تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,312 |
تعداد مقالات | 16,111 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,712,684 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,378,307 |
بررسی سیر تحول روستاهای خوابگاهی در شرق کلانشهر تبریز | ||
جغرافیا و برنامهریزی | ||
مقاله 9، دوره 20، شماره 55، اردیبهشت 1395، صفحه 161-181 اصل مقاله (247.64 K) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 2 | ||
نویسندگان | ||
محمد ظاهری* 1؛ ناهید کارگر2 | ||
1دانشیار گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری دانشگاه تبریز. | ||
2کارشناس ارشد جغرافیا و برنامهریزی روستایی دانشگاه تبریز. | ||
چکیده | ||
چکیده تأثیرات متقابل فضایی و روابط عملکردی بین شهرها با نواحی پیرامونی واز آن جملهنواحی روستایی واقع در حوزه نفوذ آنها، به مرور منجر به تغییرات مختلف در عرصههای گوناگون آنها میگردد. ازجملهاین پدیدههاتحرکات مکانی جمعیت بهصورت مهاجرت شهری- روستایی است. بدیهی است که این حجم مهاجران اثرات زیادی بر ساختارهای جمعیتی، اقتصادی و حتی کالبدی روستاها خواهند داشت. در مطالعه حاضر، علاوه بر بررسی روند تحولات ساختار جمعیتی، اقتصادی و کالبدی آن تعداد از سکونتگاههای روستایی واقع درشرق تبریز که در جریان جنین تحرکاتی قرار گرفته و ویژگی خوابگاهی بهخود گرفتهاند، ریشهیابی علل این شکلگیری نیز مورد بررسی قرار میگیرد. اساس مطالعه مبتنی بر مطالعات میدانی (مشاهده مستقیم، تکمیل پرسشنامههای مختلف ومصاحبه با صاحبنظران) میباشد. جهت تحلیل دادهها، از نرمافزار آماری SPSSو از روشهای آماریf.statistics و xi2 بهره گرفته میشود. نتایج بررسیها نشان داد که روابط متقابل فضایی و نیز عملکردی موجود بین کلانشهر تبریز و روستاهای مورد مطالعه، نقش عمدهای در تحولات جمعیتی، اقتصادی و کالبدی روستاها داشته است. در این میان گسترش لجام گسیخته شهر تبریز و وجود مشکلاتی چون بالا بودن هزینههای زندگی و مشکلات معیشتی، گرانی زمین و مسکن، آلودگی بیش از حد هوا بهعنوان عوامل دافع و در مقابل ارزانی زمین و مسکن، پاکیزگی هوا در روستاها، وجود تسهیلات حمل ونقل و جادههای ارتباطی مناسب در روستاهای مورد مطالعه بهعنوان عوامل جاذب عمل کرده و بخشی از شهرنشینان را به سکونت در روستاهای مزبور سوق داده است. | ||
کلیدواژهها | ||
واژگان کلیدی: روستاهای خوابگاهی؛ مهاجرت شهری- روستایی؛ کلانشهر تبریز | ||
مراجع | ||
ـ بحرینی، سیدحسین (1381)، «برنامهریزی محیطی برای توسعه زمین»، انتشارات دانشگاه تهران. ـ تودارو، م. (1379)، «توسعه اقتصادی در جهان سوم»، ترجمه دکتر فرجادی، موسسه عالی پژوهش در برنامهریزی و توسعه، انتشارات بازتاب. ـ رضوانی، محمدرضا (1382)، «تحلیل روند ایجاد گسترش خانههای دوم در نواحی روستایی»، نشریه پژوهش های جغرافیایی، شماره 45، دانشگاه تهران. ـ رکنالدین افتخاری، عبدالرضا و ایزدیخرامه، حسن (1380)، «بررسی تصبیقی رویکرد کارکردهای شهری در توسعه روستایی (UFRD) و مدلهای تخصیص مکانی (LA)»، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال 16،شماره 3،صص 30-66. ـ رهنمایی، محمدتقی (1369)، «توسعه تهران و دگرگونی در ساختارهای نواحی روستایی اطراف»، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 16، صص 24- 53. ـ سلیمانی، محمد (1381)، «دگرگونی روستاهای حاشیه شهرهای جدید صنعتی: بررسی موردی (الوند-البرز)»، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال17، شماره پیاپی 65- 66، صص 127- 150. ـ شکویی، حسین (1379)، «دیدگاههای نو در جغرافیای شهری»، انتشارات سمت، تهران. ـ صدرموسوی، میرستار (1382)، «سیاستهای توسعه و اشتغال در مناطق روستایی کشورهای در حال توسعه»، نشریه فضای جغرافیایی، سال سوم شماره 10، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهر. ـ فرید، یداله (1379)، «شناختشناسی و مبانی جغرافیای انسانی»، دانشگاه آزاد اسلامی واحدمرند. ـ مهدوی حاجیلویی، م، مجتبی قدری، م، سنایی، م. (1387)، «نقش و تأثیر خانههای دوم بر ساختار اقتصادی، اجتماعی ناحیه کلاردشت»، نشریه پژوهشهای جغرافیایی، شماره 65، دانشگاه تهران. ـ نظری، عبدالحمید (1377)، «بررسی گسترش فیزیکی-کالبدی سکونتگاههای روستایی با تأکید بر افزایش جمعیت و تغییر کاربری اراضی، تغییر کاربری اراضی»، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره پیاپی 49 و 50، صص 225- 241. ـ نظریان، اصغر (1370)، «گسترش فضایی شهر تهران و پیدایش شهرکهای اقماری»، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 1، صص 117- 124. ـ نتایج سرشماری نفوس و مسکن، (1375)، مرکز آمار ایران. ـ نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن، (1385)، مرکز آمار ایران. ـ واحد آمار مرکز بهداشت شهرستان تبریز، (1385). -Berry, B.J.L, (1979), “The Counterurbanization Process: Urban America since 1970”, in B.J.L. Berrly (ed), Urbanization and Counterurbanization, Sage Publications, Beverly Hills: 17-30.
-Bonnamour, J, (1973), “Geographic rurale .Methodes et perspectives du geographie applicable”, Masson Paris, p 25.
-Daniels, T. Daniels, (1999), “When City and Country Collide: Managing Growth in the Metropolitan Fringe”, Island Press, Washington, DC.
-Dieter K. Muler (2002), “Second home ownership and sustainable Development in Northern Sweden”, Tourism and Haspitality Research, Vol.3 Number4,ABI/Inform Global,p 343-355.
-Hall. C.M, and Page, S.J. (2002), “The Geography of Tourism and Creation”, Routledge, Second edition, p-339.
-Liu et al., J. Liu, G.C. Daily, P.R. Ehrlich and G.W. Luck, (2003), “Effects of household dynamics on resource consumption and biodiversity”, Nature, 4216922, pp. 530-533.
-Ozguc. N, (2003), “Turizm Cografyasi, ozellikler ve bolgeler”, 4 baski: Cantay kitapevi.
-Pacion, M. (1985), “Rural Geography”, Harpper and Row publishers, PAIII. R.F. (1965a). OP. cit. P. 75.
-Rudzitis, G. Rudzitis, (1999), “Amenities increasingly draw people to the.ural west”, Rural Dev. Perpect., 14 2 (1999), pp. 9–13.
-Tumertacin, E,ozguc, N. r(2004), “Beseri Cografya (insan, Kultur, Nekan)”, Cantay. Yay | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,325 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,025 |