تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,485,571 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,213,083 |
بررسی و تحلیل ساختار و محتوای قصاید شهریار | ||
زبان و ادب فارسی (نشریه سابق دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز) | ||
مقاله 6، دوره 68، شماره 231، خرداد 1394، صفحه 109-136 اصل مقاله (611.31 K) | ||
نویسندگان | ||
محمد مهدی پور* 1؛ محمد خاکپور2؛ خدیجه پورزینی3 | ||
1استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تبریز | ||
2استادیار دانشگاه تبریز | ||
3دانشگاه تبریز | ||
چکیده | ||
قصیده فارسی که تا پایان قرن ششم یک دوره درخشان و شکوفایی را پشت سر نهاده بود، از قرن هفت به بعد رو به افول نهاد و از معیارهای اصیل خود دور شد. اما در دوره مشروطیت، تحت تأثیر تحولات خاص اجتماعی، این نوع شعر با معیارهای اصیل و سنتی خود احیا شد. موضوع مقاله حاضر، بررسی ساختار و محتوای قصاید شهریار است. میتوان گفت که شهریار هرچند ادامهدهنده بسیاری از سنتهای شعر کلاسیک فارسی است، اما در قصیده، به دنبال هنجارها و معیارهای قدما نیست و به دلیل ویژگیهای خاص شخصیتی، زبان قصاید او نرم و تغزلی است. با اینکه برخی از قصاید او با قصاید اساتید قدما پهلو میزند، اما باید گفت که قصیده شگرد اصلی او نیست، بلکه شهریار قصیده را صورت خشنی از شعر میداند. مهمترین ویژگی قصاید شهریار، مانند دیگر اشعار او، واقعنگاری و صدق تجربه عاطفی است. این ویژگی در قصایدی با زمینه تغزلی و عاطفی، همراه با تخیل بدیع و توصیفات رمانتیک، نوعی قصیده جدید را به وجود آورده که پیش از شهریار سابقه نداشته است. قصاید شهریار از حیث موضوع بسیار متنوع است اما با توجه به موضوعات غالب، میتوان این قصاید را به چند دسته تقسیم کرد: 1. قصاید مدحی که شامل اخوانیات، مراثی و قصاید اجتماعی است. 2. قصاید دینی و توحیدی 3. قصاید تغزلی 4. قصاید انقلاب اسلامی. | ||
کلیدواژهها | ||
شهریار؛ زبان؛ فرم؛ ساختار؛ انقلاب اسلامی؛ مسایل اجتماعی | ||
مراجع | ||
- اخوان ثالث، مهدی،(1360)، آخر شاهنامه، چاپ ششم، تهران: مروارید. - انوری، اوحدالدین محمد،(1364)، دیوان انوری، چاپ سوم، انتشارات سکه ـ پیروز. - بهار، محمدتقی، (1368)، دیوان اشعار، چاپ پنجم، تهران: توس. - ترکان، قاسم،(1370)، گامی در راستای شهریارشناسی، ویژهنامه روزنامه فروغ آزادی. - خاقانی شروانی، افضلالدین بدیل،(1382)، دیوان اشعار، به کوشش ضیاءالدین سجادی، چاپ هفتم، تهران: چاپ خاشع. - رستگار فسایی، منصور،(1373)، انواع ادبی(مباحثی در صورتها و معنی شعر کهن پارسی)، چاپ دوم، شیراز: نوید. - زرقانی، سیدمهدی،(1388)، تاریخ ادبی ایران و قلمرو زبان فارسی، تهران: سخن. - شفیعیکدکنی، محمدرضا،(1352)، «انواع ادبی و شعر فارسی»، مجله خرد و کوشش، دوره چهارم، دفتر دوم و سوم، دانشگاه شیراز. - ـــــــــــــــــــــــ ،(1370)، صور خیال در شعر فارسی، چاپ چهارم، تهران: آگاه. - ـــــــــــــــــــــــ ،(1386)، زمینههای اجتماعی شعر فارسی، تهران، اختران و زمانه. - ـــــــــــــــــــــــ،(1390)، با چراغ و آیینه، تهران: سخن. - شهریار، محمدحسین،(1387)، دیوان شهریار، چاپ سی و دوم، انتشارات زرین. - شمیسا، سیروس، (1381)، انواع ادبی، چاپ نهم، تهران: فردوسی. - علیزاده، جمشید،(1374)، به همین سادگی و زیبایی، تهران: نشر مرکز. - قبادیانی، ناصرخسرو،(1367)، دیوان ناصر خسرو، به اهتمام و تصحیح مجتبی مینوی، چاپ دوم، چاپخانه دوهزار. - منوچهری دامغانی،(1347)، دیوان منوچهری دامغانی، به کوشش محمد دبیرسیاقی، چاپ سوم، چاپخانه حیدری. - مؤتمن، زینالعابدین،(1355)، تحول شعر فارسی، چاپ سوم، تهران: کتابخانه طهوری. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,722 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,018 |