تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,035 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,541,345 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,245,767 |
نظم بصری در شهرسازی سنتی ایران (مطالعه موردی: بازار تبریز) | ||
جغرافیا و برنامهریزی | ||
مقاله 2، دوره 16، شماره 37، آبان 1390، صفحه 25-57 اصل مقاله (7.26 M) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
کریم حسین زاده دلیر1؛ لاله آشنا* 2 | ||
1گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه تبریز | ||
2جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه تبریز | ||
چکیده | ||
معماری و شهرسازی گذشته ایران زمین که همواره با تکیه بر خلاقیت و خصائص پایدار از جایگاه ویژهای برخوردار بوده، در عصر حاضر در اثر مواجهه با عوامل متعدد؛ بویژه تأثیر پذیری از مظاهر تمدن صنعتی شده غرب از حقیقت خویش فاصله گرفته و صورتی غیربومی و در برخی مواقع، تنزلی یافته است. شیوة جدید سازماندهی فضا با غفلت از اندیشه پیشینیان با سنت فکری ایرانی همخوانی نداشته و خصوصیات ملی و فرهنگی شهرسازی در کشور را دگرگون ساخته است. اصول معنوی حاکم بر شهرسازی سنتی ایران، ریشه در فرهنگ و اندیشههای این مرز و بوم دارد. اصل نظم به عنوان یکی از اصول معنوی، به خوبی در شهرسازی سنتی ایران کالبد یافته و میتواند پایه محکمی برای تداوم این فرهنگ غنی باشد. بازار به عنوان یکی از فضاهای شهری واجد ارزشهای کیفی و هنری، به خوبی تجلیگر این اصل اساسی شهرسازی سنتی ایرانی است. در این مقاله بر اساس روش اسنادی و کتابخانهای با استفاده از منابع و متون موجود، سعی گردیده ضمن روشنسازی مفهوم نظم در شهرسازی سنتی ایران و بررسی آن در بازار به عنوان یکی از ارکان اصلی کالبد شهرهای سنتی ایرانی، ضرورت بازشناسی اصول و مفاهیم به کار رفته در شهرهای سنتی به ویژه در گرایشات نوین شهرسازی مورد توجه قرارگیرد. | ||
کلیدواژهها | ||
نظم بصری؛ سنت؛ معماری سنتی؛ شهرسازی سنتی؛ بازار | ||
مراجع | ||
1ـ اردلان، نادر و لاله بختیار (1380)، «حس وحدت»، ترجمه حمید شاهرخ، اصفهان، نشر خاک. 2ـ اسمعیلی سنگری، حسین و بهروز عمرانی (1387)، «تاریخ و معماری بازار تبریز»، تبریز، انتشارات ستوده. 3ـ الکساندر، کریستوفر (1373)، «تئوری جدید طراحی شهری»، ترجمه محمد تقی زاده، تهران، نشر توسعه. 4ـ برق جلوه، شهیندخت (1380)، «ساختارهای کالبدی مراکز کالبدی ایران»، فصلنامه صفه، شماره 33، سال یازدهم، صص42-43. 5ـ بورکهارت، تیتوس (1369)، «هنر مقدس»، ترجمه جلال ستاری، تهران، نشر سروش دانش. 6ـ پاکزاد، جهانشاه (1385)، «مبانی نظری و فرایند طراحی شهری»، معاونت شهرسازی و معماری، وزارت مسکن و شهرسازی. 7ـ پیرنیا، کریم (1386)، «سبکشناسی معماری ایرانی»، چاپ دوازدهم، تهران، نشر سروش دانش. 8ـ پبرنیا، کریم (1387)، «آشنائی با معماری اسلامی ایران»، چاپ پنجم، تهران، نشر سروش دانش. 9ـ ترکان، قاسم (1381)، «آشنائی با تبریز»، چاپ سوم، انتشارات شهرداری تبریز. 10ـ توسلی، محمود (1371)، «اصول و روشهای طراحی فضاهای شهری و بناهای مسکونی در ایران»، چاپ چهارم، مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران. 11ـ توسلی، محمود (1372)، «طراحی فضای شهری2»، مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران. 12ـ توسلی، محمود (1376)، «قواعد و معیارهای طراحی فضای شهری»، مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران. 13ـ تهرانی، فرهاد، نیلوفر نواری و ساینا خلیلزاده (1387)، «پل- بازارهای تبریز»، فصلنامه صفه، شماره 46، سال هفدهم، صص 105-107. 14ـ حبیبی، محسن (1378)، «از شار تا شهر»، چاپ دوم، انتشارت دانشگاه تهران. 15ـ خاماچی، بهروز (1384)، «محلات و مشاهیر فرهنگی تاریخی منطقه هشت شهرداری تبریز»، تبریز، انتشارات ستوده. 16ـ دهخدا، علی اکبر (1336)، «لغت نامه»، جلد 9، تهران، چاپ سیروس. 17ـ سلطانزاده، حسین (1376)، «تبریز خشتی استوار در معماری ایران»، دفتر پژوهشهای فرهنگی. 18ـ عرصه، مهندسین مشاور معماری و شهرسازی (1372)، «طرح توسعه و عمران تبریز». 19ـ عمرانی، بهروز و حسین اسمعیلی سنگری (1385)، «بافت تاریخی شهر تبریز»، تهران، نشر سمیرا. 20ـ فلامکی، محمد منصور (1385)، «فارابی و سیر شهروندی در ایران»، چاپ دوم، نشر فضا. 21ـ گروتر، یورگ کورت (1386)، «زیبائیشناسی در معماری»، ترجمه جهانشاه پاکزاد و عبدالرضا همایون، تهران، چاپ سوم، دانشگاه شهید بهشتی. 22ـ گلیجانی، نسرین (1384)، «تاریخشناسی معماری ایران»، انتشارات دانشگاه تهران. 23ـ مشتاق، خلیل (1387)، «تاریخ معماری ایران در دوره باستان و دوره اسلامی»، نشر کارآفرینان. 24ـ مشهدیزاده دهاقانی، ناصر (1374)، «تحلیلی از ویژگیهای برنامهریزی شهری در ایران»، چاپ چهارم، انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران. 25ـ معماریان، غلامحسین (1384)، «سیری در مبانی نظری معماری»، چاپ دوم، نشر سروش دانش. 26ـ میرمیران، سیدهادی (1375)، «از معماری گذشته چه درسی می توان گرفت»، فصلنامه آبادی، سال هفتم، شماره 23، ص30. 27ـ نقیزاده، محمد (1378)، «حکمت سلسله مراتب در معماری و شهرسازی»، مجموعه مقالات دومین کنگره تاریخ معماری و شهرسازی ایران، انتشارات سازمان میراث فرهنگی کشور. 28ـ نیکنام لاله، ایوب و فریبرز ذوقی (1374)، «تبریز در گذر تاریخ»، تبریز، انتشارات یاران. 29- Alberti, L.B., (1991), “On the Art of Building in Ten Book”, Trans. Joseph Rykwert and Neal Leach, Cambridge, MIT Press.
30- Bohm, D., (1980),“Wholeness and the Implicate Order”, London: Routledge.
31- Smith, P.F., (1974),“Dynamics of Urbanism”, London: Hutchinston Education. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 7,728 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 4,409 |