تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,486,944 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,213,945 |
«من» به عنوان اصلیترین انگیزۀ انسانی | ||
مجله پژوهش های فلسفی | ||
مقاله 17، دوره 10، شماره 19، آبان 1395، صفحه 379-407 اصل مقاله (392.98 K) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی- پژوهشی | ||
نویسنده | ||
محمود نوالی | ||
استاد بازنشسته گروه فلسفه دانشگاه تبریز | ||
چکیده | ||
این مقاله در جستجوی منشأ اصلی کلیه رفتارهای آدمی است. هدف مقاله پاسخ دادن به این سؤال است که سبب ایجاد ارزشها و ضدارزشها، خلق تصوّرات جدید، معنیدهیها و نگرشهای انسانی چیست؟ همچنین سبب فعالیت یا سکون انسان از کجا سرچشمه میگیرد. ظاهراً با وجود تنوع رفتارها و کنشهای گوناگون انسانی یک خاستگاه فطری برای آنها متصور است که در هر محیطی در اساس و منشأ هر رفتاری حضور دارد و آن صیانت نفس میباشد. البته صیانت نفس یک اصل عامّ و شامل در نزد همه جانداران است و مخصوص انسان نیست. ولی آنچه خاص انسان است کیفیّت صیانت نفس اوست که بسیار متنوع، متغیر و شامل احوال ضد و نقیض میباشد. ما منشأ این کیفیّت صیانت نفس را با اصطلاح «من»1 بیان میکنیم و میتوانیم بگوییم اصلیترین انگیزه انسانی برای هر فعالیت و هر امساکی همان «من» است. «من» همه جا و هر لحظه با ماست و مترصّد به دست آوردن احوال و اوضاعی است که از دیدگاه وی به بقای محترمانه و ارتقاء من کمک میکند. در واقع من، بنا بر ارزشها و تفسیرهای خود، خالق هر نوع شادی و اندوه است و همواره جویای خیر و گریزان از شر میباشد. جان چه باشد؟ باخبر از خیر و شرّ / شاد از احسان و گریان از ضرر (بیت 6/ 148: مثنوی نیکلسن) بنابراین «من» دائماً حضور فعالی دارد و در هیچ لحظهای از توجّه به حفظ برتری خود غافل نمیماند، همچنین در هر لحظهای مواظب است تا لطمه و زیانی به «من» وارد نشود. بنابراین شادی و اندوه هر کسی وابسته به چگونگی تعبیرات «من» در برابر حوادث و رفتار اشخاص و خودش است. البته همة این تعبیرات و نگرشها در متن اجتماع، تاریخ و فرهنگ تحقّق مییابد و چون جهان ما فینفسه در حال تحوّل و حدوث امکانات تازه است بدان جهت مصادیق نیک و بد، خیر و شر، زشت و زیبا و حق و باطل در نظر «من»های خودمان و منهای2 گوناگون دیگر از جمله منِ اجتماعی دائماً در حال دگرگونی میباشد. باری حبّ و بغض و دوستی و دشمنی هر کسی نسبت به خودش و نسبت به اطرافیان، اشخاص، نهادها، کشورها و فرهنگها با معیارها و نگرشهای «من» زاده میشوند. بدین جهات است که ما «من» را به عنوان اصلیترین انگیزة رفتارهای انسانی مطرح میکنیم. | ||
کلیدواژهها | ||
من؛ منیّت؛ مندوستی؛ منپرستی؛ مهمترین انگیزه؛ ارزشها | ||
مراجع | ||
- اسلامی ندوشن، محمدعلی (1391)، گفتن نتوانم نگفتن نتوانم، تهران: شرکت سهامی انتشار. - اعتصامی، پروین (1373)، دیوان پروین اعتصامی، به کوشش محمد عالمگیر تهرانی، چاپ هفتم، تهران: نشر مجد. - افلاکی العارفی، شمسالدین احمد (1393)، مناقب العارفین، چاپ پنجم، تهران: نشر دنیای کتاب. - الهی اردبیلی (1376)، شرح گلشن راز، مقدمه و تصحیح و تعلیقات محمدرضا برزگر خالقی، عفت کرباسی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی. - انصاری، خواجه عبدالله (1361)، رباعیات، به کوشش محمود مدبری، تهران: کتابفروشی زوّار. - بودلر، شارل (1341)، ملال پاریس برگزیدهای از گلهای بدی، ترجمۀ دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب. - بوسکالیا، لئو (1372)، این «من» کیست، ترجمۀ زهره فتوحی، تهران: پخش خاتون. - تاگور، ربیندرانات (1358)، گیتابخالی، ترجمۀ حسن شهباز، تهران: انتشارات علمی. - تامپسون، مُل (1393)، من، ترجمۀ سونا انزابینژاد، تهران: نشر گمان. - حافظ (1320)، دیوان حافظ، به اهتمام محمد قزوینی و دکتر قاسم غنی، تهران: انتشارات کتابخانه زوّار. - دایر، وین (1387)، اندیشههای ماندگار، ترجمۀ رضا آل یاسین، تهران: انتشارات هامون. - دهخدا، علیاکبر (1361)، امثال و حکم، چاپ پنجم، تهران: انتشارات امیرکبیر. - رنان، ارنست (1340)، تقدیر از کلود برنارد، ترجمۀ دکتر سعید اعتصامی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. - زرینکوب، عبدالحسین (1374)، پله پله تا ملاقات خدا، تهران: انتشارات علمی. - زمانی، کریم (1378)، شرح مثنوی معنوی، جلد 5، تهران: انتشارات اطلاعات. - زمانی، کریم (1382)، میناگر عشق، تهران: نشر نی. - سنایی غزنوی (1359)، حدیقه الحقیقه و شریعه الطریقه، تصحیح و تحشیه مدرس رضوی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. - شفیعی کدکنی، محمدرضا (1366)، اسرارالتوحید فی مقامات الشیخ ابی سعید، جلد 1، تهران: مؤسسه انتشارات آگاه. - شفیعی کدکنی، محمدرضا (1387)، غزلیات شمس تبریزی، مقدمه، گزینش و تفسیر، جلد 1، تهران: انتشارات سخن. - شلر، ماکس (1387)، فلسفة ماکس شلر (منطق دل)، ترجمۀ دکتر ابوالقاسم ذاکرزاده، تهران: انتشارات الهام. - عطار نیشابوری (1369)، منطقالطیر، به اهتمام دکتر احمد رنجبر، تهران: انتشارات اساطیر. - عطار نیشابوری (1373)، مصیبتنامه، به اهتمام و تصحیح دکتر نورانی وصال، تهران: انتشارات زوّار. - عطار نیشابوری (1388)، تذکرهالاولیاء، اعرابگذاری و معنای واژه و عبارات از محمدعلی مقدمفر، تهران: انتشارات فکر نو. - فرهنگ لوربر (1977)، فرهنگ لغات فرانسه، پاریس: انجمن جدید لیتره. - فروزانفر، بدیعالزمان (1348)، شرح مثنوی شریف، جزء سوم، تهران: دانشگاه تهران. - فروزانفر، بدیعالزمان (1361)، احادیث مثنوی، چاپ سوم، تهران: انتشارات امیرکبیر. - فروغی، محمدعلی (1317)، سیر حکمت در اروپا، تهران: ناشر بنگاه مطبوعاتی صفی علیشاه. - قطبالدین ابوالمظفّر منصور بن اردشیر العبادی (1347)، التصفیه فی احوال المتصّوفه (صوفینامه)، به تصحیح دکتر غلامحسین یوسفی، تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران. - قهرمانی، فرشید (1381)، این نیز بگذرد، تهران: نشر آویژه. - کسروی، احمد (1342)، صوفیگری، تهران: انتشارات بنگاه مطبوعاتی فرخی. - کوروز، موریس (1379)، فلسفه هیدگر، ترجمۀ محمود نوالی، تهران: انتشارات حکمت. - لاهیجی، شیخ محمّد (1337)، مفاتیح الاعجاز فی شرح گلشن راز، تهران: انتشارات کتابفروشی محمودی. - ملاصدرا (1337)، فلسفه عالی، حکمت صدرالمتألهین، جلد اول، رسالة وجود، ترجمه و نگارش جواد مصلح، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. - موحد، محمدعلی (1385)، مقالات شمس تبریزی، تهران: انتشارات خوارزمی. - هیدگر، مارتین (1391)، وجود و زمان، ترجمۀ دکتر محمود نوالی، تبریز: انتشارات دانشگاه تبریز. - وایلد، اسکار فینگال (1344)، تصویر دوریانگری، ترجمۀ سیدحسین شباهنگ، تهران: انتشارات کانون معرفت. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,828 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,075 |