تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,489,261 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,216,898 |
بررسی و تحلیل جایگاه تراکم ساختمانی در طرحهای توسعه شهری شهر تبریز | ||
جغرافیا و برنامهریزی | ||
مقاله 11، دوره 19، شماره 53، مهر 1394، صفحه 253-276 اصل مقاله (703.82 K) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
رسول قربانی* 1؛ فیروز جعفری2 | ||
1استاد گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری دانشگاه تبریز. | ||
2استادیار گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری دانشگاه تبریز | ||
چکیده | ||
چکیده تراکم ساختمانی بهعنوان نسبت سطح زیربنای ساختمان (در تمام طبقات) به مساحت قطعه زمین مسکونی، موضوع مهمی در برنامهریزی شهری و مدیریت زمین است. امروزه بهدلیل کمبود منابع و برای کاهش هزینههای توسعه شهری و ارائه خدمات مطلوبتر و در عین حال اقتصادیتر، توجه به متراکم شدن جمعیت و بهتبع آن افزایش تراکم ساختمانی بیشتر شده است. هدف این مقاله مروری بر مفهوم تراکم ساختمانی و بررسی اسناد و ضوابط مصوب درباره این موضوع طی سالهای گذشته در شهر تبریز میباشد. روش تحقیق بر اساس ماهیت تحقیق توصیفی- تحلیلی است. در آستانه شروع مطالعات طرح جامع سوم شهر تبریز، بهنظر میرسد هنوز ابعاد این موضوع در طرحهای توسعه شهری شهر تبریز، خصوصاً طرحهای جامع قبلی به خوبی مورد بررسی و تحلیل قرار نگرفته است. امروزه افزایش تراکم ساختمانی در شهرهای با جمعیت رو به رشد، یکی از راهکارهای مناسب جهت کنترل توسعه بیرویه و تعادلبخشی فضایی شهرها مورد تأیید قرار گرفته، در حالیکه، افزایش تراکم در شهرها در صورت عدم تعادل و توازن، عامل بروز معضلات و مشکلات عدیدهای خواهد بود که حل آنها زمان، نیرو و هزینه گزافی را میطلبد. نتایج بررسیهای بهعمل آمده نشان میدهد بین مصوبات طرحهای جامع و ضوابط بهکار گرفته شده در طرحهای تفصیلی و حتی طرحهای اجرا شده تفاوت آشکاری وجود دارد. کاهش فضای باز از 55 مترمربع مصوب طرح جامع به 10 مترمربع در طرح تفصیلی تبریز نمونهای از این تفاوتهاست. بدیهی است هر گونه تغییر در تراکم ساختمانها اثرات مستقیم در جمعیتپذیری و بهتبع آن زیرساختها، سرانه و سطوح خدماتی شهر خواهد داشت. این امر علاوه بر اینکه توسعه پایدار شهر را بهشدت تحت تأثیر قرار خواهد داد، وضعیت و پیامدهای ناخواستهای را به شهر تحمیل خواهد کرد. | ||
کلیدواژهها | ||
تراکم ساختمانی؛ ضوابط و مقررات؛ طرحهای توسعه شهری؛ تبریز؛ مصوبههای 269 و 329 | ||
مراجع | ||
منابع ـ ادبخواه، مصطفی و همکاران (1381)، «بررسی وضعیت تراکم ساختمانی و ارائه مدل پیشنهادی تعیین FAR با توجه به شبکه معابر: (مورد مطالعه محله الهیه تهران)»، نشریه هنرهای زیبا، شماره 13. ـ اسلامی، سیدغلامرضا و هوتن ایروانی (1387)، «تراکم ساختمانی و توسعه درونزا» هویت شهر، سال دوم شماره 3 . ـ آندروف، مقتدر و میشل آکوشار (1349)، «طرح جامع تبریز»، مرحله دوم. ـ بمانیان، محمدرضا (1388)، «ساختمانهای بلند شهری»، انتشارات شرکت پردازش شهرداری تهران. ـ پاکزاد، جهانشاه (1389)، «تاریخ شهر و شهرنشینی در اروپا از آغاز تا انقلاب صنعتی»، انتشارات آرمان شهر ـ پناهنیا، وحیده (1391) «بررسی اثر تراکم ساختمانی بر فضاهای عمومی (نمونه موردی شهر تبریز)»، پایاننامه کارشناسی ارشد جـغرافیا و برنامهریزی شـهری، دانشگاه تبریز، پردیس بینالمللی ارس. ـ سامانه ملی شهر و روستا، http://www.imo.org.ir (1391)، مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران. ـ شعله، مهسا (1387)، «تبیین مفهوم تراکم بهعنوان ابزار شهرسازی در طرحهای مسکن» فصل نامه مدیریت شهری، شماره 21. ـ شکویی، حسین (1390)، «دیدگاههای نو در جغرافیای شهری»، انتشارات سمت، جلد اول، چاپ چهاردهم. ـ شعیبی، عباس (1381)، «بررسی سیاست عرضه بازار مازاد تراکم ساختمانی در شهر تهران»، مجله صفه، شماره 34. ـ شهرداری تبریز (1389)، «معاونت شهرسازی، لایحه تعرفه عوارض محلی، مدیریت درآمد». ـ عزیزی، محمدمهدی و همکاران (1379)، «اصول و معیارهای تعیین تراکم شهری»، وزارت مسکن و شهرسازی. ـ عزیزی، محمدمهدی (1381)،«نقش و جایگاه تراکم ساختمانی در توسعه شهری»، مجموعه مقالات اولین سمینار ساخت و ساز در پایتخت، دانشگاهتهران. ـ عسگری، علی و همکاران (1384)، «حمل و نقل شهری و نوسانات درصدی تراکم ساختمانی»، تازههای ترافیک، شماره 13. ـ قربانی، رسول (1384)، «تحلیل پراکنش تراکمهای جمعیتی شهر تبریز با استفاده از روش حوزهبندی آماری»، پژوهشهای جغرافیایی، شماره 53. ـ کونئو، پائولو (1384)، «تاریخ شهرسازی جهان اسلام»، وزارت مسکن و شهرسازی. ـ مجتهدزاده، غلامحسین (1382)، «برنامهریزی شهری در ایران»، پیام نور، چاپ نور. ـ مسکن و شهرسازی استان آذربایجانشرقی (1386)، بند 2 صورتجلسه کمیسیون ماده 5 شورای عالی شهرسازی و معماری استان. ـ مصیبزاده، علی (1387)، «انتظام فضایی با محله نمونه موردی شهر تبریز»، رساله دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه تبریز، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری. ـ موریس، جیمز (1389)، «تاریخ شکل شهر تا انقلاب صنعتی»، ترجمه، راضیه رضازاده، انتشارات جهاد دانشگاهی علم و صنعت ایران. ـ مهندسان مشاور شهرسازی و معماری عرصه (1374)، «طرح جامع شهر تبریز، ضوابط و مقررات اجرائی»، جلد 22. ـ وزرات مسکن و شهرسازی (1388)، «مقررات شهرسازی و معماری و طرحهای توسعه و عمران مصوب شورای عالی شهرسازی و معماری ایران از تاریخ تاسیس تا پایان شهریور 1388». - Choguill, C.L. (2008), “Developing sustainable neighborhood”s, Habitat International, Vol. 32, pp. 41-48.
- DE Chiara et al (1995), “Time-saver Standards for Housing andResidential DevelopmentL”, Second edition.
- Fulton, W. (1996), “The New Urbanism-hope or hype for American communities?”, Lincoln Institute of Land Policy, Cambridge, Massachusetts.
- Grant, J. (2006), “The Ironies of New Urbanism”, Canadian Journal of Urban Research, Vol. 15 (2).
- Holcombe, R.G. (2004), “The New Urbanism versus the Market Process”, Review of Australian Economics, Vol. 17 (2-3).
- Jenks, Mike, Elizabeth Burton and Katie Williams. (2005), “The Compact city: A sustainable form?” Oxford Brookes University, Oxford, UK
- Matthew A. Noble, Allen G. Noble and Frank J. Costa (1993), “Floor area ratio as an urban development tool”, Butterworth-Heinemann Ltd
- Pont, M.B. and Haupt, P. (2007), “The relation between urban form and density”, Viewpoints, Vol. 11 (1) pp. 1-3.
- Sivam, A. and Karuppannan, S. (2009), “Density Design and Sustainable Residential Development, Presented at the European Network for Housing Research Conference”, 28 June to 1 July, Prague, Czech Republic.
- Kono, Tatsuhito, Takayuki Kaneko ,Hisa Morisugi (2010), “Necessity of minimum floor area ratio regulation: A second-best policy”, Springer-Verlag.
- www.cnu.org/charter, Charter of New Urbanism (Accessed 12 November 2012).
- www.Thearchitecturereport.com/spacemate-visually-examining-space-density-and-urban-form, (Accessed 11 January 2013).
- www.People.hofstra.edu/geotrans/eng/ch6en/conc6en/paris_high_density, (Accessed 11 January 2013). | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4,872 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 4,178 |