تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,489,185 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,216,864 |
تغییرات زمانی و مکانی تراز آبزیرزمینی دشت قروه و دهگلان و رابطه آن با خشکسالی | ||
دانش آب و خاک | ||
مقاله 12، دوره 26، شماره 3 بخش 2، آذر 1395، صفحه 143-155 اصل مقاله (733.02 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
فریده عباسی1؛ مریم آذرخشی* 2؛ کامران چپی3؛ مهدی بشیری2 | ||
1دانشجوی کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تربت حیدریه | ||
2استادیار دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تربت حیدریه | ||
3استادیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان | ||
چکیده | ||
در سالهای اخیر پدیده خشکسالی باعث کاهش شدید آبهای سطحی در دشت قروه و دهگلان شده است. این امر موجب افزایش بهرهبرداری از منابع آبزیرزمینی و تشدید افت سطح ایستابی سفرههای این دشت گردیده است. هدف از این پژوهش بررسی واکنش آبهای زیرزمینی دشت قروه و دهگلان نسبت به وقوع خشکسالیها و ترسالیها و نیز میزان همبستگی بین آنهاست. ابتدا مشخصههای خشکسالی هواشناسی و هیدروژئولوژیکی بهترتیب با استفاده از شاخص بارش استاندارد شده (SPI) و شاخص منبع آبزیرزمینی (GRI)محاسبه شد. سپس ضریب همبستگی بین شاخص SPI و GRI بدون اعمال تأخیر زمانی و با 1، 3، 6، 9، 12، 15، 18، 21، 24و 48 ماه تأخیر محاسبه شد. نتایج نشان داد که بیشترین مقادیر ضرایب همبستگی مثبت معنیدار بین SPI-24 وGRI-48 با تأخیر 48 ماهه بوده و در 8/89 درصد از چاههاSPI باGRI با تأخیر 48 ماهه همبستگی مثبت معنیدار داشته است. بنابراین خشکسالی هیدروژئولوژیکی با تأخیر زمانی نسبت به خشکسالی هواشناسی اتفاق افتاده است. برای بررسی وجود و یا عدم وجود روند در تغییرات سطح آبزیرزمینی از آزمون من- کندال استفاده گردید. نتایج نشان داد که در سطح اطمینان 99% در طول دوره آماری مورد مطالعه سطح تراز آب چاههای پیزومتری کاهش یافته است و متوسط کاهش تراز آبزیرزمینی در منطقه 82/0 متر در سال بود. با توجه به نقشههای پهنهبندی، بیشترین روند تغییرات سطح آبزیرزمینی مربوط به بخش مرکزی دشت است که بین 5/1 تا 4/2 متر در سال میباشد. | ||
کلیدواژهها | ||
خشکسالی؛ قروه- دهگلان؛ کمیّت آب؛ GRI؛ SPI | ||
مراجع | ||
بذرافشان ج، 1382. مطالعه تطبیقی برخی شاخص های خشکسالی هواشناسی در چند نمونه اقلیمی ایران. پایاننامه کارشناسی ارشد آبیاری، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران. خلیقی سیگارودی ش، صادقی سنگدهی سع، اوسطی خ و قویدل رحیمی ی، 1387. بررسی نمایههای ارزیابی پدیدههای ترسالی و خشکسالی:(SPI, PNPI, Nitzche) (مطالعه موردی: استان مازندران). فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات مرتع و بیابان ایران، جلد 16، شماره 1، صفحههای 44 تا 54. صیف م، محمد زاده ح و مساعدی ا، 1391. ارزیابی تأثیر خشکسالی بر منابع آبزیرزمینی آبخوان دشت فسا با استفاده از شاخصهای بارندگی معیار شده، منابع آبزیرزمینی و قابلیت هدایت هیدرولیکی معیار شده. مجله مهندسی منابع آب، شماره 15، صفحههای 45 تا 59. محمدی قلعه نی م، ابراهیمی ک و عراقینژاد ش، 1390. ارزیابی تأثیر عوامل اقلیمی بر افت منابع آبزیرزمینی (مطالعه موردی: آبخوان دشت ساوه). مجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک، جلد 19، شماره 4، صفحههای 189 تا 200. ملکینژاد ح و سلیمانیمطلق م، 1390. بررسی شدت خشکسالیهای هواشناسی و هیدرولوژیک در حوضه چغلوندی. مجله پژوهش آب ایران، شماره 9، صفحههای 61 تا 73. یاسمنی ی، محمدزاده ح و مساعدی ا، 1391. بررسی اثر خشکسالی بر تغییرات سطح آبزیرزمینی دشت تربت جام-فریمان با به بکارگیری شاخصهای SPI و GRI، صفحههای 1 تا 7. شانزدهمین همایش انجمن زمین شناسی ایران،14- 16 شهریور ماه، دانشگاه شیراز، شیراز. Abramowitz M and Stegun IA, 1985. Handbook of Mathematical functions. New York, Dover .
Bordi I and Sutra A, 2007. Drought monitoring and forecasting at large scale, in (Methods and Tools for Drought Analysis and Management). Series Water Science and Technology Library, Springer Netherlands 62: 3-27.
Chang H, 2008. Spatial analysis of water quality trends in the Han River basin, South Korea. Water Research 42: 3285-3304.
Fazeli F, Ghorbani M and Niknam V, 2007. Effect of drought on biomass, protein content, lipid per oxidation and antioxidant enzymes in two sesame cultivars. Biologia Plantrum 51(1): 98-103.
Khan S, Gabriel HF and Rana T, 2008. Standard precipitation index to track drought and assess impact of rainfall on water tables in irrigation areas. Irrigation and Drainage System 22: 159-177.
Mair A and Fares A, 2010. Influence of groundwater pumping and rainfall spatio-temporal variation on stream flow. Journal of Hydrology 393: 287-308.
Mckee TB, Doesken NJ and Kleist J, 1993. The relationship of drought frequency and duration to time scales. Pp.170-184. Proceeding of the Eighth Conference on Applied Climatology, 17-22 January, Anaheim, California, USA.
Mendicino G and Senatore A, 2008. A groundwater resource index (GRI) for drought monitoring and forecasting in a Mediterranean climate. Journal of Hydrology 357: 282-302.
Shi X, Crosbie R S and Vaze J, 2015. Long term trend in the annual groundwater recharge estimates using the water table fluctuation method. Pp. 2068-2074. 21st International Congress on Modeling and Simulation, 29 Nov- 4 Dec., Gold Coast, Australia.
Van Loon AF, 2013. On the propagation of drought. How climate and catchment characteristics influence hydrological drought development and recovery. Ph.D. Thesis, Institute for Environment and Climate Research (WIMEK), Hydrology and Quantitative Water Management, University of Wageningen.
Van Loon AF and Laaha G, 2015. Hydrological drought severity explained by climate and catchment characteristics. Journal of Hydrology 526:3-14.
Wahlin K and Grimvall A, 2010. Roadmap for assessing regional trends in groundwater quality. Environmental Monitoring and Assessment 165(1):217-231.
Wu J, Chunmiao Z and Calvin CC, 2005. Cost-effective sampling network design for contaminant plume monitoring under general hydrogeological conditions. Journal of Contaminant Hydrology 77: 41- 65. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,131 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,254 |