تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,485,515 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,213,060 |
شالبافی در جامعۀ ایران؛ بررسی تحولات تجارت شال در عصر قاجار (1209- 1344هـ .ق/1795-1925م) | ||
فصلنامه تاریخ نامه ایران بعد از اسلام | ||
مقاله 3، دوره 7، شماره 13، مهر 1395، صفحه 81-110 اصل مقاله (354.03 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 4 | ||
نویسندگان | ||
عادل شعبانی مقدم* 1؛ مرتضی دهقان نژاد2 | ||
1دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه اصفهان | ||
2استاد گروه تاریخ دانشگاه اصفهان | ||
چکیده | ||
چکیده از مهمترین صنایع دورۀ قاجار، صنعت شالبافی بود. ابریشم و پشم ایران افزون بر کاربرد در تولید انواع قالی و پارچۀ ابریشمی، در بافت محصولی به نام شال استفاده میشد. با تثبیت دولت قاجار و حمایت برخی از دولت مردان، شالبافی به صنعتی مهم و با ارزش تبدیل شد. شهرهای کرمان، مشهد و کاشان به تدریج به مراکز شالبافی تبدیل گشته و نقش مهمی در رشد و بالندگی این صنعت ایفا کردند. همزمان با گسترش صنعت شال در کشور، این کالا علاوه بر اهمیت سیاسی و اجتماعی، از جنبههای اقتصادی و تجاری نیز جایگاه ویژهای پیدا کرد؛ تا آنجا که میتوان در پژوهشی مستقل این مسائل را مورد واکاوی قرار داد. شناخت سیر تحولات تجارت صنعت شال، همان امری است که این پژوهش در نظر دارد با مطالعات کتابخانهای و مراجعه به اسناد کنسولی بجای مانده از دورۀ قاجاریه و نیز به روش توصیفی- تحلیلی به آن پاسخ دهد. مسائل محوری مقاله دو مورد است: اولاً ویژگیها و کاربرد شال در جامعۀ ایران عصر قاجار چیست؟ و مهمتر آنکه وضعیت تجارت این کالا در دورۀ قاجار چگونه بوده است؟ دستاورد پژوهش نشان از آن دارد که در جامعۀ ایران از شال استفادههای متنوعی میشده و دارای کاربد های فراوانی بوده است. همچنین با گسترش صنعت شالبافی در کشور، تجارت آن نیز در دستور کار دولت قاجار قرار گرفت و صادرات آن در کنار دیگر محصولات آغاز به کار کرد. | ||
کلیدواژهها | ||
واژگان کلیدی: شالبافی؛ تجارت؛ جامعه؛ کرمان؛ قاجار | ||
مراجع | ||
- آبراهامیان، یرواند (1390)، ایران بین دو انقلاب، ترجمه احمد گل محمدی و محمد ابراهیم فتاحی، چاپ هجدهم، تهران، نشر نی. - آدمیت، فریدون و ناطق، هما (1356)، افکار اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در آثار منتشر نشده دوران قاجار، تهران، آگاه. - ا. اولیویه (1371)، سفرنامه اولیویه، ترجمه محمد طاهر میرزا، تصحیح غلامرضا ورهرام، تهران، اطلاعات. - اعتمادالسلطنه، محمد حسن خان (1367)، مرآت البلدان، به کوشش عبدالحسین نوایی و میرهاشم محدث، جلد 1-2، تهران، دانشگاه تهران. - بارتولد، و. (1308)، تذکره جغرافیائی بارتولد، ترجمه حمزه سردادور(طالب زاده)، تهران، چاپخانه اتحادیه تهران. - براون، ادوارد گرانویل (1381)، یک سال در میان ایرانیان، ترجمه مانی صالحی علامه، تهران، نشر ماه ریز. - بروگش، هینریش (1374)، در سرزمین آفتاب، ترجمه مجید جلیلوند، تهران، مرکز. - بیکر، پاتریشیا (1385)، منسوجات اسلامی، ترجمۀ مهناز شایسته فر، تهران، موسسه مطالعات هنر اسلامی. - بیگدلی، علی و صحت منش، رضا (بهار 1394)، « شالبافی کرمان در دوره قاجار(1296-1209)»، فصلنامه پژوهشهای تاریخی دانشگاه اصفهان، سال هفتم، شماره اول، صص1-18. - پولاک، یاکوب ادوارد (1368)، سفرنامه پولاک(ایران و ایرانیان)،ترجمه کیکاووس جهانداری، چاپ دوم، تهران، خوارزمی. - جمالزاده، محمد علی (1915)، گنج شایگان(اوضاع اقتصادی ایران)، برلین، کاوه. - خانیکوف، نیکولای ولادیمیروویچ (1375)، سفرنامه خانیکوف، مترجمان اقدس یغمائی و ابوالقاسم بیگناه، مشهد، آستان قدس رضوی. - دالمانی، هانری رونه (1335)، سفرنامه از خراسان تا بختیاری، ترجمه محمدعلی فره وشی، تهران، امیرکبیر. - دروویل، گاسپار (1365)، سفر در ایران، ترجمه منوچهر اعتماد مقدم، چاپ سوم، تهران، شباویز. - دلاواله، پیترو (1370)، سفرنامه پیترو دلاواله، ترجمۀ شجاعالدین شفا، چاپ دوم، تهران، علمی و فرهنگی. - رزاقی، ابراهیم (1367)، اقتصاد ایران، تهران، نشر نی. - روششوار، ژولین دو (1378)، خاطرات سفر ایران، ترجمۀ مهران توکلی، تهران، نشر نی. - سایکس، سرپرسی (1363)، سفرنامه ژنرال سرپرسی سایکس یا ده هزار میل در ایران، ترجمه حسین سعادت نوری، تهران، لوحه. - سعیدی سیرجانی، علی اکبر (1383)، وقایع اتفاقیه، چاپ چهارم، تهران، آسیم. - سولتیکف، الکسیس (1365)، مسافرت به ایران، ترجمۀ محسن صبا، چاپ دوم، تهران، علمی و فرهنگی. - سیاح، محمد علی (2536)، خاطرات حاج سیاح یا دوره خوف و وحشت، تصحیح سیف الله گلکار، چاپ دوم، تهران، امیرکبیر. - سیف، احمد (1373)، اقتصاد ایران در قرن نوزدهم، تهران، چشمه. - شیل، لیدی مری (1368)، خاطرات لیدی شیل، ترجمه حسین ابوترابیان، چاپ دوم، تهران، نشر نو. - عطائی، عبدالله (بهار 1387)، «رساله در فن شالبافی نوشته حاجی مختار شاه کشمیری»، مجله میراث ملل، دوره جدید، سال ششم، شماره اول، صص 393-412. - عیسوی، چارلز (1362)، تاریخ اقتصادی ایران عصر قاجار(1215-1332ق)، ترجمۀ یعقوب آژند، تهران، گستره. - فلاندن، اوژن (1324)، سفرنامه اوژن فلاندن به ایران در سال های 1840-1841، ترجمه حسین نور صادقی، چاپ دوم، تهران، چاپخانه روزنامه نقش جهان. - فوران، جان (1390)، مقاومت شکننده: تاریخ تحولات اجتماعی ایران از سال 1500 میلادی مطابق با 879 شمسی تا انقلاب، ترجمه احمد تدین، چاپ یازدهم، تهران، خدمات فرهنگی رسا. - کرزن، جورج ناتانیل (1380)، ایران و قضیۀ ایران، ترجمۀ غلامعلی وحید مازندرانی، 2 جلد، چاپ پنجم، تهران، علمی و فرهنگی. - کلانتر ضرابی، عبدالرحیم (1341)، تاریخ کاشان(مرآت القاسان)، به کوشش ایرج افشار، چاپ دوم، تهران، فرهنگ ایران زمین. - مستوفی، عبدالله (1384)، شرح زندگانی من یا تاریخ اجتماعی و اداری دورۀ قاجاریه، جلد 1-2-3، چاپ پنجم، تهران، زوار. - مهدوی، اصغر و افشار، ایرج (1380)، اسناد تجارت ایران در سال 1287 قمری، تهران، علمی و فرهنگی. - وزیری کرمانی، احمدعلی خان (1385)، جغرافیای کرمان، تصحیح محمد ابراهیم باستانی پاریزی، چاپ پنجم، تهران، نشر علمی. - ویلز (1368)، ایران در یک قرن پیش(سفرنامه دکتر ویلز)،ترجمۀ غلامحسین قراگوزلو، تهران، اقبال. - No.4162 Annual Series Diplomatic and Consular Reports. Persia. REPORT FOR THE YEAR 1907-8 ON THE TRADE OF KHORASAN. Edited at Foreign Office and Board of Trade. Reference to Previous Report Annual Series No 4006.
- No.1429 Annual Series Diplomatic and Consular Reports. Persia. REPORT FOR THE YEAR 1893-4 ON THE TRADE OF THE DISTRICT OF THE CONSULATE GENERAL AT MESHED. Edited at Foreign Office and Board of Trade. Reference to Previous Report Annual Series No 1268.
- No.2921 Annual Series Diplomatic and Consular Reports. Persia. REPORT ON THE TRADE OF KHORASSAN FOR THE YEAR 1901-2 by Laeutenant-Colonel T.F Whyte Acting British Consul General at MESHED. Edited at Foreign Office and Board of Trade. Reference to Previous Report Annual Series No 2533. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,154 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 661 |