تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,021 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,491,773 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,218,527 |
بازپژوهی فقهی حق اختصاص و دامنة آن | ||
مطالعات حقوق تطبیقی معاصر | ||
مقاله 3، دوره 7، شماره 12، فروردین 1395، صفحه 51-83 اصل مقاله (293.76 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسنده | ||
اردوان ارژنگ | ||
دانشگاه آیت الله حائری میبد | ||
چکیده | ||
سلطه بهجز مفهوم مالکانه، گاهی بر حق مانند حق اختصاص و اولویت اطلاق میشود. این حق به مواردی تعلق میگیرد که مالیت شرعی یا عرفی نداشته یا اینکه مالک ندارند. مالکیت بر اشیا و تحقق مالیت در اشیا ازجمله شروط صحت معاملات است. در برخی موارد شیئی مال بهشمار نمیرود یا فرد نسبت به آن مالکیت ندارد، اما معاملۀ آن صحیح است و ثمن پرداخت میشود. ثمن در مقابل آن شیءِ بدون مالک و یا فاقد مالیت قرار نمیگیرد، بلکه در برابر حق اختصاص است. افزون بر این، صغرای مطلب که برخی اشیا به دلیل نداشتن منفعتْ فاقد مالیت بودهاند، مناقشهبرانگیز است؛ چراکه بسیاری از همان اشیا امروزه به مدد فکر بشر و فناوریهای نوین، قابلیت تبدیل به مواد مفید و بلکه ضروری برای زندگی آدمیان و محیط زیست تمام موجودات را پیدا کرده است. در منابع فقهی، نص صریحی بر اثبات چنین حقی در اشیا نجسالعین نیست. از نقد و تحلیل مفاد ادلۀ بیعِ اعیان نجس و نیز سیرۀ عقلا و همچنین ادلۀ دیگر، این حق و (بلکه فراتر از آن) مالکیت ثابت میشود، اما در سایر موارد متعلقِ حق اختصاص، ادلۀ معتبر و صریح وجود دارد. بر جواز و روایی این حق، احکام شرعی از قبیل صحت بیع، جواز ارثبری و روایی وصیت، همانند سایر موارد مالکیتدار و واجد مالیت، متفرع و مترتب میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
اولویت؛ حق اختصاص؛ سلطه؛ عین نجس؛ مالکیت؛ مالیت | ||
مراجع | ||
فارسی
ب) عربی
هاشمی شاهرودی، محمود و جمعی از پژوهشگران (1423)، موسوعه الفقه الاسلامی طبقا مذهب اهل بیت (ع)، چاپ اول، ج1و7 ، قم: مؤسسۀ دایرهالمعارف فقه اسلامی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,312 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,478 |