آمار
| تعداد نشریات | 43 |
| تعداد شماره‌ها | 1,253 |
| تعداد مقالات | 15,411 |
| تعداد مشاهده مقاله | 51,248,552 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 14,255,980 |
ارزیابی پتانسیل میان افزایی در محور تاریخی-فرهنگی کلانشهر تبریز | ||
| جغرافیا و برنامهریزی | ||
| مقاله 3، دوره 17، شماره 43، خرداد 1392، صفحه 41-70 اصل مقاله (505.57 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| محمدرضا پورمحمدی1؛ آرزو شفاعتی* 2؛ کیومرث ملکی2 | ||
| 1استاد دانشگاه تبریز، دانشکده جغرافیا | ||
| 2دانشگاه تبریز | ||
| چکیده | ||
| اگرچه افزایش جمعیت علت اولیه گسترش شهرها محسوب میشود، لیکن پراکندگی نامعقول آن اثرات نامطلوبی بر محیط طبیعی و فرهنگ جوامع میگذارد. تلاشهای زیادی برای برطرف ساختن اثرات منفی گسترش پراکنده شهرها به عمل آمده است که عمدهترین آنها راهبرد «رشد هوشمند» به عنوان یکی از راهکارهای مقابله با «پراکندگی» توسعه شهری است. الگوی توسعه میانافزا یکی از ابزارهای رشد هوشمند است و در صورت تحقق از مصادیق بارز توسعه پایدار میباشد. کمبود زمین، موانع طبیعی و مصنوعی گسترش افقی شهرها، گسترش شهر بر روی پهنه های مخاطرهآمیز و گسلها، هزینه بالای ایجاد خدمات زیربنائی و تسهیلات شهری، همچنین برخی ملاحظات مربوط به پایداری محیط، بهسازی و اصالت بخشی به بافتهای فرسوده شهری، کاهش اتلاف سرمایه و انرژی، ایجاد شبکه حمل و نقل مناسب، اختلاط کاربریها و مسائلی از این دست، موجب گردیده است تا الگوی توسعه میانافزا و لایهگذاری در بافتهای شهری مورد توجه قرار گیرد. شهر تبریز یکی از قدیمیترین مراکز سکونتی است که از جهات مختلف طبیعی، سیاسی، دموگرافیکی و... دارای اهمیت میباشد. گسترش پراکنده و توسعه افقی شهر، ضمن اینکه گاهاً با محدودیتهای طبیعی روبروست هزینههای خدمات شهری را نیز افزایش میدهد. همچنین حدود یک سوم جمعیت شهر تبریز را حاشیهنشینان تشکیل میدهند، اگر به رقم فوق ساکنان بافت فرسوده را اضافه کنیم شاید در حدود نیمی از جمعیت شهر در شرایط نامناسب و ناهنجار زندگی میکنند. توسعه میانافزا و توجه به بهسازی بافت فرسوده و تشویق اسکان جمعیت در نواحی کم تراکم مرکز شهر، مشکلاتی از این دست را حل میکند. در این تحقیق به منظور ارزیابی پتانسیل میان افزایی، محور تاریخی-فرهنگی شهر تبریز انتخاب گردیده و از دادههای طرح تفصیلی منطقه 6 طرح جامع تبریز استفاده شـده است. در ادامه به منظور ارزیابی پـتانسیل میانافزایی آن، مدلی تـهیه و پتانسیل میانافزایی در آن تعیین شده است. در نهایت با توجه به وضع موجود و خروجی مدل، این نتیجه حاصل شد که با استفاده از توسعه میانافزا و ایجاد تغییراتی در بافت موجود شهر میتوان سطح پایداری را در شهر ارتقاء داده و ساختار کالبدی مناسبی فراهم آورد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| توسعه پایدار؛ توسعه میان افزا؛ بافت فرسوده؛ برنامه¬ریزی شهری؛ رشد هوشمند | ||
| مراجع | ||
|
1ـ اسمعیلپور، نجما (1387)، «بررسی علل و پیامدهای رشد افقی شهرها و ارائه راهکارهای ساماندهی آن؛ مطالعه موردی: شهر یزد»، پایاننامه دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه تبریز. 2ـ اس.ام.ویلر- تی. بیتلی (1384)، نوشتارهایی درباره توسعه شهری پایدار»، ترجمه کیانوش ذاکر حقیقی، انتشارات مرکز مطالعاتی و شهرسازی و معماری وزارت مسکن و شهرسازی. 3ـانجمن شهرسازی آمریکا (1387)،«مکانها و مکانسازی: استانداردهای برنامهریزی و طراحی شهری»، ترجمه: اعتماد، گیتی و صالحی میلانی و همکاران، جلد چهارم، ناشر: جامعه مهندسین مشاور ایران. 4ـ پورمحمدی محمدرضا (1385)، «برنامهریزی مسکن»، تهران، انتشارات سمت. 5ـ تقوایی مسعود، غلامی یونس (1387)، «بررسی و تحلیل تئوری اصالت بخشی تغییر کالبدی محلات مرکزی شهرها»، شهرداریها، سال نهم، شماره 89 . 6ـ روحی کلاش، حمید و دیگران (1387)، «بهسازی و نوسازی بافتهای فرسوده شهری تبدیل تهدیدها به فرصتها»، فضای جغرافیایی، سال هشتم، شماره 21. 7ـ سیفالدینی، فرانک (1378)، فرهنگواژگانبرنامهریزیشهریومنطقهای»، چاپ اول، انتشارات دانشگاه شیراز، شیراز. 8ـ شماعی، علی و دیگران (1384)، «بهسازی و نوسازی شهری از دیدگاه علم جغرافیا»، انتشارات دانشگاه تهران. 9ـ شیعه، اسماعیل (1382)، «کارگاه برنامهریزی شهری»، چاپ سوم، مرداد ماه، انتشارات دانشگاه پیام نور. 10ـ لینچ، کوین (1374)، «سیمای شهر»، ترجمه: منوچهر مزینی، انتشارات دانشگاه تهران. 11ـ نقش جهان پارس، مهندسین مشاور (1386)، «طرح تفصیلی منطقه تاریخی-فرهنگی تبریز، سازمان مسکن و شهرسازی آذربایجان شرقی». 12ـ وارثی حمیدرضا و دیگران (1386)، «بررسی اثرات توزیع خدمات شهری در عدم تعادل فضایی جمعیت (مطالعه موردی، مناطق شهر اصفهان)»، مجله جغرافیا و توسعه، بهار و تابستان. 13- Chicago Metropolitan Agency for Planning (2008), Urban Design Strategy Report, May 2008.
14- Hall P, (1993), "Toward Sustainable, Liveable and Innovative Cities for 21 st. Century", In Proceeding of the Third Conference of the World Capitals, Tokyo, P22.
15- IBI Group, "Smart Choices for Developing our Community, Small Scale Ground Oriented Residential Infill".
16-J. Bloustein (2007), "School of Planning & Public Policy Rutgers, The State University of New Jersey New Brunswick", Development Standardsand Policy Guide, Center of Urban Policy Research, Edward, June (Revised April 2007).
17- MunicipalResearch & ServicesCenter of Washington (1997), "INFILL DEVELOPMENT Strategies for Shaping Livable Neighborhoods", June 1997 l Report No. 38.
18- Roy Kienitz (2001), "Models and Guidelines for Infill Development", Managing Maryland's Growth, Parris N. Glendening, Governor, October.
19- Stephen M. Wheeler (2001), "Infill Development in the San Francisco Bay Area: Current Obstacles and Responses", A Paper Presented of the Association of Collegiate School of Planning Cleveland, Ohio, November.
20- Todd Litman (2010), "Evaluating Criticism of Smart Growth",Victoria Transport Policy Institute, 6 August.
21-Virginia Mc Connell and Keith Wiley (2010),"Infill Development: Perspectives and Evidence from Economics and Planning", May, RFF DP 10-13.
22- Washington Research Council (2001), Accommodating Growth through Infill Development, e P B 01-9 March 27. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4,985 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,657 |
||