تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,489,421 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,216,977 |
ارزیابی پهنـه های تحت خطر فرسایش خاک در حوضه سراسکندر چای، دامنه های شرقی کوهستان سهند با استفاده از مدل USLE و GIS | ||
جغرافیا و برنامهریزی | ||
مقاله 1، دوره 16، شماره 40، شهریور 1391، صفحه 1-23 اصل مقاله (2.66 M) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
مریم بیاتی خطیبی؛ فریبا کرمی* | ||
گروه پژوهش های جغرافیایی دانشگاه تبریز | ||
چکیده | ||
با تداوم روند خشکی محیط و مدیریت غیراصولی آن، فرسایش خاک به یکی از مهمترین مسائل دامنههای شرقی سهند تبدیل شده است. در این محدوده و در مقیاس حوضهای، عوامل متعددی در زمینهسازی و تشدید فرسایش خاک دخیل هستند. در محدوده مورد مطالعه - به عنوان یک منطقه نیمهخشک واقع در دامنههای شرقی کوهستان سهند (شمال غرب ایران) - خاک تحت فرسایش شدید آبی قرار گرفته است. آثار این فرسایش در محدوده مورد مطالعه - به عنوان یک محدوده کشاورزی و دامپروی مهم کشور ـ به صورت سطوح آشفته با خندقها و شیارهای متعدد ظاهرشده است. برای بررسی علل و عوامل فرسایش آبی و شناسایی محدودههای تحت خطر فرسایش از مدل USLE استفاده و از تکنیک GIS بهرهگیری شده است. در این مقاله، با استفاده از مدل مذکور که اساس آن بکارگیری پارامترهای توپوگرافی، اربری، بارندگی و نوع خاک است، فرسایش آبی مورد تحلیل قرار گرفته و در نهایت محدودههای تحت خطر، پهنهبندی شده است. نتایج این بررسیها نشان میدهد که در بین عوامل مورد بررسی، طول و شیب دامنه به عنوان عوامل توپوگرافی، نقش اصلی در فرایند فرسایش ایفا میکنند. در محدوده مورد مطالعه، طول دامنه، نوع و الگوی فرسایش را تعیین میکند. در بخشهایی که طول دامنه افزایش افته، خندقهای عمیق تشکیل گردیده و با افزایش میزان سیلت، فرسایش خطی نیز تشدید شده است. نقشه پهنهبندی خطرفرسایش نشان مـیدهد که شیبهای منتهی بـه دشتهای سیلابی از پتانسیل بالایی بـرای تشدید فرسایش آبی برخوردارند. | ||
کلیدواژهها | ||
فرسایش خاک؛ فرسایش خطی؛ پهنه¬بندی خطرفرسایش؛ USLE؛ سراسکندچای؛ دامنه¬های شرقی سهند | ||
مراجع | ||
1ـ آلکثیر، ع. (1374)، «پژوهشهای ژئومورفولوژی و هیدرولوژی دامنههای شرقی سهند»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز. 2ـ بیاتی خطیبی، مریم (1388)، «تحلیل و ارزیابی فرسایش خطی در حوضههای شورچای وکلقان چای»، طرح تحقیقاتی، دانشگاه تبریز. 3ـ گزارش مطالعات خاکشناسی تفصیلی دقیق باغات پایاب سد سهند هشترود (1384)، شرکت سهامی آب منطقهای آذربایجان شرقی واردبیل. 4ـ مطالعات خاکشناسی نیمهتفصیلی دقیق اراضی پایاب سد خرمدرق (1384)، شرکت سهامی آب منطقهای آذربایجان شرقی و اردبیل. 5ـ ژولین، پ. (1387)، «مکانیک رودخانهها»، ترجمه محمد جعفرزاده، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد. 6- Auerswald, K., Fiener, P., Dikau, R. (2009), “Rates of Sheet and Rill Erosion in Germany - A Meta-analysis”, Geomorphology, 111: 182-193.
7- Beskow, S., Mello, C., Norton, L., Curi, M., Viola, M., Avanzi, J. (2009), “Soil Erosion Prediction in the GrandeRiver Basin”, Brazil Using Distributed Modeling, Catena, 79:49-59.
8- Chi, Z., Yao, Z., Shen, S., Hiroyuki, N., Haruyoshi, I., Peng, C., Jun, F. (2008), “Development of GIS-based FUSLE Model in a Chinese Fir Forest Sub-catchment with a Focus on the Litter in the DabieMountains”, China, Forest Ecology and Management, 255: 2782-2789.
9- Dumas, P., Printemps, J., Mangeas, M., Luneau, G. (2010), “Developing Erosion Models for Integrated Coastal Zone Management: A Case Study of The New Caledonia West Coast”, Marine Pollution Bulletin, 61: 519-529.
10- Fu, G., Chen, S., McCool, D. (2006), “Modeling the Impacts of No-till Practice on Soil Erosion and Sediment Yield with RUSLE, SEDD”, and ArcView GIS, Soil & Tillage Research 85: 38-49.
11-Kinnell, P. (2000), “AGNPS-UM: Applying the USLE-M within the Agricultural Non Point Source Pollution Model”, Environmental Modelling & Software, 15: 331-341.
12- Mannaerts, C., Gabriels, D. (2000), “A Probabilistic Approach for Predicting Rainfall Soil Erosion Losses in Semiarid Areas”, Catena 40: 403-420.
13- Marques, M., Bienes, R., Jiménez, L., Rodríguez, R. (2007), “Effect of Vegetal Cover on Runoff and Soil Erosion under Light Intensity Events, Rainfall Simulation over USLE Plots” Science of the Total Environment, 378: 161-165.
14- Pelacani, S., Märker, M., Rodolfi, G. (2008), “Simulation of Soil Erosion and Deposition in a Changing Land Use: A Modelling Approach to Implement the Support Practice Factor”, Geomorphology, 99: 329-340.
15- Ranieria, S., Liera, Q., Sparoveka, G., Flanagan, D. (2002), “Erosion Database Interface (EDI): A Computer Program for Georeferenced Application of Erosion Prediction Models”, Computers& Geosciences, 28: 661-668.
16- Shamshad, A., Azhari, M., Isa, M., Hussin ,W., Parida, B. (2008), “Development of an Appropriate Procedure for Estimation of RUSLE EI30 index and Preparation of Erosivity Maps for Pulau Penang in Peninsular Malaysia, Catena, 72: 423-432.
17- Terranova, O., Antronico, L., Coscarelli, L., Iaquinta, P. (2009), Soil Erosion Risk Scenarios in the Mediterranean Environment Using RUSLE and GIS: An Application Model for Calabria (Southern Italy), Geomorphology, 112: 228-245
18- Vaezi, A., Sadeghi, SH., Bahrami, H., Mahdian, M. (2008), Modeling the USLE K-Factor for Calcareous Soils in Northwestern Iran, Geomorphology 97: 414-423. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,658 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,513 |