تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,487,328 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,214,172 |
شناسایی الگوهای همدید بارشهای شدید تابستانه در سواحل جنوبی دریای خزر | ||
جغرافیا و برنامهریزی | ||
مقاله 2، دوره 21، شماره 59 - شماره پیاپی 2، اردیبهشت 1396، صفحه 23-39 اصل مقاله (722.98 K) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 6 | ||
نویسندگان | ||
مسعود جلالی1؛ علی شاهبایی2؛ وهاب کمریان2 | ||
1دانشگاه زنجان کشور ایران شهر زنجان | ||
2دانشگاه زنجان کشورایران شهر زنجان | ||
چکیده | ||
در تحقیق حاضر تلاش شد در چارچوب روش محیطی به گردشی، الگوهای همدید ایجادکننده بارشهای شدید تابستانه در سواحل جنوبی دریای خزر شناسایی شود. بدین منظور با استفاده از آمار بارش روزانه 40 ایستگاه سینوپتیک و کلیماتولوژی منطقه برای دوره 20 ساله 1991 تا 2010 و به وسیله روش صدک، 29 روز دارای بارش بیش از 15 میلیمتر که حداقل در 30 درصد ایستگاههای منطقه رخ داده بودند بهعنوان روز دارای بارش شدید شناسایی شدند. با استفاده از روشهای تحلیل عاملی و تحلیل خوشهای 3 الگوی همدید بهعنوان عوامل ایجاد بارش در این 29 روز بهدست آمد که الگوی اول 3/48 درصد، الگوی دوم 30 درصد و الگوی سوم 7/21 درصد از روزهای بارش شدید منطقه مورد مطالعه را بهخود اختصاص دادهاند. بهمنظور تحلیل همدید این الگوها از نقشههای فشار تراز دریا (Slp)، تراز 500 هکتوپاسکال، اُمگا (حرکات قائم جو)، تاوایی و جریانات رطوبتی تراز 850 هکتوپاسکال مربوط به دو روز قبل از هر بارش تا روز بارش استفاده شد و در نهایت مشخص شد عامل اصلی وقوع بارشهای تابستانه در سواحل دریای خزر نفوذ سامانه پرفشار و در پی آن شکلگیری جریانات خنک و مرطوب شمالی در سواحل جنوبی دریای خزر و همچنین وقوع همرفت گسترده در منطقه میباشد. هر سه الگو بر وقوع این شرایط تأکید دارند و تفاوت آنها در محل استقرار سامانه پرفشار و در نتیجه تعداد روزهای بارشی و شدت بارش میباشد. | ||
کلیدواژهها | ||
بارش شدید؛ تحلیل خوشهای؛ الگوی جوّی؛ شاخص اُمگا؛ تاوایی نسبی؛ سواحل جنوبی دریای خزر | ||
مراجع | ||
امیدوار، کمال؛ صفرپور، فرشاد؛ محمودآبادی، مهدی و سعید الفتی (1389)، «تحلیل همدیدی اثرهای سردچال در وقوع بارشهای شدید نواحی مرکز و جنوب غرب ایران»، مدرس علوم انسانی- برنامهریزی و آمایش فضا، شماره 4، صص 189-161. ـ حمیدیانپور، محسن؛ علیجانی، بهلول و علیرضا صادقینیا (1389)، «شناسایی الگوهای همدیدی بارشهای شدید شمال شرق ایران»، مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، شماره اول، صص 16-1. ـ خوشاخلاق، فرامرز؛ قنبری، نوذر و جعفر معصومپور سماکوش (1387)، «مطالعه اثرات نوسان اطلس شمالی بر رژیم بارش و دمای سواحل جنوبی دریای خزر»، پژوهشهای جغرافیای طبیعی، شماره 66، صص 70-57. ـ سلیقه، محمد و علیرضا صادقینیا (1389)، «بررسی تغییرات مکانی پرفشار جنب حاره در بارشهای تابستانه نیمه جنوبی ایران»، جغرافیا و توسعه، شماره 17، صص 98-83. ـ عربی، زهرا (1385)، «تحلیل سینوپتیکی بارندگی دوره 21 تا 26 تیرماه 1387 در ایران»، پژوهشهای جغرافیایی، شماره 56، صص 15-1. ـ عزیزی، قاسم؛ علی حنفی (1389)، «برآورد حداکثر بارش محتمل (PMP) حوضه آجیچای به روش سینوپتیکی»، مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، شماره 2، صص 71-51. ـ عزیزی، قاسم؛ نیری، معصومه و شیما رستمی جلیلیان (1388)، «تحلیل سینوپتیک بارشهای سنگین در غرب کشور، مطالعه موردی بارش دوره 7-14 مارس 2005، 16 تا 24 اسفند 1385»، فصلنامه جغرافیای طبیعی، شماره 4، صص 13-1. ـ عزیزی، قاسم و زهرا صمدی (1386)، تحلیل الگوی سینوپتیکی سیل 28 مهرماه 1382 استانهای گیلان و مازندران»، پژوهشهای جغرافیایی، شماره 60، صص 74-61. ـ علیجانی، بهلول؛ جعفرپور، زینالعابدین ؛ علیاکبری بیدختی، عباسعلی و عباس مفیدی (1386)، «تحلیل سینوپتیکی الگوهای گردشی بارشهای موسمی جولای 1994 در ایران»، نشریه علوم جغرافیایی، شماره 10، صص 38-7. ـ جانباز قبادی، غلامرضا؛ مفیدی، عباس و آذرزرین (1390)، «شناسایی الگوهای همدید بارشهای شدید زمستانه در سواحل جنوبی دریای خزر»، جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، شماره 42، صص 40-23. ـ کاویانی، محمدرضاو بهلول علیجانی (1386)، «مبانی آب و هواشناسی»، چاپ سیزدهم، تهران، سمت. ـ محمدی، بختیار و ابوالفضل مسعودیان (1389)، «تحلیل همدید بارشهای سنگین ایران»، جغرافیا و توسعه، شماره 19، صص 70-47. ـ مفیدی، عباس؛ زرین، آذر و غلامرضا جانبازقبادی (1386)، «تعیین الگوی همدیدی بارشهای شدید و حدّی پاییزه در سواحل جنوبی دریای خزر»، مجله فیزیک زمین و فضا، دوره 33، شماره 3، صص 154-131. -Lana, A.; Campains, J.; Genoves, A.; Jansa, A. (2007), “Atmospheric patterns for heavy rain events in the Balearic Islands”, Aadv. Geosci, V. 12, PP. 27-32. -Maddox, R.A.; Chappell, C.F.; Hoxit, L.R. (1979), “Synoptic and Meso Scale Aspects of Flash Flood Events”, Bull.Amer, Meteor, Soc, 60, PP. 115-123. -Munoz, D.S. (2006), “Diagnosis and Numerical Simulations of a Heavy Rain Event in the Western Mediterranean Basin”, Advances in Geosciences, Vol. 7, PP.105-108. -Yufu, G.; Wang, J.; Zhao, Y. (2004), “Numerical Simulation Of The 1999 Yangtze River Valley Heavy Rainfall Including Sensitivity Experiments with Different SSTA”, Advances in Atmospheric Sciences, Vol. 21, No. 1, PP. 23 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,078 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 822 |