تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,486,401 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,213,594 |
مقایسه کارآیی روشهای TOPSIS، AHP و ریشه دوم در تعیین اولویت کشت گندم، جو و ذرت تحت آبیاری بارانی در دشت مغان | ||
دانش آب و خاک | ||
مقاله 4، دوره 27، شماره 2، مرداد 1396، صفحه 45-59 اصل مقاله (569.55 K) | ||
نویسندگان | ||
جواد سیدمحمدی* 1؛ علیاصغر جعفرزاده2؛ فریدون سرمدیان3؛ فرزین شهبازی4؛ محمدعلی قربانی5 | ||
1گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز | ||
2استاد گروه مهندسی علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز | ||
3استاد گروه مهندسی علوم خاک، دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران | ||
4عضو هیات علمی دانشگاه تبریز | ||
5دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز | ||
چکیده | ||
روشهای تاپسیس و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی در تحقیق مدیریت پایدار و استفاده مناسب خاک مهم بوده که در دهه اخیر به سرعت توسعه یافتهاند. در تحقیق حاضر اینها و روش ریشه دوم برای تعیین اولویت کشت گندم، جو و ذرت در 12000 هکتار از دشت مغان و با مطالعه 167 خاکرخ استفاده شده است. پس از نمونهبرداری و تجزیه نمونهها، مقادیر مربوط به بافت خاک، ذرات درشتتر از شن، عمق خاک، آهک، گچ، AWC، pH، OC، CEC، EC، ESP، فسفر و پتاسیم قابل دسترس، شیب، سیلگیری، زهکشی و اقلیم منطقه با اعمال ضرایب وزنی در واحدهای اراضی استخراج گردید. علاوه بر ردهبندی خاکها نهایتاً 8 ویژگی عمق خاک، آهک، گچ، pH، EC، ESP، شیب و اقلیم جهت محاسبات تعیین اولویت کشت انتخاب شدند. برای انتخاب ویژگیهای مؤثر بر تولید محصولات در روشهای تعیین اولویت، تجزیه به مؤلفههای اصلی و فاصله اقلیدسی استفاده و وزنهای معیارها بر اساس روش ماتریس مقایسه زوجی تعیین گردیدند. در هر سه روش اولویت کشت تمام واحدهای اراضی به جز واحدهای 13 و 16 بهعلت محدودیت pH، به محصولات جو، گندم و ذرت اختصاص یافت. برای بررسی تفاوت بین روشها از تجزیه واریانس چند متغیره استفاده و نتایج بیانگر اختلاف معنیدار هر سه روش در سطح احتمال 5 درصد است. در روش تاپسیس میانگین امتیاز محصولات جو، گندم و ذرت به ترتیب 390/0، 381/0، 229/0، در ریشه دوم 380/0، 353/0، 267/0 و در فرآیند تحلیل سلسله مراتبی 341/0، 337/0، 322/0 محاسبه و مقایسه میانگین امتیازهای محصولات با آزمون LSDنشاندهنده دقت بالاتر روش تاپسیس نسبت به دو روش دیگر بوده و دلیل آن ماهیت مقایسه توأم فاصله گزینه (محصول) از ایدهآل مثبت و منفی، استانداردسازی دادهها به روش نرم اقلیدسی و همچنین استفاده از معادلات و ماتریسهای ریاضی و وزنهای مناسب میباشد. | ||
کلیدواژهها | ||
آبیاری بارانی، اولویت کشت، ریشه دوم، دشت مغان، AHP؛ TOPSIS | ||
مراجع | ||
جعفرزاده عا، نیشابوری م و ممتاز ح، 1385. ارزیابی کیفی تناسب اراضی یخفروزان اهر برای برخی از گیاهان زراعی متداول کشت در منطقه. دانش کشاورزی، جلد 16، شماره 3، صفحههای 67 تا 81. روشنعلی م و ذاکری م، 1391. سنجش تناسب اراضی بر اساس عناصر اقلیمی برای کشت کلزا با استفاده از مدل TOPSIS (مطالعه موردی: استان مازندران). پژوهشهای بومشناسی شهری، جلد 3، شماره 6، صفحههای 67 تا 80. سرمدیان ف و کشاورزی ع، 1390. بررسی کارایی نظریه مجموعههای فازی در ارزیابی تناسب اراضی برای گندم آبی در استان قزوین با استفاده از روشهای فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و رگرسیون چند متغیره. تحقیقات آب و خاک ایران، جلد 42، شماره 2، صفحههای 199 تا 207. طالعجنکانلو ع، طالعی م و کریمی م. 1394. ارزیابی تناسب اراضی مسکونی به روش فازی TOPSIS-OWA گروهی. علوم و فنون نقشهبرداری، جلد 4، شماره 4، صفحههای 29 تا 45. طالعی م، سلیمانی ح و فرجزادهاصل م، 1393. ارزیابی تناسب اراضی برای کشت گندم دیم بر مبنای مدل فائو و با استفاده از تکنیک تلفیقی Fuzzy-AHP-OWA در محیط GIS (مطالعه موردی: میانه). آب و خاک، جلد 28، شماره 1، صفحههای 139 تا 156. غیبی من، اسدی ف و طهرانی م، 1393. راهنمای مدیریت تلفیقی حاصلخیزی خاک و تغذیه ذرت. انتشارات مؤسسة تحقیقات خاک و آب، 55 صفحه. مشیری ف، شهابی ع، کشاورز پ، طهرانی م، خوگر ز، فیضیاصل و، غیبی م، اسدی رحمانی ه و سعادت س، 1393الف. دستورالعمل مدیریت تلفیقی حاصلخیزی خاک و تغذیه جو. انتشارات مؤسسة تحقیقات خاک و آب، 64صفحه. مشیری ف، طهرانی م، شهابی ع، کشاورز پ، خوگر ز، فیضیاصل و، اسدی رحمانی ه، سماوات س، سدری م، رشیدی ن، سعادت س و خادمی ز، 1393ب. دستورالعمل مدیریت تلفیقی حاصلخیزی خاک و تغذیه گندم. انتشارات مؤسسة تحقیقات خاک و آب، 88 صفحه. میرزایی م، سلمانماهینی ع و میرکریمی س، 1393. مکانیابی محل دفن زباله با به کارگیری فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و TOPSIS (مطالعه موردی: شهرستان گلپایگان). محیط زیست طبیعی، منابع طبیعی ایران، جلد 67، شماره 1، صفحههای105تا119. نسترن م، ابوالحسنی ف و ایزدی م، 1389. کاربرد تکنیک تاپسیس در تحلیل و اولویتبندی توسعه پایدار مناطق شهری (مطالعه موردی مناطق شهری اصفهان). جغرافیا و برنامهریزی محیطی، جلد 21، شماره 38، صفحههای 83 تا 100. Aghajani Mir M, Taherei Ghazvinei P, Sulaiman NMN, Basri NEA, Saheri S, Mahmood NZ, Jahan A, Begum RA and Aghamohammadi N, 2016. Application of TOPSIS and VIKOR improved versions in a multi criteria decision analysis to develop an optimized municipal solid waste management model. Journal of Environmental Management 166:109-115. Anonymous, 1979. Soil Survey Investigations for Irrigation. FAO Soils Bulletin No. 42. FAO, Rome. 188p. Anonymous, 2006. Crop Evapotranspiration (Guidelines for Computing Crop Water Requirements), FAO Irrigation and Drainage Paper, No. 56, 333p. Anonymous, 2012a. Crop Yield Response to Water. FAO Irrigation and Drainage Paper No. 66, 519p. Anonymous, 2012b. Field Book for Describing and Sampling Soils, Version 3, Natural Resources Conservation Service, National Soil Survey Center, Lincoln, NE. Anonymous, 2012c. Global Agroecological Zones, Version 3, IIASA, Laxenburg, Austria and FAO, Rome, Italy, 196p. Anonymous, 2012d. Java Newhall (Soil Climate) Simulation Model (jNSM). United State Department of Agriculture, Natural Resources Conservation Service. http://soils.usda.gov/technical/classification/jNSM/index.html). Anonymous, 2014. Keys to Soil Taxonomy, 12th edition, United State Department of Agriculture, National Soil Survey Center. Natural Resources Conservation Service. Bilbao-Terol A, Arenas-Parra M, Cañal-Fernández V and osé Antomil-Ibias J, 2014. Using TOPSIS for assessing the sustainability of government bond funds. Omega 49:1–17. Dasheng W, Xue F and QingQing W, 2011. The research of evaluation for growth suitability of Carya Cathayensis Sarg. based on PCA and AHP. Procedia Engineering 15:1879-1883. Elaalem M, 2010. The application of land evaluation techniques in Jeffara Plain in Lybia using fuzzy methods. Ph.D thesis, University of Leicester. Elaalem M, Comber A and Fisher P, 2010. Land evaluation techniques comparing fuzzy AHP with TOPSIS methods. 13th AGILE International Conference on Geographic Information Science Guimarães, Portugal, Pp. 1-8. Jafarzadeh AA and Abbasi G, 2006. Qualitative land suitability evaluation for the growth of onion, potato, maize and alfalfa on soils of the Khalatpushan research station. Biologia, Bratislava 19: 349- 352. Kylili A, Christoforou E, Fokaides PA and Polycarpou P, 2016. Multicriteria analysis for the selection of the most appropriate energy crops: the case of Cyprus. International Journal of Sustainable Energy 35(1): 47–58. Masoumi I, Naraghi S, Rashidi-nejad F and Masoumi Sh, 2014. Application of fuzzy multi-attribute decision-making to select and to rank the post-mining land use. Environmental Earth Sciences 72(1):221-231. Moreno J and Francisco S, 2007. Applicability of knowledge-based and fuzzy theory-oriented approaches to land suitability for upland rice and rubber, as compared to the farmer's perception: A case study of Lao PDR, Msc Thesis, ITC, Netherlands. Mosadeghi R, Warnken J, Tomlinson R, Mirfenderesk H, 2015. Comparison of Fuzzy-AHP and AHP in a spatial multi-criteria decision making model for urban land-use planning. Computers, Environment and Urban Systems 49:54-65. Opricovic S and Tzeng GH, 2004. Compromise solution by MCDM methods: A comparative analysis of VIKOR and TOPSIS. European Journal of Operational Research 156:445-455. Pettit CJ, Klosterman RE, Delaney P, Whitehead AL, Kujala H, Bromage A, Nino-Ruiz M, 2015. The online what if? Planning support system: a land suitability application in Western Australia. Applied Spatial Analysis and Policy 8(2): 93-112. Prakash TN, 2003. Land suitability analysis for agricultural crops: a fuzzy multi-criteria decision making approach. Msc Thesis, ITC, Netherland. Saaty T and Vargas LG, 2001. Models, Methods, Concepts and Applications of the Analytic Hierarchy Process. Kluwer Academic, 160p. Saaty T, 2008. Decision making with the analytic hierarchy process. International Journal of Services Sciences 1:83-98. Shahbazi F, Jafarzadeh AA, Sarmadian F, Neyshaboury MR, Oustan Sh, Anaya-Romero M and De la Rosa D, 2009. Suitability of wheat, maize, sugar beet and potato using MicroLEIS DSS software in Ahar Area, North-West of Iran. American-Eurasian Journal of Agricultural & Environmental Sciences 5(1): 45-52. Sys C, Van Ranset E, Debaveye J and Beernaert F, 1993. Land Evaluation: Crop Requirements. International Training Center for Post Graduate Soil Scientist, Ghent University, Ghent. Tuan Nguyen T, Verdoodt A, Tran VY, Delbecque N, Tran TC, Van Ranst E, 2015. Design of a GIS and multi-criteria based land evaluation procedure for sustainable land-use planning at the regional level. Agriculture, Ecosystems and Environment 200: 1-11. Wang J, 2012. Geometric Structure of High-Dimensional Data and Dimensionality Reduction. Higher Education Press, Beijing and Springer-Verlag Berlin Heidelberg. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 23,290 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,562 |