تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,489,945 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,217,486 |
ارزیابی و پیشبینی خطر فرسایش خاک در حوضه سراسکندچای با استفاده از مدل USLE و GIS | ||
جغرافیا و برنامهریزی | ||
مقاله 5، دوره 19، شماره 54، بهمن 1394، صفحه 61-81 اصل مقاله (1.25 M) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
نویسنده | ||
مریم بیاتی خطیبی* | ||
استاد دانشگاه تبریز | ||
چکیده | ||
فرسایش خاک یکی از مهمترین مسائل محیطی در دنیا بوده که عامل مهم بروز خسارات بزرگ اقتصادی و تهدید جدی برای توسعه پایدار محسوب میشود. در مقیاس حوضهای، عوامل متعددی در زمینهسازی و تشدید فرسایش دخیل هستند. در فرسایش خاک توسط روانابها عوامل داخل حوضهای مانند خاک، توپوگرافی، تراکم زهکشی والگوی کاربری نقش مهمی ایفا میکنند. در مناطق نیمهخشک وضعیت فرسایش خاک در محیطهای کوهستانی و در سطح زمینهای شیبدار که در معرض بارندگی سنگین هستند بهمراتب بحرانیتر است. محدوده مورد مطالعه بهعنوان یک منطقه کوهستانی نیمهخشک واقع در دامنههای شرقی کوهشتان سهند (شمال غرب ایران) خاک تحت فرسایش شدید آبی قرار گرفته است. در این محدوده- بهعنوان یک محدوده کشاورزی و دامپروی مهم کشور- آثار این فرسایش بهصورت خندقها و شیارها در بخشهای مختلف مشاهده میشود. برای بررسی علل و عوامل فرسایش آبی و برآورد و پیشبینی محدودههای تحت خطر فرسایش از مدل USLE استفاده و از تکنیک GIS بهرهگیری شده است. در این مدل که اساس آن پارامترهای توپوگرافی، کاربری، بارندگی و نوع خاک است، ترکیب پارامترهای مورد ذکر در فرسایش آبی مورد تحلیل قرارگرفته است و در نهایت محدودههای تحت خطر پهنهبندی شده است. نتایج این بررسیها نشان میدهد که در بین عوامل مورد بررسی، طول وشیب دامنه بهعنوان عوامل توپوگرافی، نقش اصلی در فرایند فرسایش ایفا میکنند. در محدوده مورد مطالعه، طول دامنه، نوع و الگوی فرسایش را تعیین میکند. در بخشهایی که طول دامنه افزایش یافته، دخندق های عمیق تشکیل گردیده است. در این محدودهها اگر در خاک درصد سیلت نیز یابد، فرسایش خطی تشدید شده است. نقشه پهنهبندی خظرفرسایش نشان میدهد که شیبهای منتهی به دشتهای سیلابی از پتانسیل بالایی برای فرسایش آبی برخوردارند. | ||
کلیدواژهها | ||
فرسایش خاک؛ فرسایش خطی؛ پهنهبندی خطرفرسایش؛ USLE؛ سراسکندچای؛ دامنههای شرقی سهند | ||
مراجع | ||
ـ گزارش مطالعات خاکشناسی تفصیلی دقیق باغات پایاب سد سهند هشترود (1384)، شرکت سهامی آب منطقهای آذربایجانشرقی و اردبیل. - مطالعات خاکشناسی نیمهتفصیلی دقیق اراضی پایاب سد خرمدرق (1384)، شرکت سهامی آب منطقهای آذربایجان شرقی و اردبیل. -ژولین، پ. (1387)، «مکانیک رودخانهها»، ترجمه محمد جعفرزاده، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد. -Amorea, E., Modicaa, C., Nearingb, M., Santoroa, V. (2004), “Scale effect in USLE and WEPP application for soil erosion computation from three Sicilian basins”, Journal of Hydrology, 293: 100–114.
-Auerswald, K., Fiener, P., Dikau, R. (2009), “Rates of sheet and rill erosion in Germany-A meta-analysis’, Geomorphology, 111:182–193.
-Beskow, S., Mello, C., Norton, L., Curi, M., Viola, M., Avanzi, J. (2009), “Soil erosion prediction in the Grande River Basin, Brazil using distributed modeling”, Catena, 79:49–59.
-Chi, Z., Yao, Z., Shen, S., Hiroyuki, N., Haruyoshi, I., Peng, C., Jun, F. (2008), “Development of GIS-based FUSLE model in a Chinese fir forest sub-catchment with a focus on the litter in the DabieMountains”, China, Forest Ecology and Management, 255: 2782–2789.
-Cohena, M., Shepherdb, M., Walsh, M., (2005), “Empirical reformulation of the universal soil loss equation for erosion risk assessment in a tropical watershed”, Geoderma, 124:235–252.
-Dumas, P., Printemps, J., Mangeas, M., Luneau, G. (2010), “Developing erosion models for integrated coastal zone management: A case study of The New Caledonia west coast”, Marine Pollution Bulletin, 61:519–529
-Fu, G., Chen, S., McCool, D. (2006), “Modeling the impacts of no-till practice on soil erosion and sediment yield with RUSLE, SEDD, and ArcView GIS”, Soil & Tillage Research, 85:38–49.
-Kinnell, P. (2000), “AGNPS-UM: applying the USLE-M within the agricultural non point source pollution model”, Environmental Modelling & Software, 15: 331–341.
-Lin, C., Lin, W., Chou, W. (2002),” Soil erosion prediction and sediment yield estimation:the Taiwan experience”, Soil & Tillage Research, 68:143–152.
-Lin, W., Tsai, J., Lin, G., Huang, P. (2008), “Assessing reforestation placement and benefit for erosion control: A case study on the Chi-Jia-Wan Stream”, Taiwan, Ecological Modeling, 2 1 1: 444–452.
-Lufafaa, A., Tenywaa, M., Isabiryeb, M., Majaliwaa, M., Woomer, P. (2003), “Prediction of soil erosion in a Lake Victoria basin catchment using a GIS-based UniversalSoil Loss model”, Agricultural Systems, 76: 883–894.
-Mannaerts, C., Gabriels, D. (2000), “A probabilistic approach for predicting rainfall soil erosion losses in semiarid areas”, Catena, 40:403–420.
-Marques, M., Bienes, R., Jiménez, L., Rodríguez, R. (2007), “Effect of vegetal cover on runoff and soil erosion under light intensity events”, Rainfall simulation over USLE plots, Science of the Total Environment, 378: 161–165.
-Pelacani, S., Märke, M., Rodolfi, G. (2008), “Simulation of soil erosion and deposition in a changing land use: A modelling approach to implement the support practice factor”, Geomorphology, 99: 329–340
-Ranieria, S., Liera, Q., Sparoveka, G., Flanagan, D. (2002), “Erosion database interface (EDI): a computer program for georeferenced application of erosion prediction models”, Computers & Geosciences, 28: 661–668.
-Shamshad, A., Azhari, M., Isa, M., Hussin, W., Parida, B. (2008), “Development of an appropriate procedure for estimation of RUSLE EI30 index and preparation of erosivity maps for Pulau Penang in Peninsular Malaysia, Catena”, 72:423-432.
-Terranova, O., Antronico, L., Coscarelli, L., Iaquinta, P. (2009), “Soil erosion risk scenarios in the Mediterranean environment using RUSLE and GIS: An application model for Calabria (southern Italy)”, Geomorphology, 112: 228–245
-Vaezi, A., Sadeghi, SH., Bahrami, H., Mahdian, M. (2008), “Modeling the USLE K-factor for calcareous soils in northwestern Iran”, Geomorphology, 97: 414–423
-Zhou., W. & Bingfang, W. (2008), “Assessment of soil erosion and sediment delivery ratio using remote sensing and GIS: a case study of upstream ChaobaiheRiver catchment, north China”, International Journal of Sediment Research, 23: 167-173. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,513 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 3,260 |