تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,022 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,493,056 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,219,494 |
پردازش شخصیتهای مزدک و انوشیروان در نگارشهای میرزا فتحعلی آخوندزاده و میرزا آقاخان کرمانی | ||
فصلنامه تاریخ نامه ایران بعد از اسلام | ||
مقاله 2، دوره 7، شماره 12، فروردین 1395، صفحه 37-62 اصل مقاله (430.7 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): - | ||
نویسندگان | ||
علی باغدار دلگشا* 1؛ محمد تقی ایمانپور2 | ||
1دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی/ دانشگاه فردوسی مشهد | ||
2استاد گروه تاریخ /دانشگاه فردوسی مشهد | ||
چکیده | ||
چکیده باز شناسی تاریخ کهن ایران از قرن نوزدهم میلادی و گسترش مفاهیمی چون ناسیونالیسم، اندیشههای ملی گرایانه ومساوات طلبانه در میان روشنفکران دورۀ قاجار، منجر به بازنگری متجددانه در بازپردازیهای پیشین پیرامون برخی شخصیتهای تاریخیِ تاریخ ایران باستان توسط برخی نویسندگان دورۀ قاجار شد. این پژوهش در پی بررسی بازپردازی شخصیتهای تاریخی ایران باستان در نگارشهای تاریخ نویسان دورۀ قاجار و نگرشهای روشنفکران دورۀ مشروطه به این پدیده است. در این پژوهش بر روی دو شخصیت خاص تاریخی ایران، مزدک و انوشیروان تمرکز شده است که به نظر می رسد آخوندزاده و کرمانی نیز در پردازش این شخصیتها از یک طرف تحت تاثیر متون دساتیری و از طرف دیگر اندیشههای انقلابیگری و جنبشهای اعتراضی در کنار آشنایی با مباحث سیاسی روز بوده اند. هر چند که تا کنون در رابطه با بازپردازی تاریخ ایران باستان در دوره قاجار بحثها و پژوهشهای مختلفی انجام شده است، اما تاکید عمده این پژوهش بیشتر بر روی بازنگری در بازپردازیهای تاریخ ایران باستان و بازآفرینی متفاوت شخصیتهای تاریخی فوق در آثار میرزا فتحعلی آخوندزاده و میرزا آقاخان کرمانی به عنوان دو تن از تجددطلبان دورۀ پیشا مشروطه است. پژوهش پیش رو که به روش تاریخی و با استفاده از منابع کتابخانهای در قالب نگرش توصیفی- تحلیلی، گردآوری شده است، نشان میدهد که آخوندزاده و کرمانی با محوریت مباحث سیاسی زمانۀ خود مانند مسألۀ جمهوریت و اندیشههای سوسیالیستی به بررسی شخصیت و جایگاه تاریخی مزدک و انوشیروان پرداختهاند. | ||
کلیدواژهها | ||
واژگان کلیدی: فتحعلی آخوندزاه؛ میرزا آقاخان کرمانی؛ مزدک؛ انوشیروان؛ متون دساتیری | ||
مراجع | ||
− آجودانی، ماشاءالله (1372)، «درون مایههای شعر مشروطه»، ایران نامه، شماره 44، صص 46-621. − --------------- (1387)، مشروطة ایرانی، تهران، اختران. − آخوندزاده، میرزا فتحعلی (1357)، الفبای جدید و مکتوبات، به کوشش حمید محمدزاده، تبریز، نشر احیاء. − -------------- (1364)، مکتوبات، نامههای کمال الدوله به شاهزاده جلالالدوله، به اهتمام م. صبحدم، بیجا، مرد امروز. − آدمیت، فریدون (1357)، اندیشههای میرزا آقا خان کرمانی، تهران، پیام. − آدمیت، فریدون (1349)، اندیشههای میرزا فتحعلی آخوندزاده، تهران، خوارزمی. − امانت، عباس (1377)، «پورخاقان و اندیشۀ بازیابی تاریخ ملی ایران»، ایراننامه، سال 17، شماره1، صص 54-5. − بهرام بن فرهاد بن اسفندیار یزدانی (1223ق)، شارستان چهار چمن، بمبئی، بینا. − بیگدلو، رضا (1380)، باستانگرایی در تاریخنگاری معاصر ایران، تهران، نشر مرکز − بینام (1278ق)، دساتیر آسمانی، نسخه خطی موجود در کتابخانه مجلس شورای اسلامی، شماره بازیابی 7474. − بینام (بیتا). دبستان المذاهب، نسخه خطی کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی. شمارۀ بازیابی: 284. − توکلی طرقی، محمد (1373)، «تاریخ پردازی و ایران آرایی: بازسازی هویت ایرانی در گزارش تاریخ»، ایران نامه، سال 12، شماره 48، صص 628-583. − جلالالدین میرزا (1297ق)، نامۀ خسروان: داستان پادشاهان ایران از اغاز آبادیان تا انجام ساسانیان، چاپ سنگی طهران، دارالخلافۀ طهران. − حائری، عبدالهادی (1387)، تشیع و مشروطیت در ایران و نقش ایرانیان مقیم عراق، تهران، امیرکبیر. − حسینیراد، عبدالمجید (1391)، «بررسی حجم پردازی دورۀ قاجار از صخرهنگاری باستانی تا مجسمۀ همایونی» هنرهای زیبا – هنرهای تجسمی، دورۀ 17، شماره 3، صص32-23. − خاوری شیرازی، فضل الدین (1380)، تاریخ ذوالقرنین، تصحیح ناصر افشار فر، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و کتابخانۀ موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. − خلیلی، محسن (1390)، چیستان تاریخ: بازنمایی هویت در گزارشهای تاریخی، مشهد، مرندیز. − خیر اندیش، عبدالرسول، احمدی، حسین (1391)، «آذرکیوانیان و تأثیر آنان بر باستانگرایی در تاریخنگاری معاصر ایران»، تاریخ ایران، شماره 5، صص 31-1. − دهقانی، محمد (1380)، پیشگامان نقد ادبی در ایران، تهران، انتشارات سخن. − ریچاردز، گلین (1383)، رویکردهای مختلف به پلورالیسم دینی: به سوی الهیات ناظر به همۀ ادیان، ترجمه رضا گندمی نصرآبادی و احمدرضا مفتاح، تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب. − زرگرینژاد، غلامحسین (گردآورنده) (1390)، رسائل مشروطیت، جلد 1و 2، تهران، مؤسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی. − ژوبر، پیرآمده (1347)، مسافرت در ایران و ارمنستان، ترجمه علی قلی اعتماد مقدم، تهران، بنیاد فرهنگ ایران. − عضدالدوله، احمدمیرزا (1376)، تاریخ عضدی، به کوشش عبدالحسین نوائی، تهران، نشر علم. − فیروزبن ملا کاووس (بیتا)، دساتیر آسمانی، نسخۀ خطی کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی. شمارۀ بازیابی: 7474. − قدیمی قیداری، عباس (1393)، تداوم و تحول تاریخنویسی در ایران عصر قاجار، تهران: پژوهشکدۀ تاریخ اسلام. − ------------- (1391)، «تاریخ نویسی باستان گرا و ناسیونالیستی در ایران عصر قاجار»، مطالعات تاریخ ایران اسلامی، سال اول، شماره اول، صص 94-75. − کرمانی، میرزا آقا خان (2000م)، سه مکتوب، به کوشش و ویرایش بهرام چوبینه، آلمان، نیما. − --------------- (1389)، آیینۀ سکندری، تهران، چشمه. − --------------- (1384)، صد خطابه، به کوشش محمد جعفر محجوب، لس آنجلس، شرکت کتاب. − معین، محمد (1336)، «آذرکیوان و پیروان او»، مجلۀ دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، شماره 39، صص42-25. − ملکم، سرجان (1383)، تاریخ ایران، ترجمه اسماعیل حیرت، تهران، انتشارات سنایی. − ملکم خان ناظمالدوله (1369)، روزنامة قانون، تهران، کویر. − ----------- (1389)، نامههای میرزا ملکم خان ناظمالدوله، به کوشش علی اصغر حقدار، تهران، چشمه. − مروزی، میرزا محمد صادق (1369)، تاریخ جنگهای ایران و روس، تصحیح امیر هوشنگ آذر، تهران، مولف. − ناطق، هما (1358)، مصیبت وبا و بلای حکومت، تهران، گستره. − نعمتی، بهزاد (1390)، بررسی باستانگرائی در تاریخنگاری دوره قاجار، پایان نامه کارشناسی ارشد ایرانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی تهران. − هیلن براند، رابرت (1388)، زبان تصویری شاهنامه، ترجمۀ سید داوود طباطبایی،تهران، فرهنگستان هنر. − Abdi Kamyar (2001), “Nationalism, Politics, and the Development of Archaeology in Iran”, American Journal of Archaeology, 150:51-76. − Amanat, Abass (2004), “Historiography VIII: Qajar Period”, Encyclopedia of Iranica, 12:370-376 − ---------- (2001), “The Kayanid Crown and Qajar Reclaiming of Royal Authority”, Journal of the Society of Iranian Studies, no 34: 17-30. − ---------- (1997), Pivot of the Universe: Nasir al-din Shah and the Iranian Monarchy, Berkeley: University of California. − Corbin, Henry (1989), “Azar Keyvan.” Encyclopedia Iranica, edited by Ehsan Yarshater Vol.3, London& New York. − Diba, I. S., (1999), Images of power and the power of images: intention and response in early Qajar painting (1785-1834), in I. S. Diba, and M. Ekhtiar, (eds), Royal Persian Paintings: the Qajar Epoch 1785-1925, Brooklyn: 30-49. − Imanpour, M.T., (2015), “Re-establishment of Achaemenes History and its Development in the Nineteenth and Twentieth Centuries”, Iranian Studies, Vol. 48, No 4: 515-530. − Sarkhish (Curtis), Vesta, (2005), “The Legacy of Ancient Persia” in: The Forgotten Empire the World of Ancient Persia, British Museum, London: 250-263. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,546 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 984 |