آمار
| تعداد نشریات | 45 |
| تعداد شماره‌ها | 1,416 |
| تعداد مقالات | 17,487 |
| تعداد مشاهده مقاله | 56,452,263 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 18,727,002 |
اسطورۀ خودمرکزی (با تأکید بر نمونههای آن در اساطیر و ادبیاتِ ایران) | ||
| زبان و ادب فارسی (نشریه سابق دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز) | ||
| مقاله 10، دوره 68، شماره 232، خرداد 1395، صفحه 169-185 اصل مقاله (525.87 K) | ||
| نویسنده | ||
| موسی محمودزهی | ||
| استادیار دانشگاه ولایت | ||
| چکیده | ||
| اسطورۀ خودمرکزی از مباحثِ جهانشمول است که در اساطیر ایران هم نمونههای آن به وضوح قابل مشاهده است. بر اساسِ این عقیدۀ اسطورهای، همۀ اقوام تلاش میکنند خود و داشتههای خود را نخستین، بزرگترین، بالاترین، بهترین، و ... معرفی کنند و تمام داشتههای دیگران را در ردههای پایینتر از آنِ خود جای دهند. به عبارت دیگر خود را اصل و دیگران را فرع، و یا خود را مرکز و دیگران را حاشیه قلمداد کنند. در این مقاله، ابتدا به 17 مورد از نمونههایِ این اعتقاد اسطورهای در اساطیر و ادبیاتِ ایران اشاره شده است. مثلاً آنان سرزمینِ اولیۀ خود «ایرانویج» را از نخستین و بهترین سرزمینها میدانند که نخستین انسانها در آن به وجود آمدهاند؛ «البرز» کوهِ اساطیریِ خود را کوهی میدانند که گرداگرد زمین را فراگرفته و تا فلکِ خورشید کشیده شده است، و ... . در بخش دوم، به سرچشمهها و پیامدهای حاصل از این اسطوره اشاره شده است. به نظر میآید این اسطوره از عواملی مانند کمالگرایی (نهایتاندیشی)، باورهایِ دینی، ملکوتی بودنِ انسان، نمادسازی، خودبزرگبینی، تجارب گذشته و عادتها، جهانبینیِ محدود، خودِ آگاه و ناآگاه، گشایشِ عقدههای حقارت، رازِ تنازعِ بقا، و اصلِ جاذبۀ عمومی سرچشمه میگیرد؛ و واقعی پنداشتنِ چیزهای غیرواقعی، قهرمانسازی، توتمسازی، محدودیت حق انتخاب، سالاریت (رئیسسالاری، پدر یا مادرسالاری، ...)، افزایش خوی استکباری، حماسهسازی، قومسازی، و مواردی مانند این از آثارِ آن است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اسطوره؛ اسطورۀ خودمرکزی؛ نمونه‌ها؛ سرچشمهها؛ پیامدها | ||
| مراجع | ||
|
- قرآن کریم. - آسانا، جاماسب، (1391)، متنهای پهلوی، ترجمه سعید عریان، تهران: نشر علمی. - ابوالقاسمی، محسن، (1383)، دینها و کیشهای ایرانی در دوران باستان، چاپ سوم، تهران: هیرمند. - الیاده، میرچا، (1374)، اسطوره، رؤیا، راز، ترجمۀ رؤیا منجم، تهران: فکر روز. - انوری، حسن، (1381)، فرهنگ بزرگ سخن، تهران: سخن. - آسکانی، عابد، (2004م)، میرجنگی و میرزنگی، حَبچَوکی، بهارگاه. - بهرامی، عسکر، (1388)، تاریخ اساطیری ایران، تهران: ققنوس. - پانوف، میشل، و میشل پرن، (1389)، فرهنگ مردمشناسی، چاپ پنجم، ترجمه اصغر عسکری خانقاه، تهران: سمت. - پورداوود، ابراهیم، (1355)، فرهنگ ایران باستان، تهران: دانشگاه تهران. - جهاندیده، عبدالغفور، (1390)، شرح منظومۀ مَکُران، تهران: کولهپشتی. - راشد محصل، محمدتقی، (1369)، نجاتبخشی در ادیان ، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی. - سربندی، علی، (1383)، ایران بهانه بود انسانم آرزوست، تهران: پیکان. - عُریان، سعید، (1382)، راهنمایِ کتیبههای ایرانی میانه (پهلوی- پارتی)، تهران: پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی. - عفیفی، رحیم، (1374)، اساطیر و فرهنگ ایران در نوشته های پهلوی، تهران: توس. - فردوسی، ابوالقاسم، (1386)، شاهنامه، به کوشش جلال خالقی مطلق، تهران: دایرهالمعارف بزرگ اسلامی. - کریمی دوستان، غلامحسین، (1390)، انگلیسی برای دانشجویان رشته زبان و ادب فارسی، چاپ پنجم، تهران: سمت. - گلستانه، مزار، (1391)، آیینها و باورهای مردم سیستان، به اهتمام محمدتقی رخشانی و قاسم سیاسر، تهران: آبنوس. - متنهای پهلوی، (1391)، گردآوردۀ جاماسب جی دستور منوچهرجی جاماسب آسانا، پژوهش سعید عریان، تهران: علمی. - مولایی، چنگیز،(1392)، آبان یشت(سرود اوستایی در ستایش اردوی سور اناهید)، تهران: مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی(مرکز پژوهش های ایرانی و اسلامی). - نظامی، الیاس بن یوسف، (1373)، کلّیات خمسۀ نظامی گنجه ای، چاپ ششم، تهران: امیرکبیر. - نولدکه، تئودور، (1369)، حماسۀ ملی ایران، چاپ چهارم، ترجمه بزرگ علوی، بیجا، سپهر. - وامقی، ایرج، (1378)، نوشتههای مانی و مانویان، چاپ اول، تهران: سوره. - یونگ، کارل گوستاو، (1392)، انسان و سمبولهایش، چاپ نهم، ترجمۀ محمود سلطانیه، تهران: نماد.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,060 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,991 |
||