تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,489,636 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,217,184 |
تحلیل عوامل موثر بر معیشت روستایی (بررسی موردی: روستاهای شهرستان سردشت) | ||
جغرافیا و برنامهریزی | ||
مقاله 4، دوره 20، شماره 58 - شماره پیاپی 2، بهمن 1395، صفحه 63-81 اصل مقاله (249.95 K) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 2 | ||
نویسندگان | ||
مرتضی توکلی1؛ شیرکو احمدی2؛ غریب فاضل نیا3 | ||
1دانشیار گروه جغرافیا و برنامهریزی روستایی دانشگاه تربیت مدرس، تهران | ||
2دانشگاه آزاد اسلامی، واحد سردشت (ارومیه)، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، سردشت (ارومیه)، ایران | ||
3دانشیار گروه جغرافیا و برنامه روستایی دانشگاه زابل. | ||
چکیده | ||
محیطهای جغرافیایی متفاوت، پتانسیلها و الگوهای متفاوتی در زمینههای مختلف به ویژه در زمینه معیشت و فعالیت ساکنان آنها ارائه میدهند، که توجه به این مهم در برنامهریزیهای محلی و محیطی حایز اهمیت فراوان است. لذا بررسی، شناخت و تحلیل قابلیتها و معیشت نواحی روستایی گامی اساسی و مهم در فرآیند تدوین برنامهریزیهای توسعه پایدار روستایی تلقی میشود. بر این اساس این تحقیق درصدد تحـلیل عـوامل مـؤثر بـر معیشت روستایـی شهرستان سردشت برآمده است. این تحقیق با رویکردی توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر مطالعات اسنادی و کتابخانهای و نیز برداشتهای میدانی و پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری این تحقیق را 5722 نفر از 8 روستای بالای 50 خانوار شهرستان سردشت تشکیل میدهد که از بین آنها تعداد 386 نفر طبق جدول مورگان به روش تصادفی ساده بهعنوان نمونه آماری انتخاب شدند و دادههای آن با نرمافزار SPSS/for Win Ver.19.0 تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان میدهد که در این روستاها، اصلیترین عوامل تأمین معیشت متأثر از شرایط تحمیلی محیطی، فعالیتهای کشاورزی و مبادلات مرزی است. همچنین نتایج نشان داد، بهطور کلی بین عوامل جغرافیایی همانند شیب زمین، دسترسی سطح آموزشی، نزدیکی به نوار مرزی و الگوی معیشت روستاییان منطقه رابطه معناداری وجود دارد که الگوی معیشتی خاص را برای روستاهای منطقه ایجاد کرده است. فعّالیت بازارچههای مرزی همچنین باعث ایجاد اشتغال مستقیم و غیرمستقیم (حمل و نقل بار و مسافر، عملیات بارگیری و ...) مرزنشینان گردیده که سهم اشتغال غیرمستقیم به مراتب بیشتر از اشتغال مستقیم میباشد. | ||
کلیدواژهها | ||
روستاهای مرزی؛ معیشت؛ شهرستان سردشت؛ مرزنشینان؛ مرز | ||
مراجع | ||
ـ اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی شهرستان سردشت 1391. ـ خضری، س. (1387) «جغرافیای طبیعی کردستان موکریان با تأکید بر حوضه زاب، چاپ دوم. تهران: انتشارات ناقوس. ـ رضوانی، ع.ا. (1386)، «روابط متقابل شهر و روستا با تأکید بر ایران»، چاپ هفتم، تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور. ـ رفیعفر، ج. و قربانی، ح.ر. (1387)، «جغرافیا و معیشت: بررسی روند تغییرات معیشتی کوچندگان بختیاری»، پژوهشهای جغرافیایی، شماره 63، صص 65 – 47. ـ سازمان مدیریت و برنامهریزی (1378)، «اولین گزارش ملی توسعه انسانی ایران». ـ سرشماری عمومی نفوس و مسکن، شناسنامه آبادیهای کشور، استان آذربایجان غربی، شهرستان سردشت، تهران مرکز آمار ایران (1390)، مرکز آمار ایران، شهرستان سردشت: روستاهای سردشت، 1390- 1355. ـ شمسالدینی، ع.؛ شکور، ع. و گرجیان، پ. (1391)، «تحلیلی بر وضعیت معیشتی مهاجرین روستایی در شهرها (مطالعه موردی: دهستان رستم دو- شهرستان رستم)»، فصلنامهآمایشمحیط، شماره 20، صص 137-153. ـ مطیعی لنگرودی، ح. (1384)، «برنامهریزی روستایی با تأکید بر ایران»، چاپ دوم. مشهد: انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. - Chambers, R, (1997), “Who’s Reality Counts? Putting the First Last”, London: Intermediate Technology Publications.
- Chambers, R., (2005), “Idens for Development”, Earth Scan Publication, London, SteringVA.
- Cramb, R.A., Purcell, T. and Ho, (2004), “T.C.S, Participatory assessment of rural livelihoods in the Central Highlands of Vietnam”, Agricultural Systems, 81: PP 255–272.
- Ellis, F, (2000), “Rural Livelihoods and Diversity in Developing Countries”, OxfordUniversity Press, Oxford.
- Ellis, F. and Bahllgwa, G. (2003),” Livelihoods and Rural Poverty Reduction in Uganda”, World Development, Vol. 31, No. 6, PP 997–1013.
- Ellis, F. and Mdoe, E. (2003), “Livelihoods and Rural Poverty Reduction in Tanzania”, World Development, Vol. 31, No. 8, pp. 1367–1384.
- Ellis, F. Kutengule, M. and Nyasulu, A. (2003), “Livelihoods and Rural Poverty Reduction in Malawi”, World Development, Vol. 31, No. 9, PP 1495–1510.
- Lele, S. (1991), “Sustainable development: a critical review”, World Development, Vol. 19, no 6.
- Shen, F., (2009), “Tourism and Sustainable Livelihoods Approach: Application within the Chinese context”, Ph.D. Thesis, LincolnUniversity.
- Sherbinin, A., VanWey, L.K., McSweeney, Kendra, Aggarwal, R., Barbieri, A., Henry, S., Hunter, L. M., Twine, W., Walker, Robert. (2008), “Rural household demographics, livelihoods and the environment, Global Environmental Change, 18: PP 38–53.
- Sing, S. (1993), “Some aspects of rural non-farm sector development in developing countries, The Indian Journal of Labour Economics, Vol. 36, No. 30.
- Van den Berg, M. (2010), “Household income strategies and natural disasters: Dynamic livelihoods in rural Nicaragua”, Ecological Economics, 69: PP 592–602.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,121 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,399 |