تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,022 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,493,050 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,219,491 |
جنگهای ایران و روس و نفوذ معماری دفاعی اروپایی در ایران مطالعة موردی: قلاع کوردشت و عباسآباد ارس | ||
فصلنامه تاریخ نامه ایران بعد از اسلام | ||
مقاله 4، دوره 7، شماره 12، فروردین 1395، صفحه 113-142 اصل مقاله (735.13 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): - | ||
نویسندگان | ||
سجاد حسینی* 1؛ محمد باقر کبیر صابر2 | ||
1استادیار تاریخ /دانشگاه محقق اردبیلی | ||
2استادیار معماری /دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
چکیده جامعة سنتی ایران در آغاز قرن 19م. گرفتار ارادۀ سلطهجویانة قدرتهایی شد که منافع آنها، منبعث از نظم نوظهور اروپایی بود. دولتهای روسیه، فرانسه و انگلیس کنشگران اصلی این فرآیند استعماری، بیشترین مصائب را بر ایران و ایرانی به بار آوردند. در این میان، دولت روسیه تزاری با طمعورزی به خاک ایران، آغازگر جنگی طولانی مدت شد. در روزگار دفاع نظامی ایران در برابر قشون روس، توجه به ملاحظات دفاع غیرعامل و در ذیل آن، معماری دفاعی، بخشی از برنامه نظامی ایران بود. در آن ایام شاهزاده عباسمیرزا، نائب السلطنه قاجار، جهت نوسازی سازمان رزم، از برخی ممالک فرنگ کمکهای مستشاری طلب نمود که در این فرآیند، برخی تجارب قلعهسازی اروپایی نیز به ایران انتقال یافت. نخستین تجارب قلعهسازی اروپایی در ایران در قالب ساخت قلاع کوردشت و عباس آباد واقع در سواحل رود ارس رقم خورد. در پژوهش حاضر که به روش توصیفی- تحلیلی و با بهرهگیری از منابع کتابخانهای انجام پذیرفته، بخشی از حالات و مراتب معماری دفاعی قشون ایران در دورة مذکور در قالب طراحی و ساخت قلاع مذکور مورد بحث قرار گرفته است. | ||
کلیدواژهها | ||
واژگان کلیدی: معماری دفاعی؛ قلعهسازی؛ قلعه کوردشت؛ قلعه عباس آباد؛ رود ارس | ||
مراجع | ||
− آذربایجان احوال جغرافیه و تقسیمات سیاسیهسیله اصول ادارهسی (1334)، ترجمه: نظمی، استانبول: مطبعه عسکریه. − آوری، پیتر، و دیگران (1387)، تاریخ ایران در دوره افشار ، زندیه و قاجار، ترجمه: مرتضی ثاقبفر، تهران: جامی. − اتکین، موریل (1382)، روابط ایران و روس (1828-1780)، ترجمه: محسن خادم، تهران:مرکز نشر دانشگاهی. − اصغریان جدی، احمد (1386)، الزامات معمارانه در دفاع غیرعامل پایدار، تهران: دانشگاه شهید بهشتی. − اعتمادالسلطنه، محمدحسن خان (1367)، تاریخ منتظم ناصری، ج3، تهران: دنیای کتاب. − اعتمادالسلطنه، محمدحسن خان (بیتا)، المآثر و الآثار، تهران: کتابخانه سنایی. − انوری، امیرهوشنگ (1394)، اطلس تاریخی نقشهها و تصویرهای جغرافیایی آذربایجان، تهران: ندای تاریخ. − ایران اردوسی تاریخچهسی(1326)، استانبول: مطبعه عسکریه. − بایبوردی، حسین (1341)، تاریخ ارسباران، تهران: کتابخانه ابن سینا. − بنتان، اگوست (1354)،سفرنامه بن تان، ترجمه: منصوره اتحادیه، تهران: چاپخانه سپهر. − پیوترووسکی، بوریس ب. (1381)، اورارتو، ترجمه: رشید برناک، تهران: اندیشه نو. − تبریزی، محمد حسین بن خلف (1342)، برهان قاطع، ج2، به اهتمام: محمد معین، تهران: کتابفروشی ابن سینا. − تبریزی، میرزا احمد (1388)، «تاریخ قدیم آذربایجان (اردبیل و تبریز)»، تعلیقه و حواشی: هادی هاشمیان، پیام بهارستان، دوره دوم، شماره چهارم. − تبریزی، میرزا محمد کریم (1260)، برهان جامع، تبریز: دارالانطباع حاج محمد حسین امین الشرع. − ترکمان، اسکندر بیگ (1382)، تاریخ عالم آرای عباسی، تصحیح: ایرج افشار، ج 2، تهران: امیر کبیر. − تقوی اصل، سیدعطا (1384)، ژئوپلتیک جدید ایران، تهران: وزارت امور خارجه. − جلالی عزیزیان، حسن (1378)، تاریخ مرند (مرند، جلفا، زنوز، هادیشهر)، مشهد: گوهر سیاح. − جمشیدی، محمدحسین (1380)، مبانی و تاریخ اندیشه نظامی در ایران، تهران: دانشکده فرماندهی و ستاد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی. − جونز، سر هارفورد (1386)، روزنامه سفر خاطرات هیئت اعزامی انگلستان به ایران، ترجمه: مانی صالحی علامه، تهران: نشر ثالث. − جهانگیر میرزا قاجار (1327)، تاریخ نو، به سعی و اهتمام: عباس اقبال، تهران: کتابخانه و انتشارات علمی. − حبیبی، سیدمحسن (1384)، از شار تا شهر، تهران: دانشگاه تهران. − الحسینی الموسوی الصفوی، محمد هاشم (رستم الحکماء) (1386)، «داستان سئوال و جواب حکیمانه»، سیاستنامههای قاجاری، ج1، تصحیح و تحشیه: غلامحسین زرگرینژاد، تهران: موسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی. − الحسینی الموسوی الصفوی، محمد هاشم (رستم الحکماء) (1386)، «شمس الانوار»(قانون السلطنه)، سیاستنامههای قاجاری، ج1، تصحیح و تحشیه: غلامحسین زرگرینژاد، تهران: موسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی. − خاماچی، بهروز (1370)، فرهنگ جغرافیای آذربایجان شرقی، تهران: سروش. − دروویل، گاسپار (1370)، سفر در ایران، ترجمه: منوچهر اعتماد مقدم، تهران: شباویز. − دنبلی، عبدالرزاق (1351)، مآثر سلطانیه، به اهتمام: غلامحسین صدری افشار، تهران: ابن سینا. − دنبلی، عبدالرزاق (1383)، مآثر سلطانیه، به کوشش: فیروز منصوری(از روی نسخه موزه بریتانیا)، تهران: اطلاعات. − دوما، ژ.ب. (1361). یادداشتهای ژنرال ترهزل در سفر به ایران، ترجمه: عباس اقبال، تهران: فرهنگسرا. − دیانت، ابوالحسن (1367)، فرهنگ تاریخی سنجشها و ارزشها، ج1، تبریز: نیما. − رضا قلی میرزا قاجار (1346)، سفرنامه رضا قلی میرزا، تصحیح: اصغر فرمانفرمائی قاجار، تهران: دانشگاه تهران. − ستاره، علیاکبر، سعید زنگنه شهرکی، سیدعلی حسینی (1389)، آمایش و مکانیابی از منظر پدافند غیرعامل، تهران: انتشارات دانشگاه صنعتی مالک اشتر. − شمیم، علی اصغر (1345)، ایران در دورة سلطنت قاجار، ج1، تهران: بهزاد. − شیرازی، میرزا فضلالله (خاوری) (1380)، تاریخ ذوالقرنین، ج1و2، تصحیح: نادر افشارفر، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. − علی بن محمد (1384)، روزنامه سفر از تبریز تا ماکو، به کوشش: هیرمند حساس صدیقی، تهران: وزارت امور خارجه. − فرزامشاد، مصطفی (1386)، مبانی نظری معماری در دفاع غیرعامل، تهران: جهان جامجم. − فیودورکورف، بارون (1372)، سفرنامه بارون فیودورکورف، ترجمه: اسکندر ذبیحیان، تهران: فکر روز. − قراباغی، میرزا یوسف (1390). تاریخ صافی، تصحیح: حسین احمدی، تهران: مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران. − کاتوزیان، محمدعلی (1311)، فرهنگ کاتوزیان، تهران: مطبعه علمی. − کبیرصابر، محمدباقر (1390)، درآمدی بر اصول بازشناسی پایداری سازهای در معماری ایرانی، (رساله دکتری)، دانشگاه تهران، پردیس هنرهای زیبا. − کرزن، جورج ناتانیل (1380)،ایران و قضیه ایران، ج1، ترجمه: غلامعلی وحید مازندرانی، تهران: علمی و فرهنگی. − لاکهارت، لارنس (1380)، انقراض سلسله صفویه، ترجمه: اسماعیل دولتشاهی، تهران: علمی و فرهنگی. − لسانالملک سپهر، میرزا محمدتقی (1344)، ناسخ التواریخ سلاطین قاجار، تصحیح: محمدباقر بهبودی، تهران: کتابفروشی اسلامیه. − لسترینج، گای (1383)، جغرافیای تاریخی سرزمینهای خلافت شرقی، ترجمه: محمد عرفان، تهران: علمی و فرهنگی. − مارکام، کلمنت (1367)، تاریخ ایران در دوره قاجار، ترجمه: رحیم فرزانه، تهران:نشر فرهنگ ایران. − مجموعه آثار تاریخی و طبیعی منطقه آزاد ارس (1388)، جلفا: روابط عمومی و امور بینالملل سازمان منطقه آزاد تجاری صنعتی ارس. − مستوفی انصاری، میرزا مسعود (1349)، تاریخ احوال عباس میرزا نائبالسلطنه، تصحیح: فرهاد میرزا معتمدالدوله، به کوشش: محمد گلبن، تهران: کتابخانه مستوفی. − مستوفی قزوینی، حمدالله (1913)، نزههالقلوب، تصحیح: گای لیسترانج، لیدن: مصحح. − موسوی طبری،سید مصطفی (1353)، عباس میرزای قاجار: شرح حال و سیادت و خدمات او، تهران: ابن سینا. − میرسلیم، مصطفی و همکاران (1375)، دانشنامة جهان اسلام، ج1، تهران: بنیاد دائرهالمعارف اسلامی. − نادر میرزا قاجار (1360)، تاریخ و جغرافی دارالسلطنه تبریز، با مقدمه، شرح و تنظیم: محمد مشیری،تهران: اقبال. − والدبورگر، آندراس (1379)، مبلغان آلمانی در ایران، ترجمه: علی رحمانی و دیگران، تهران: وزارت امور خارجه. − هدایت، رضا قلی خان (1373)، فهرس التواریخ، تصحیح: عبدالحسین نوایی و میر هاشم محدث، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. − هوپر، لئونارد جی، دروگ، مارتا جی (1386)، امنیت و طراحی سایت، ترجمه: محمدجواد رحمانی، تهران: شهیدی. − هوشنگ مهدوی، عبدالرضا (1386)، تاریخ روابط خارجی ایران: از ابتدای دوران صفویه تا پایان جنگ دوم جهانی، تهران: امیرکبیر. − Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti (2006), c2, Bakı: Şərq-Qərb.
− Əlizadə, Həsən İxfa) 2006). Şuşa şəhərinin tarixi, transliterasiya: N. Axundov, Qarabağnamələr, c3, Bakı: Şərq-qərb.
− Gardane, Alfred (1865), Mission de general Gardane en Perse sous le premier empire, Paris: Librarie de AD. Laine.
− Xəzani, Mir Mehdi (2006). Kitabi-tarixi-Qarabağ, müqəddəmə və şərhlər: Akif Fərzəliyev, transliterasiya: A. Fərzəliyev və A. Ramazanov, Qarabağnamələr, c2, Bakı: şərq-qərb.
− Mirzə Adigözəl Bəy (2006). Qarabağnamə, Qarabağnamələr, c1, Bakı: şərq-qərb.
− Naxçıvan abidələri ensiklopedyası (2008), Naxçıvan: Azərbaycan milli elmlər akademiyasının Naxçıvan bölməsi.
− Naxçıvan ensiklopedyası (2005), cild 1, Naxçıvan: Azərbaycan milli elmlər akademiyasının Naxçıvan bölməsi.
− Naxçıvan ensiklopedyası (2005), cild 2, Naxçıvan: Azərbaycan milli elmlər akademiyasının Naxçıvan bölməsi. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,521 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,058 |