تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,489,877 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,217,426 |
بررسی روایت در رمان «چشمهایش» از دیدگاه ژرار ژنت | ||
زبان و ادب فارسی (نشریه سابق دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز) | ||
مقاله 3، دوره 68، شماره 231، خرداد 1394، صفحه 41-58 اصل مقاله (436.12 K) | ||
نویسنده | ||
محمد پاشایی* | ||
استادیار دانشگاه شهید مدنی آذربایجان | ||
چکیده | ||
«چشمهایش» نخستین رمان بزرگ علوی به حساب میآید. ترتیب نقل حوادث در این رمان برحسب توالی زمانی نیست و راوی از انتهای داستان با استفاده از شیوه های مختلف شروع به نقل حوادث کرده است.در این مقاله پس از بحث مختصر پیرامون روایت، پیرنگ و داستان، روایت این داستان براساس دیدگاههای ژرار ژنت نقد و تحلیل میشود. ژرار ژنت پنج مقوله محوری را که عناصر روایت به شمار میآیند، برای تحلیل قصه تمیز می دهد که عبارتند از نظم، تداوم، بسامد، وجه و لحن. راوی در روایت رویدادهای رمان «چشمهایش» از شیوۀ بازگشت به گذشته استفاده میکند. او پس از شنیدن خبر درگذشت استاد ماکان، نظم و ترتیب زمانی و خطی رخدادهای داستان را برهم میزند و با پیدا کردن زن ناشناس به گذشته بازمیگردد. رمان چشمهایش را از نظر حجم، زمان و تداوم میتوان به دو بخش تقسیم کرد؛ در بخش اول روایت از سرعت بالا و در اصطلاح از شتاب مثبت برخوردار است و راوی در این قسمت رخدادها را به صورت خلاصه و گزینشی روایت میکند؛ در بخش دوم سرعت روایت به کندی میگراید و رخدادها با جزئیات بیشتری ذکر میشود و بخش بزرگی از متن به مدت زمانی کوتاه اختصاص پیدا میکند که نشاندهندۀ شتاب منفی و سرعت کند روایت است. بخشهای روایت شده در این قسمت، نقش بسیار مهمی در مسیر اصلی داستان ایفا میکنند زیرا این بخشها بستر کانونهای تمرکز محسوب می شوند. | ||
کلیدواژهها | ||
ژنت؛ روایت؛ شتاب منفی؛ چشمهایش؛ نقل حوادث | ||
مراجع | ||
- ارسطو، (1382)، ارسطو و فن شعر، مترجم عبدالحسین زرینکوب، تهران، انتشارات امیرکبیر. - احمدی، بابک (1385)، ساختار و تأویل متن، تهران، نشر مرکز. - اخوت، احمد (1371)، دستور زبان داستان، چاپ اول، اصفهان، نشر فردا. - اسکولز، رابرت، (1383)، درآمدی بر ساختارگرایی در ادبیات، ترجمه فرزانه ظاهری، تهران ، نشر آگه. - ایگلتون، تری، (1380)، پیش درآمدی بر نظریه ادبی، ترجمه عباس مخبر، تهران، نشر مرکز. - بی نیاز، فتح ا...، (1387)، درآمدی بر داستاننویسی و روایتشناسی، چاپ اول، تهران، نشر افراز. - پاینده، حسین، (1385)، نقد ادبی و دموکراسی، چاپ اول، تهران، نشر نیلوفر. - پراپ، ولادیمر، (1368)، ریختشناسی قصههای پریان، ترجمه فریدون بدرهای، تهران، نشر مرکز. - پرین، لورانس، (1387)، ادبیات داستانی ساختار، صدا و معنی، ترجمۀ حسن سلیمانی و فهیمه اسماعیلزاده، چاپ سوم، تهران، نشر رهنما. - تودوروف، تزوتان، (1382)، بوطیقای ساختارگرایی، ترجمه محمد نبوی، چاپ دوم، نشر آگه، تهران. - تولان، مایکل جی، ( 1383)، درآمدی نقادانه- زبانشناختی بر روایت، ترجمه ابوالفضل حرّی، انتشارات بنیاد سینمایی فارابی، تهران. - دیپل، الیزابت، (1389)، پیرنگ، ترجمۀ مسعود جعفری، چاپ اول ، تهران، نشر مرکز. - ریمون کنان، شلومیت، (1387)، روایت داستانی، بوطیقای معاصر، ترجمه ابوالفضل حری، تهران، نشر نیلوفر. - سید حسینی، رضا، (1384)، مکتب های ادبی، چاپ چهارم، جلد دوم، تهران، نشر نگاه - علوی، بزرگ، ( 1384)، چشمهایش، تهران، امیرکبیر. - فوستر، ادوارد مورگان، (1352)، جنبه های رمان، ترجمۀ ابراهیم یونسی، تهران، نشر امیرکبیر. - قاسمیپور، قدرت؛ رضایی، محمود، (1389)، «تحلیل فرمالیستی پیرنگ در داستانهای کوتاه فارسی»، نشریۀ ادبپژوهی دانشگاه گیلان، سال چهارم، شمارۀ 13. - میرصادقی، جمال، (1385)، عناصر داستان، چاپ اول ، تهران ، انتشارات سخن. - وبستر، راجر، (1382)، پیشدرآمدی بر مطالعه نظریه ادبی، ترجمه الهه دهنوی، چاپ اول، انتشارات فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران.
- Genette, Gerard (1980) Narrative Discourse an essay in method, trans. J. Lewin Ithaca. NewYork, Cornell University Press | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,907 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,318 |