالات مختلف ترسالی و خشکسالی با زنجیره مارکوف محاسبه شد. در ادامه بهوسیله تصاویر NOAA-AVHRR نوسانات پوشش گیاهی تحت تأثیر روند بارش بررسی و بهوسیله زنجیره مارکوف احتمال گذر هر یک از طبقات بررسی شد. نتایج نشان داد در میان سالهای 2007-2001 و 1994-1990 دوره ترسالی و سالهای 1986-1982 و 2010-2005 دوره خشکسالی رخ داده است. تحلیل شاخص خشکسالی روند بارش در این زمان را تأیید کرده و نشان داد سالهای 2005-2001 شرایط مرطوب و از سال 2005 شرایط خشکی حاکم بوده است. با توجه به ماتریس احتمالاتی مارکوف احتمال گذر خشکسالی شدید به خشکسالی شدید 6/0 و احتمال گذر از خشکسالی شدید به خشکسالی متوسط 13/0میباشد. با همین روند پوشش گیاهی نیمه متراکم از سال 1985 به مقدار 494479 هکتار تا سال 2000 به 380120 هکتار کاهش داشته است که کمترین مقدار در طی سالهای مورد مطالعه میباشد. از سال 2000 تا 2005 تراکم و مساحت پوشش گیاهی افزایش یافته، ولی تحت تأثیر خشکسالی اخیراٌ کاهش نشان میدهد و با احتمال 48/0 طبقه بدون پوشش گیاهی در شرایط خود باقی میماند. احتمال تبدیل مربوط به پوشش گیاهی ضعیف به زمین فاقد پوشش به مقدار 41/0 میباشد. بر این اساس احتمالاً 214060 هکتار به زمین فاقد پوشش گیاهی تبدیل شود. | ||
کلیدواژهها | ||
من-کندال؛ زنجیره مارکوف؛ NDVI؛ خشکسالی؛ گلستان | ||
مراجع | ||
ـ بریمنژاد، ولی و غلامرضا پیکانی (1383)، «تأثیر بهبود آبیاری در بخش کشاورزی بر افزایش سطح آبهای زیرزمینی»، فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال 12، شماره 47، صص 95- 69. حکیمیپور، ابوالقاسم (1376)، «تصمیمگیری در مدیریت، کاربرد فرضیه زنجیرههای مارکوف در تصمیمگیری مدیریت»، چاپ اول، انتشارات آستان قدس رضوی، مشهد. ـ زارعگاریزی؛ آرش، شیخواحدبردی، سعدالدینامیر و عبدالرسول سلمان ماهینی (1391)، «شبیهسازی مکانی-زمانی تغییرات گستره جنگل در آبخیز چهلچای استان گلستان با استفاده از مدل تلفیقی سلولهای خودکار و زنجیره مارکف»، فصلنامه تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، دوره 20، شماره 2(48)، صص 285-273. ـ زاهدی، مجید؛ ساریصراف، بهروز و جاوید جامعی (1386)، «تحلیل تغییرات زمانی- مکانی دمای منطقه شمال غرب ایران»، مجله جغرافیا و توسعه، شماره 10، صص 183 تا 198. ـ صادقینیا، علیرضا؛ حجازیزاده، زهرا؛ حمیدیانپور، محسن و راهبه پورسربندان (1392)، «برآورد احتمالات خشکسالی و ترسالی با استفاده از نمایه SPI و مدل زنجیره مارکف مطالعه موردی: تهران»، فصلنامه فضای جغرافیایی، دوره 13، شماره 43، صص 81-65. ـ عرب، داودرضا و حسین مهدیخانی (1384)، «گذار از مدیریت بحران بهسوی مدیریت ریسک، استراتژیهای مدیریت خشکسالی»، مجموعه مقالات اولین کنفرانس بینالمللی مدیریت جامع بحران در حوادث غیرمترقبه، تهران، صص 9-10. ـ عساکره، حسین (1387)، «بررسی احتمال تواتر و تداوم روزهای بارانی در شهر تبریز با استفاده از مدل زنجیره مارکوف»، فصلنامه تحقیقات منابع آب ایران، 4 (2): صص 56-46. ـ علیزاده، امین (1380)، «خشکسالی و ضرورت افزایش بهرهوری آب»، فصلنامه خشکی و خشکسالی کشاورزی، وزارت جهاد کشاورزی، شماره2: صص 8-3. ـ فتحنیا، اماناله (1389)، مدلسازی شاخص اختلاف گیاهی نرمال شده بر اساس فاکتورهای اقلیمی، راهنما منوچهر فرجزاده، رساله دکتری دانشگاه تربیت مدرس، ص 89. ـ فرجزاده، منوچهر (1383)، «بررسی راهکارهای کاهش اثرهای خشکسالی در کشور»، فصلنامه جنگل و مرتع، 62 ، صص 27-24. ـ مرید، سعید و مهنوش مقدسی (1384)، «حرکت از مدیریت بحران به مدیریت ریسک خشکسالی در آمریکا و اُفقهای کاری ما»، مجموعه مقالات اولین کنفرانس بینالمللی مدیریت جامع بحران آب در حوادث غیرمترقبه، 10-9 بهمن، تهران. -Gautam, M., (2006), “Managing drought in Sub-Saharan Africa: Policy perspectives”, IAAE Conference, Gold Coast, Queensland, Australia, 12-18 August.
-Gong, D., Shi, P., & He, X., (2002), “Regional difference in the response to temperature variation of northern spring vegetation NDVI”, Acta Geographica Sinica, 57 (5), PP.505-514.
-Holben, B.N., (1986), “Characteristics of maximum-value composite images from temporal AVHRR data”, Int. J. Remote Sensing, 7, PP.417-1434.
-Jensen, J.R., (2007), “Remote Sensing of the Environment: An Earth Resource Perspective”, Pearson Prentice Hall, P. 592.
-Koomen, E. Stillwell, J. Bakema, A. & Scholten, H.J., (2007), “Modelling Land-use Change, Progress andApplications”, Netherlands, Springer, P. 410.
-Li, X., Shi, P., (1999), “NOAA/NASA data-based research of NDVI variation of main types of vegetation in China, Chinese J. Botany.
-Li, X., Wang, Y., Li, K., (2000), “NDVI sensitivity to the variation of rainfall on a seasonal and interannual basis”, Acta Geographica Sinica (supplemental issue), PP.83-89.
-Maselli, F., & M. Chiesi, (2006), “Integration of multi-source NDVI data for the estimation of Mediterranean forest productivity”, Int. J. Remote Sensing, 27, PP.55-72.
-Mc Kee, T.B. Doesken, N.J. & Kleist, J., (1995), “Drought monitoring with multiple time scales”, Proceeding of the Ninth Conference on -Applied Climatology”, American Meteorology Society, Boston, PP: 233-236.
-Stow, D.A. & 23 others (2004), “Remote sensing of vegetation and land-cover change in arctic tundra ecosystems”, Remote Sensing of Environment, 89: 281-308.
-Wilhite, D.A., (2003), “Mmoving toward risk management: The need for global strategy”, P:18. http://www.nahrim.gov.my. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 741 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 554 |