تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,489,634 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,217,168 |
تحلیل شاخصهای ذهنی کیفیت محیط در بافتهای فرسوده شهری (مطالعه موردی: محله آبکوه مشهد) | ||
جغرافیا و برنامهریزی | ||
مقاله 14، دوره 20، شماره 58 - شماره پیاپی 2، بهمن 1395، صفحه 259-279 اصل مقاله (268.18 K) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 2 | ||
نویسندگان | ||
ابوالفضل مشکینی1؛ مهدی پورطاهری2؛ مصطفی نوروزی3 | ||
1عضو هیأت علمی گروه جغرافیا، دانشگاه تربیت مدرس. | ||
2عضو هیأت علمی گروه جغرافیا، دانشگاه تربیت مدرس | ||
3کارشناس ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری دانشگاه تربیت مدرس | ||
چکیده | ||
مبحث کیفیت در محیطهای سکونتی خاص همچون بافتهای فرسوده شهری بهواسطه برخورداری این سکونتگاهها از ویژگیهایی همچون سطح بالای تراکم جمعیتی و ساختمانی و تمرکز در محیطی بعضاً فاقد ارتباطی ارگانیک با ساختار شهر، دارای حساسیت و پیچیدگی مضاعفی نسبت به سایر بافتهای شهری است. بدین منظور، با هدف شناخت و بررسی شاخصهای کیفیت محیط شهری و سنجش وضعیت فعلی آن در بافتی فرسوده و مسئلهدار، شناسائی مؤلفههای تأثیرگذار بر میزان ادراک ساکنان از کیفیت محل سکونتشان و همچنین تأثیر متغیرهای اجتماعی و اقتصادی ساکنان همچون سن، نوع مالکیت، سطح تحصیلات، بعد خانوار، مدت زمان سکونت در محله بر نحوه ادراک فردی از این مؤلفهها و در نهایت ارائه راهکارهای مناسب جهت ارتقاء کیفیت محیط زندگی، محله آبکوه واقع در شهر مشهد که دارای بافتی با هسته روستایی، ارگانیک و بسیار متراکم میباشد، بهعنوان محدوده مطالعاتی انتخاب گردید. یافتههای پژوهش حاکی از رضایتمندی پایین ساکنان از کیفیت محیط در محدوده مورد مطالعه و تأثیرات ناشی از ویژگیهای فردی در ادراک رضایتمندی و یا نارضایتی آنان میباشد. ویژگیهای فردی نقش مؤثری در نحوه نگرش و ادراک ساکنان به مقوله کیفیت محیط، را دارند و متغیرهای سن، مدت زمان سکونت در محله و سطح تحصیلات، بیشترین ارتباط را با ادراک افراد از کیفیت محیط محله خود دارا میباشند. بهطوری که با بالا رفتن سطح تحصیلات، میزان رضایتمندی از کیفیت محیط پایین میآید. همچنین با افزایش سن و مدت زمان سکونت در محله، رضایتمندی نیز افزایش پیدا میکند. | ||
کلیدواژهها | ||
کیفیت محیط شهری؛ رضایتمندی؛ شاخصهای ذهنی؛ بافتهای فرسوده؛ محله آبکوه | ||
مراجع | ||
ـ آمارنامه شهر مشهد 1391 (1392)، «انتشارات معاونت برنامهریزی و توسعه شهرداری مشهد با نظارت مدیریت آمار و تحلیل اطلاعات». ـ بحرینی، سیدحسین (1377)، «فرایند طراحی شهری»، چاپ اول، تهران، انتشارات دانشگاه تهران. ـ حاجینژاد، علی؛ رفیعیان، مجتبی و حسین زمانی (1390)، «بررسی و رتبهبندی عوامل مؤثّر بر میزان رضایتمندی شهروندان از کیفیت محیط زندگی، (مطالعه موردی: مقایسه بافت قدیم و جدید شیراز)»، فصلنامه پژوهشهای جغرافیای انسانی، شماره 77، صص 129- 143. ـ چرخچیان، مریم (1393)، «بررسی نقش ویژگیهای فردی در میزان دلبستگی کاربران به فضاهای شهری (نمونه موردی: خیابان خیام در قزوین)»، فصلنامه جغرافیا و برنامهریزی، سال 18، شماره 47، صص 55- 69. ـ رفیعیان، مجتبی؛ مولودی، جمشید و مهدی پورطاهری (1390)، «سنجش کیفیت محیط شهری در شهرهای جدید(مطالعه موردی: شهر جدید هشتگرد) »، فصلنامه مدرس علوم انسانی – برنامهریزی و آمایش فضا، دوره پانزدهم، شماره 3، صص 19-38. ـ شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری (1391)، «بافتهای فرسوده و ناکارآمد شهری»، پایگاه اینترنتی وزارت راه و شهرسازی، تاریخ بازدید: 8/9/1391. شکویی، حسین؛ مشیری، سیدرحیم و احمد خادمالحسینی (1385)، «بررسی و شناخت توانهای بازار اصفهان در جذب گردشگر»، فصلنامه علوم جغرافیایی، شماره 1، صص 7-36. ـ شهرداری مشهد (1393)، «معاونت برنامهریزی و توسعه، مدیریت آمار و تحلیل اطلاعاتSDI, Mashhad.ir». ـ مرکز آمار ایران، سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1390. ـ مقدم آریایی، علی؛ ایزدی، سیدهسمانه و مریم تمیز (1387)، «امکان سنجی تحقق رویکرد تنظیم مجدد زمین در بافتهای فرسوده شهری نمونه موردی: قلعه آبکوه مشهد»، مشهد، اولین همایش بهسازی و نوسازی بافتهای فرسوده شهری. ـ مولودی، جمشید (1388)، «سنجش کیفیت محیط شهری در شهرهای جدید(مطالعه موردی: شهر جدید هشتگرد)»، پایاننامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری به راهنمایی مجتبی رفیعیان، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس. ـ مهندسان مشاور نقشآذین شهر (1385)، «طرح توانمندسازی محله آبکوه مشهد». -Anderws, Clinton. J. (2001), “Analysing Quality of Place”, Environment and Planning, No: 28, PP: 201-217.
-Bonaiuto, Marino & Fornara, Ferdinando & Ariccio, Silvia & Cancellieri, Uberta. G. & Rahimi, Leila (2015), “Perceived Residential Environment Quality Indicators (PREQIs) relevance for UN-HABITAT City Prosperity Index (CPI)”, Habitat International, Vol: 45, part 1, PP: 53-63.
-Das, Daisy (2008), “Urban Quality of Life: A Case Study of Gawahati”, Social Indicators Research, No: 88, PP: 297-310.
-Delfim, L & Isabel, M. (2006), “Monitoring Urban Quality of Life: the Porto Experience”, Social Indicators Research, Vol: 80, PP: 411-425.
-Discoli, Carlos & Martini, Irene & San Juan, Gustavo & Barbero, Dante & Dicroce, Luciano & Ferreyro, Carlos & Esparza, Jésica (2014), “Methodology aimed at evaluating urban life quality levels”, Sustainable Cities and Society, Vol: 10, PP: 140-148.
-Keles, Rusen (2012), “The Quality of Life and the Environment”, Social and Behavioral Sciences, Vol: 35, PP: 23-32.
-Kitchin, Robert. M & Mark, Blades & Reginalal, G. Golledy (1997), “Relation between Psychology and Geography”, Environment and Behavior, Vol: 29, No: 4, PP: 554 – 573.
-Lee, Yung. Jaan, (2008), “Subjective Quality of Life Measurement in Taipei”, Building and Environment, Vol: 43, PP: 1205–1215.
-Li, G. & Weng. Q. (2007), “Measuring the Quality of Life in City of Indianapolis by Integration of Remote Sensing and Census Data”, International Journal of Remote Sensing, Vol: 28, No: 2, PP: 249-267.
-Marans, Robert. W. (2015), “Quality of urban life & environmental sustainability studies: Future linkage opportunities”, Vol: 45, Part 1, PP: 47- 52.
-Pacione, Michael (2003), “Urban Environmental quality and human wellbeing-a social geographical perspective”, Landscape and Urban Planning, No. 65, PP: 19-30.
-Seik, F.T. (2000), “Subjective Assessment of Urban Quality of Life in Singapore”, Habitat International, Vol: 24, PP: 31-49.
-Senlier, Nihal & Yildiz, R & Aktas, D. (2009); “A Perception Survay for the Evaluation of Urban Quality of Life in Kocaeli and Comparison of the Life Satisfaction with the European Cities”, Social Indicator Research, Vol: 94, No: 2, PP: 213-226.
-Van Kamp, Irene & Leidelmeijer, Kees & Marsman, Gooitske & De Hollander, Augustinus (2003), “Urban Environmental Quality and Human Well-being toward a Conceptual Framework and Demarcation of Concepts: Literature Stud”، Journal of Landscape and Urban Planning, No. 65, PP: 5-18.
-Van poll, Ric (1997), “The Perceived Quality of the Urban Residential Environment: A Multi Attribute Evaluation”, PhD-Thesis, Center for Energy and Environmental Studies (IVEM), University of Groningen (RUG), The Netherland.
-Veenhoven, Ruut (1996); “Happy Life-expectancy: A Comprehensive Measure of Quality-of-Life in Nations”, Social Indicators Research, No: 39, PP: 1-58.
-Wish, Naomi Bailin (1986), “Are we measuring the Quality of Life? Well-being has Subjective Dimensions, as well as Objective Ones”, American Journal of Economics and Sociology, Vol: 45, Issue: 1, PP: 93-99. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,767 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 920 |