تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,023 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,493,901 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,220,113 |
ارزیابی شدت فرسایش بادی با بهرهگیری از مدل IRIFR.E.A (بررسی موردی: دشت قهاوند همدان) | ||
جغرافیا و برنامهریزی | ||
مقاله 3، دوره 21، شماره 60، شهریور 1396، صفحه 43-60 اصل مقاله (1.36 M) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 00 | ||
نویسندگان | ||
علی رضا ایلدرمی1؛ مینا مرادی2 | ||
1استادیار گروه مهندسی آبخیزداری دانشکده محیط زیست و منابع طبیعی دانشگاه ملایر | ||
2کارشناس ارشد مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه ملایر. | ||
چکیده | ||
بیابانزایی در اثر شدت فرسایش بادی به معنی کاهش توان اکولوژیکی و بیولوژی زمین است که بهصورت طبیعی یا مصنوعی با فعالیت انسان رخ میدهد. تاکنون روشهای متنوع و زیادی جهت برآورد میزان فرسایش بادی در سراسر دنیا توسط کارشناسان مختلف ارائه شده است. بهدلیل منطبق نبودن مدلهای ارائه شده توسط کارشناسان سایر کشورها با شرایط اقلیمی ایران، در سال 1375 مدل تجربی IRIFR.E.A تدوین و ارائه گردید. لذا دشت قهاوند در استان همدان که تخریب منابع تولید در این چند دهه به آن چهرهای بیابانی داده است، جهت بررسی انتخاب گردید منطقه مورد مطالعه در زون سنندج-سیرجان و بهموازات زون زاگرس قرار گرفته و بهشدت دگرگون و فعالیت ماگماتیسم در آن حاصل شده است. هدف از این بررسی، ارزیابی شدت فرسایش بادی و تهیه نقشه آن با استفاده از مدل IRIFR.E.A است. ابتدا هفت واحد کاری ژئومورفولوژی بر اساس ویژگیهای، زمینشناسی، خاکشناسی، پوشش گیاهی و آب و هواشناسی کاربری اراضی تعیین گردید. سپس عوامل 9گانه مؤثر در فرسایش بادی بر پایه مدل مذکور در هفت واحد کاری ژئومورفولوژی، ارزشگذاری و مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصله نشان داد که بیشترین امتیاز مربوط به تغییر کاربری اراضی و پهنههای نمکی دانهریز یا پف کرده میباشد، و کمترین امتیاز مربوط به اراضی روستا است. همچنین با توجه به بررسیهای بهعمل آمده از کل منطقه مشخص شد که، 04/7 درصد از منطقه در کلاس فرسایشی کم، 59/23 درصد در کلاس فرسایش متوسط و 35/69 درصد در کلاس فرسایشی شدید و خیلی شدید قرار دارد. | ||
کلیدواژهها | ||
کلیدی: فرسایش بادی؛ واحد کاری ژئومورفولوژی؛ مدل IRIFR.E.A(اریفر)؛ دشت قهاوند | ||
مراجع | ||
ـ احمدی، حسن؛ اختصاصی، محمدرضا و نعمتا... همتی (1386)، «برآورد و مقایسه پتانسیل رسوبدهی فرسایش آبی و بادی با استفاده از مدلهای MPSIACK و IRIFR در مناطق نیمهخشک (مطالعه موردی حوضه آبخیز نعمتآباد بیجار»، مجله منابع طبیعی ایران، شماره60 (1)، صص11-1. ـ احمدی،حسن؛ اختصاصی، محمدرضا و گلکاریان، علی (1385)، « ارزیابی و تهیه نقشه بیابانزایی با استفاده از مدل مدالوس تغییریافته در منطقه فخرآباد-مهریز (یزد)، نشریه دانشکده منابع طبیعی، جلد 59، شماره 3، مهرماه 1385، صص532-519. ـ اختصاصی، محمدرضا؛ احمدی، حسن؛ باغستانی میبدی، ناصر؛ خلیلی، علی و فیضنیا، سادات (1376)، «بررسی کمی و کیفی فرسایش بادی و برآورد میزان رسوب، مطالعه موردی دشت یزد اردکان )»، مجله منابع طبیعی ایران، شماره50 (2)، صص 13-5. ـ اکبریان، محمد؛ کابلی، سیدحسن و نوازاله مرادی (1391)، «مقایسه عملکرد فرسایشهای آبی و بادی در تخریب اراضی مناطق خشک و نیمهخشک (مطالعه موردی: دشت جیحون شهرستان خمیر، استان هرمزگان)»، مجله منابع طبیعی ایران، شماره 65 (4)، صص 448-433. ـ پهلوانروی، احمد (1391)، «ارزیابی فرسایش و رسوبات بادی با استفاده از مدل IRIFR در منطقه زهک دشت سیستان»، جغرافیا و توسعه، شماره 10 (27)، صص140-127. ـ جواهری شیرازی، محمدعلی و مهرانگیز خوشبخت (1391)، «برآورد میزان فرسایش بادی در منطقه شرق کرخه با استفاده از مدلIRIFR »، اولین کنفرانس ملی راهکارهای دستیابی به توسعه پایدار، تهران، صص 142. ـ زهتابیان، غلامرضا؛ جوادی، محمدرضا؛ احمدی، حسن؛ آذرنیوند، حسین و احمد یزدانپناه (1386)، «ارزیابی وضعیت فعلی بیابانزایی و ارائه یک مدل منطقهای در حوضه آبخیز ماهان (با تأکید بر فرسایش آبی)»، مجله منابع طبیعی، دوره 60 ، شماره 2، صص419. ـ زهتابیان، غلامرضا؛ احمدی، حسن؛ اختصاصی، محمد رضا و جعفری، رضا (1381)، «تعیین شدت فرسایش بادی در منطقه کاشان با استفاده از مدل بیابانزایی»، مجله منابع طبیعی ایران، شماره55 (2)، صص 158-145. ـ سلیمانی، فرشاد (1394)، «بررسی روند تخریب اراضی در دشت گرمسار با استفاده از تصاویر لندست»، نشریهحفاظتوبهرهبرداریازمنابعطبیعی، جلد چهارم، شماره دوم، صص 157-169. ـ طهماسبی بیرگانی، علیمحمد؛ احمدی، حسن؛ رفاهی، حسینقلی و محمدرضا اختصاصی (1379)، «مقایسه پتانسیل رسوبدهی فرسایشهای آبی و بادی با استفاده از مدلهایMPSIACK و IRIFR در مناطق بیابانی ایران (مطالعه موردی حوضه آبخیز آب بخشاء کرمان)»، مجله منابع طبیعی ایران، شماره 53 (1)، صص 66-53. ـ کریمیان، مصطفی (1387)، «روند توسعه شوری و تخریب اراضی کشاورزی در منطقه شمسآباد استان قم»، علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، سال دوازدهم، شماره چهل و ششم (ب) ، زمستان 1387، صص691-683. ـ گلبابایی، حسین؛ خلیلپور، ابوالفضل و محمد طهماسبی (1383)، «شناسایی کانونهای بحرانی فرسایش بادی در استان تهران»، تحقیقات مرتع و بیابان ایران، شماره11 (3)، صص 274-255. ـ هاشمی، زهره؛ جوادی، محمدرضا و عباس میری (1390)، «بررسی شدت فرسایش بادی و پتانسیل رسوبدهی حاصل از آن با استفاده از مدل IRIFR در منطقه زهک استان سیستان و بلوچستان»،علوم و فنون منابع طبیعی، شماره6 (3)، صص 41-31. -Ahmadi, H. (2006), “Applied Geomorphology-Desert-Wind Erosion”, Tehran University Publications, PP. 474-475.
-Cornelis, W.M.; Gabriels, D. & Hartmann, R. (2004), “A parameterisation for the threshold shear velocity to initiate deflation of dry and wet sediment”, Geomorphology, 59(1), PP. 43-51.
-Dong, Z. & Liu, X., & Wang, X. (2002), “Aerodynamic roughness of gravel surfaces”, Geomorphology, 43(1), PP. 17-31.
-Jafari, M. (2009), “Evaluation the trend of desertification in Kashan”, M.Sc. Thesis, University of Tehran, P. 120 (In Persian).
-Refahi, H. (2004), “Wind erosion and its control”, University of Tehran, P. 320.
-Zhang, C.L.; Zou, X.Y.; Gong, J.R.; Liu, L.Y.& Liu, Y.Z. (2004), “Aerodynamic roughness of cultivated soil and its influences on soil erosion by wind in a wind tunnel”, Soil and Tillage Research, 75(1), 53-59Pp. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,072 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 941 |