تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,486,772 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,213,822 |
ارزیابی اثرات زیست محیطی فلزات سنگین آزاد شده از کانسار پورفیری مس – مولیبدن در منطقه هفت چشمه، شمال غرب ورزقان- آذربایجان شرقی | ||
دانش آب و خاک | ||
مقاله 22، دوره 27، شماره 2، مرداد 1396، صفحه 293-305 اصل مقاله (817.75 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
خدیجه پوررنجبری1؛ عبدالرضا واعظی هیر* 2؛ محمدرضا حسین زاده3 | ||
1دانشجوی کارشناسی ارشد | ||
2عضو هیات علمی گروه علوم زمین | ||
3دانشگاه تبریز | ||
چکیده | ||
کانسار پورفیری مس- مولیبدن هفتچشمه در 28 کیلومتری شمال غرب شهرستان ورزقان در استان آذربایجان شرقی واقع شده است. بهمنظور ارزیابی ویژگیهای هیدروژئوشیمیایی و غلظت برخی فلزات سنگین در منابع آب منطقه، تعداد 14 نمونه از آبهای زیرزمینی (چشمه و سطوح نشتی) و 10 نمونه از آب سطحی منطقه جمعآوری و غلظت کاتیونها و آنیونهای اصلی (Mg, Na, K, Ca, SO4, HCO3, CO3, Cl ) و نیز فلزاتZn, Pb, Mo, Cu درآنها تعیین شد. بررسیهای کیفی این نمونهها نشان داد بیشتر نمونههایی که از محدوده توده کانسار برداشته شده دارای pH پایین تر از 5 می باشد، که نشان دهنده آزاد شدن عناصر از سازندها و کانیها شده و کیفیت آب را از نظر مصارف شرب، کشاورزی و صنعتی پایین آورده است، اما با دور شدن از کانسار در جهت جریان، غلظت آلایندهها کم و کیفیت آب در منابع مذکور افزایش مییابند. غلظت Pb و Mo در نمونههای نزدیک کانسار (35 درصد نمونهها) بالاتر از حد استاندارد ولی غلظت Cu وZn در تمامی نمونهها پایینتر از حد استاندارد بود. مقادیر شاخص آلودگی فلزات سنگین (HPI) و شاخص فلزی (MI) نشان دادند که آب سطحی و زیرزمینی ایستگاههای نزدیک کانسار (30 درصد نمونهها) غیر قابل آشامیدن بوده و برای سلامتی انسان مضر میباشد. همبستگی غلظت فلزات Cu, Zn و Pb بهجز مولیبدن با pH منفی بوده و غلظت این فلزات سنگین در زهاب کانسار با کاهشpH افزایش یافت. نتیجه این تحقیق لزوم انجام مطالعات بررسی اثرات زیست محیطی این کانسار پیش از بهرهبرداری آن را نشان میدهد. | ||
کلیدواژهها | ||
شاخص آلودگی فلزات سنگین؛ شاخص فلزی؛ فلزات سنگین؛ ضریب همبستگی؛ هفت چشمه | ||
مراجع | ||
آزرم و میرزایی نوبری، 1372. گزارش اکتشاف معدنی- اکتشافات ژئوشیمیایی سیستماتیک ورقه 100000/1 ورزقان (شمال غرب اهر). سازمان زمین شناسی واکتشافات معدنی کشور. آفاقی آ، منوچهری م و افشاریان زاده م، 1371. نقشه زمین شناسی ورزقان 1:100000 ، سازمان زمین شناسی واکتشافات معدنی کشور. آقازاده ن، اصغریمقدم ا و کیمیایی ا، 1387. ارزیابی هیدروشیمیایی آبهای زیرزمینی منطقه سلماس و تعیین کیفیت برای مصارف مختلف. مجله پژوهشی دانشگاه اصفهان، جلد 34، شماره 5. پیری لیواری ح، واعظی ع، حسینزاده م، مظاهری ن و عبدلی ع، 1392. بررسی تأثیر باطلههای معدنی بر پارامترهای کیفی آبهای سطحی در محدوده معدن مس- مولیبدن پورفیری سونگون. هفدهمین همایش انجمن زمین شناسی ایران. دانشگاه شهید بهشتی. حسنپور ش، رسا ا، حیدری م، متکان ع و موید م، 1389. زمینشناسی، دگرسانی وکانیسازی در ذخیره مس – مولیبدن پورفیری "هفتچشمه". فصلنامه زمینشناسی ایران، سال 4. شماره 15. پاییز1389. صفحههای 15 تا 28. علیپور س، حسین زاده مر و موید م، 1392. بررسی دگرسانی و کانی سازی در منطقه هفت چشمه با نگرش خاص بر ژنز مولیبدنیت. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور. وثوق زاده و تدین اسلامی، 1353. گزارش اکتشافی و ژئوشیمیایی تفصیلی و نیمه تفصیلی مناطق شمال غرب اهر: بورملک، کیقال، سونگون و بالوجا. سازمان زمین شناسی واکتشافات معدنی کشور. مقیمی، ه.، 1385. هیدروژئوشیمی. انتشارات دانشگاه پیام نور. چاپ اول. Ameh E G and Akpah FA, 2011. Heavy metal pollution indexing and multivariatestatistical evaluation of hydrogeochemistry of River PovPov in Itakpe Iron- ore miningarea, Kogi State, Nigeria". Advancees in Applied Science Research. 2(1): 33-46.
Anonymous. 2011. Guidelines for drinking water quality. 4rd ed. CA: Retrieved from www.who.net.
Bably P, 2008. Evaluation of heavy metal pollution index for surface and springwater near limestone mining area of lower Himalayas. Scientist central miningresearch institute Dhanbad 826-001, India.
Gokmen T, Tugba K and Alper B, 2008. Groundwater quality and hydrogeochemical properties of Torbalı Region, Izmir, Turkey. Environ Monit Assess. 146:157–169.
Hem J, D and Durum W H, 1973. Solubility and occurrence of lead in surface water. Am.Water Works Assoc. J. 65, 562–568.
Ibeneme S, 2013. Hydrogeochemical Study of Surface Water Resources of Orlu. Southeastern Nigeria.International Journal of Water Resources and Environmental Engineering.
Keskin, T. & Toptaş, E., 2012. Heavy Metal Pollution In The Surrounding Ore Deposits And Mining Activity: A Case Study From Koyulhisar (Sivas-Turkey) Environ Earth Science 67, 859-866.
Millu V, Leroy JL, Priffert C, 2002. Water contamination downstream from a copper mine in the Apuseni Mountain, Romania. Journal of Environmental geology 42. Pp 773-782.
Shiguo X U, Changwu Y U and Yoshinari H, 2010. Migration Behavior of Fe, Cu, Zn, and Mo in Alkaline Tailings from Lanjiagou Porphyry Molybdenum Deposits, Northeast China. Memoirs of the Faculty of Engineering, Kyushu University.
Sundaray SK, Nayak B and Bhatta D, 2009. Environmental studies on river water quality with reference to suitability for agricultural purposes: Mahanadi river estuarine system, India – a case study. Environ Monit. Assess.
Tamasi G, Cini R, 2004. Heavy metals in drinking waters from Mount Amiata (Tuscany, Italy). Possible risks from arsenic for public health in the Province of Siena, Science of the Total Environment.
White D E, 1968. Environments f generation of some base-metal ore deposits; econ. Geol., v. 63, p. 301-335.
Anonymous. 2011. Guidelines for drinking water quality. 4rd ed. CA: Retrieved from www.who.net.
Wilcox L, 1955. Classification and Use of Irrigation Waters. US Department of Agriculture. Cire.969, Washington D.C. USA.19 p.
Wojtowicz J A. 1998. A Revised and Updated Saturation Index Equation. Journal of the Swimming Pool and Spa Industry, Volume 3 Number 1. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,171 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 869 |