تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,035 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,539,311 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,243,005 |
شبیهسازی رواناب ناشی از ذوب برف با استفاده از دادههای سنجش از دور (مطالعه موردی: حوضه آبی دهگلان) | ||
جغرافیا و برنامهریزی | ||
مقاله 14، دوره 20، شماره 55، اردیبهشت 1395، صفحه 273-289 اصل مقاله (652.67 K) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 2 | ||
نویسندگان | ||
حسین نظم فر* 1؛ مسعود مرادی* 2 | ||
1دانشیار گروه جغرافیا دانشگاه محقق اردبیلی. | ||
2دانشجوی دکتری جغرافیا طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی. | ||
چکیده | ||
چکیده با توجه به کمبود اطلاعات اقلیمی در مورد مقادیر بارش برف در ارتفاعات، استفاده از تصاویر ماهوارهای میتواند در بررسی توزیع پوشش برف و راواناب حاصل از آن در حوضههای آبی کمک کند. لذا هدف از این پژوهش بررسی چگونگی ارتباط رواناب سطحی در خروجی حوضه آبی دهگلان در ارتباط با تغییرات پوشش برف در ارتفاعات حوضه است. رواناب ناشی از ذوب برف در حوضه آبی دهگلان با استفاده از مدل رواناب-ذوب برف بررسی شده است. بدین منظور ابتدا خصوصیات فیزیکی حوضه شامل محیطْْْ، مساحت و طبقات ارتفاعی با استفاده از اطلاعات رقومی موجود محاسبه شد، اطلاعات اقلیمی و هیدرومتری نیز از سازمانهای ذیربط گردآوری شدند. نسبت پوشش برفی حوضه با استفاده از تولیدات 8 روزه سطح پوشش برف در مقیاس جهانی از دادههای پوشش برف مودیس موجود در سایت سازمان ناسا که توسط الگوریتم SNOWMAP تولیدشده است. در ادامه اطلاعات مورد نیاز وارد مدل شده و عمل شبیهسازی متناسب با خصوصیات حوضه مورد مطالعه صورت گرفت. پارامترهای ارزیابی که توسط مدل جهت ارزیابی دقت جریان شبیه سازی شده مورد استفاده قرار میگیرد ضریب تبیین و تفاضل حجمی میباشد. فرآیند شبیهسازی جریان حاصل از ذوب برف با محاسبه عوامل و فراسنجهای لازم در دوره دسامبر 2004 تا آوریل 2005 (آذر ماه 1383تا فروردین ماه 1384) صورت گرفته است. نتایج شبیهسازی نشان میدهد که مدل رواناب- ذوب برف قادر به شبیهسازی رواناب با ضریب تبیین 52 درصد و تفاضل حجمی 2/23 است. ضریب تبیین و تفاضل حجمی بهدست آمده دقت متوسط مدل را در شبیهسازی رواناب ناشی از ذوب برف در حوضه نشان میدهد که میتواند ناشی از خصوصیات فیزیکی حوضه باشد. در کل نتایج این پژوهش نشان میدهد که با توجه با اینکه مدل SRM برای حوضههای کوهستانی طراحی شده است در منطقه مورد مطالعه که تلفیقی از دشت و کوهستان است به دلیل تأثیر عوامل دیگری مانند نفوذ به آبهای زیرزمینی کارآیی پایینتری را نشان میدهد. | ||
کلیدواژهها | ||
واژگان کلیدی: پوشش برف؛ مدل رواناب-ذوب برف؛ حوضه آبی دهگلان؛ شبیهسازی | ||
مراجع | ||
- انصاری، صابر؛ نجفی، احمد؛ خلیلی، کیوان؛ خوشبخت، مهدی (1383)، «بررسی رواناب حاصل از ذوب برف با استفاده از مدلسازی SRM»، دومین کنفرانس ملی دانشجویی منابع آب و خاک، دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز، شیراز. - بیرودیان، نادر؛ جندقی، نادر (1384)، «برآورد رواناب ذوب برف بهوسیله مدل اس.آر.ام و مقایسه نتایج آن با اطلاعات آبنمود رودخانه در آبخیز زیارت»، مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی، شماره 12، صص 181-188. - فتاحی، ابراهیم؛ دلاور، مجید؛ قاسمی، الهه (1390)، «شبیهسازی رواناب ناشی از ذوب برف در حوضههای کوهستانی با استفاده از مدل SRM مطالعه موردی حوضه آبریزبازفت»، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، شماره23، صص 129-141. - فتاحی، ابراهیم؛ وظیفهدوست، مجید (1390)، برآورد دمای سطح برف و گستره پوشش برف با استفاده از تصاویر سنجنده MODIS (مطالعه موردی حوضههای استان گلستان)، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره پیاپی102، صص 17403- 17423. - فتحاللهزاده، علی؛ مهدوی، محمد؛ بیلز، راجر؛ آبکار، علیاکبر؛ عسکری شیرازی، حسن (1388)، «ارزیابی مقایسه نسخه درجه روز و تابشی مدل SRM در همانندسازی رواناب ناشی از ذوب برف»، نشریه مرتع و آبخیزداری، شماره 1-٦٢،، صص110-99. - مشاوران سنجش از دور (1382), «مطالعات تفصیلی-اجرایی آبخیزداری حوضههای آبخیز دهگلان (زمینشناسی و ژئومورفولوژی)», وزارت جهاد کشاورزی. - میریعقوبزاده، میرحسین؛ قنبرپور، محمدرضا (1389)، «بررسی کاربرد نقشههای پوشش برفی حاصل از تصاویر ماهوارهای MODIS در مدلسازی رواناب- ذوب برف (مطالعه موردی: حوضه آبخیز سدکرج(، نشریه علوم زمین، شماره76،، صص 141-148. - نجفی ایگدیر؛ احمد، قدوسی؛ جمال، ثقفیان؛ بهرام، پرهمت جهانگیر (1386)، «برآورد رواناب ذوب برف با استفاده از سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی در حوضه شهر چائی ارومیه»، مجله پژوهش و سازندگی در منابع طبیعی، شماره 76، صص 177-185. - وظیفهدوست، مجید؛ سمیعپور، فاطمه؛ اشرفزاده، افشین؛ موسوی، سیدعلی (1389)، «تعیین سهم رواناب ناشی از ذوب برف در آورد رودخانه پل رود»، شرکت سهامی آب منطقهای گیلان-کمیته تحقیقات. -Barabanov A.T., VI. (2012), “Panov, On the Prediction of Snowmelt Runoff on the Surface in Forest–Steppe and Steppe Zones”, Arid Ecosystems, No. 4, pp. 216–219.
-Brubaker, Kaye, Albert, Rango, William, Kustas, (1996), “Incorporating radiation inputs into the snowmelt runoff model”, Hydrological processes, No.10, pp 1329-1343.
-Burakova, D.A., O.I. Ivanova, (2010), “Analysis of Formation and Forecast of Spring Snowmelt Flood Runoff in Forest and Forest-steppe Basins of Siberian Rivers”, Russian Meteorology and Hydrology, Vol. 35, No. 6, pp. 421–431.
-Georgievsky, M.V, (2009), “Application of the Snowmelt Runoff modelin the Kuban river basin using MODISsatellite images”, Environmental Research Letters, No.4, pp1-5.
-Hall D.K., Riggs G.A., Salomonson V.V., DiGirolamo N.E. & Bayr K.J., MODIS (2002), “Snow-cover products”, Remote Sensing of Environment”, No. 83, 181-194.
-Leavesley, G.H., Lichty, R.W., Troutman, B.M., & Saindon, L.G., (1983), “Precipitation-Runoff Modeling System: User's Manual”, U.S, Geological Survey Water-Resources Investigations Report, No 83, pp1-207.
-Martinec, J., Rango, A., & Major, E. (1983), “The Snowmelt-runoff Model (SRM) User's Manual”, 1, Washington, D.C. USA, NASA Reference Publications 1100.
-Martinec, J., (1975), “Snowmelt Runoff Model for Stream flow Forecasts”, Nordic Hydrology, No6, pp145–154.
-Martinec, J., and Rango, A., (1986), “Parameter values for snowmelt runoff modeling”, Journal of Hydrology, No. 84, pp. 197-219.
-Martinec, J., A. Rango, R. Roberts, (2008), “Snowmelt Runoff Model (SRM) User’s Manual”, 7, New Mexico State University, U.S.A, New Mexico State University.
-Rango, A., and Roberts, R. (1987), “Snowmelt-runoff modeling in the microcomputer environment”, Proceedings of the 55th Annual Western Snow Conference, Vancouver, B.C.
-Raleigh, Mark, (2009), “A Statistical Evaluation of a Snow Water Equivalent Reconstruction Method Using Three Snowmelt Models at Daily and Hourly Time Steps”, GraduateSchool, University of Washington.
-Shalamu, ABUDU, Chun-liang CUI, Muattar SAYDI, James Phillip KING, (2012), “Application of snowmelt runoff model (SRM) in mountainous watersheds: A review”, Water Science and Engineering, No. 5, pp 123-136. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,593 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,284 |